Marcus 6, 7-13: Jezus zendt twaalf leerlingen

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1588)

Op een dag riep hij de twaalf leerlingen bij zich. Hij stuurde ze twee aan twee op weg. Hij gaf ze de macht om kwade geesten weg te jagen. Hij zei: ‘Je mag niets meenemen op je reis. Geen brood, geen tas en geen geld, alleen een stok. Je mag wel schoenen dragen, maar geen extra kleren aantrekken.’
Verder zei Jezus tegen hen: ‘Als mensen je uitnodigen in hun huis, blijf daar dan totdat je weer verder reist. Maar als mensen je niet binnenlaten en niet naar je luisteren, dan moet je meteen verder reizen. Je moet op die plaats het stof van je voeten vegen. Zo laat je zien dat die mensen de verkeerde keus gemaakt hebben.’
De leerlingen gingen op weg. Ze zeiden tegen de mensen: ‘Jullie moeten een nieuw leven beginnen.’ Ze jaagden uit veel mensen kwade geesten weg. En ze maakten veel zieken beter, waarbij ze wat olie over hen heen goten.

Dichter bij de tijd

(Naar: C. LETERME, Map Bijbel in 1000 seconden, fiche die hoort bij Marcus 6, 7-13)

Jezus riep twaalf leerlingen bij zich.
Hij stuurde ze twee aan twee weg
en gaf hun macht over de kwade geesten.
Hij zei: 'Neem niets mee voor onderweg
geen brood, geen tas, geen geld, behalve een stok.
Doe sandalen aan je voeten,
maar neem geen extra kleren mee.

Hij zei ook: ‘Als je bij iemand welkom bent,
blijf dan daar, tot je weer verder gaat.
En als men je ergens niet wil ontvangen,
en niet naar jullie wil luisteren,
ga daar dan weg en schud het zand van je voeten.
Zo laat je zien dat je niets meer met hen te maken wil hebben.'

De leerlingen van Jezus gingen op weg.
Ze zeiden aan de mensen dat ze anders moesten gaan leven,
dat ze zich moesten bekeren.
Ze dreven veel kwade geesten uit,
en genazen veel zieken door hen met olie te zalven.

Stilstaan bij …

Twaalf
Met 'de twaalf' worden de twaalf apostelen bedoeld. Hun aantal doet denken aan de twaalf stammen van Israël.

Onreine / kwade geesten
Toen Jezus leefde, waren de mensen ervan overtuigd dat vele ziekten te maken hadden met onreine geesten die bezit hadden genomen van iemands lichaam.

Stok
Herders (en ook reizigers?) gebruikten een stok als een soort wapen om er wilde dieren mee weg te slaan en zich te verdedigen tegen rovers.

Sandalen
Toen Jezus leefde waren sandalen meestal een lederen zool die met riemen aan de voet bevestigd was. Men gebruikte sandalen om ermee op de wegen te gaan. Thuis trok men ze uit. Wie rijk was, had een slaaf die de riemen van zijn sandalen voor hem losmaakte.

Geen ...
Jezus maakte duidelijk dat zijn leerlingen alleen het hoogstnoodzakelijke mochten meenemen, zodat ze niet verstrikt zouden raken in macht en bezit.

Ergens blijven waar je onderdak krijgt / bij iemand welkom zijn
Toen Jezus leefde, verbleven Joodse reizigers normaal gesproken bij iemand van de joodse gemeenschap, uit angst om onrein te worden.
Door de gastvrijheid van niet-joden te aanvaarden, maakten de leerlingen van Jezus duidelijk dat de boodschap van Jezus universeel is en sociale en religieuze grenzen overschrijdt.

Het stof / zand van je voeten schudden
Met dit gebaar maakt men duidelijk dat men met iemand niets meer wil te maken hebben.
Het betekent ook dat wie geconfronteerd wordt met weerstand, zich daardoor niet mag laten ontmoedigen of tegenhouden.

Bekeren
'Bekeren' wil zeggen dat men zich omkeert, zich omdraait. Men keert de rug naar een leven waarin men alleen aan zichzelf denkt. Men wil anders gaan leven en rekening houden met de medemens en met God.

Zalven
De genezing van zieken blijkt hier het resultaat te zijn van het zalven met olie, een gebruikelijke handeling bij genezers in de oudheid.
Hierbij valt op dat Jezus bij het genezen van zieken geen olie nodig had: Hij genas met een paar woorden, een aanraking, het vastnemen van een hand ...

Bij de tekst

Zieken genezen

De leerlingen kregen net als Jezus de kracht om zieken te genezen.
Misschien betekent dit nu dat men mensen moet bevrijden die gevangen zitten in verdriet en moedeloosheid en hoop geven aan hen die hun leven zinloos vinden.

Vrij!

Jezus gaf de leerlingen die Hij uitstuurde enkele raadgevingen:
. voorzie je van een stok en sandalen
. neem geen eten, geld, reservekleren en een draagtas mee.

Zijn leerlingen moesten dus mobiel en flexibel zijn en niet gehinderd door verwondingen aan hun voeten en aanvallen door wilde dieren of rovers.
Bezit mag de snelheid van het verspreiden van de boodschap niet in de weg staan.

De boodschap van Jezus blijkt er een te zijn van bevrijding op elk vlak, zodat mensen voluit kunnen leven.

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Collage: Jezus zendt zijn twaalf leerlingen

Materiaal
Verschillende lapjes stof, lijm, kleurpotloden / -stiften, stokjes, plaklint
Groot gekleurd papier (bv. effen gekleurd inpakpapier), Jezus-figuur
Contouren van een ‘apostel op weg’, uitgeknipt uit stevig papier (hoofd, armen in beweging, ‘stappend’) – inspireer je hiervoor op deze illustraties:

Verloop
Vertel dit stukje evangelie met behulp van de tekst 'Dichter bij de tijd' (zie hoger).
De kinderen tekenen sandalen op de voeten en kleven een stukje stof op de apostel.
(Let erop dat een aantal apostelen naar rechts kijkt en een aantal naar links.)
Ze kleven met plaklint een stok in de hand van de apostel.

Kleef nadien de Jezus-figuur op het midden van het groot gekleurd blad.
De kinderen leggen op het blad de verschillende apostelen rond Jezus.
Vertel dat Jezus hen wegstuurt om aan de mensen te vertellen wat Hij zelf ook belangrijk vindt.
De apostelen trekken erop uit. Wanneer de apostelen voordien in een kring rond Jezus stonden, zwermen ze nu – per twee - uit naar alle hoeken van het blad.
Kleef dan die apostelen op de rand van het blad.

Grote kinderen

VERDIEPEN

De opdracht van Jezus

De kinderen zeggen in eigen woorden wat de opdracht van Jezus volgens hen is.
Lees dan de evangelietekst voor
Vergelijk dat met de antwoorden.
- Wat is hetzelfde?
- Wat is anders?
- Welk beeld van Jezus krijgen we doorheen deze tekst?

‘Ik ga over Jezus vertellen en ik neem mee...’

De kinderen gaan in groepjes van drie zitten.
Ze zoeken elk naar wat ze zouden meenemen als ze over Jezus willen vertellen.

Belangrijk bij deze activiteit: WAAROM zou men een bepaald voorwerp meenemen?

‘Ik zal over Jezus spreken en vertel daarom over ...’

De kinderen gaan in groepjes van drie zitten.
Ze zoeken elk een verhaal dat ze zeker zouden vertellen als ze over Jezus willen spreken.

Belangrijk bij deze activiteit is vooral de vraag: WAAROM wil men een bepaald verhaal vertellen?

INLEVEN

Rollenspel

De kinderen zitten in een kring.
Lees het evangelie van deze zondag voor.
Laat de kinderen rechtop staan en zich op hun plaats éénmaal ronddraaien. Daarna mogen ze terug neerzitten. Ze zijn nu apostelen van Jezus. (Herneem eventueel een aantal woorden van Jezus nadat je hebt gezegd: 'Ze hebben zojuist van Jezus gehoord…')

Vertel dat de apostelen na een week terug bijeen zijn.
Ze zitten in de ruimte waar je nu bent.
Een gelegenheid om hen enkele vragen te stellen:
- Hoe vond je het om zomaar langs de dorpen te gaan?
- Vond je het gemakkelijk om de mensen over Jezus en God te spreken?
- Hoe voelde jij je als je werd uitgelachen?
- Hoe voelde jij je als mensen naar je luisterden en meer wilden weten?
- ...

Lees nadien nog eens het stukje evangelie voor.
Het beluister van deze tekst wordt nu verrijkt door de inbreng van de kinderen.

Belangrijk
Geef de kinderen rustig de tijd om na te denken bij elke vraag.

INFORMEREN

Het sacrament van de zieken

‘...ze zalfden veel zieken met olie en genazen hen.’
Deze laatste woorden uit het evangelie van deze zondag kunnen de aanleiding zijn om stil te staan bij het sacrament van de zieken.
Nodig iemand uit die hierover kan spreken.
Lees meer over het sacrament van de zieken.

Jongeren

ONDERZOEKEN

Die twaalf – Wie zijn ze?

Materiaal
Enkele pc’s met internetaansluiting
Kaartjes met daarop de namen van de apostelen.

Petrus	Jakobus (de meerdere)	Johannes
Thomas	Andreas	Philippus
Bartolomeüs	Matteüs	Jakobus (de mindere)
Simon de Zeloot	Taddeüs	Judas

Verloop
Verdeel de groep in kleinere groepjes, afhankelijk van de mogelijkheid om te kunnen surfen.
Geef elk groepje een aantal kaartjes met de naam van een apostelen op.

Opdracht
Zoek op het internet (bv. via Wikipedia) waar XXX uiteindelijk naartoe is gegaan?
Zijn er plaatsen waar men XXX nog op een of andere manier in herinnering brengt?
Hoe wordt XXX door kunstenaars voorgesteld?
Kies de voorstelling die je het meest raakt. Waarom is dat?

Presentatie
Elk groepje presenteert de apostel die ze nader opgezocht hebben.
Ze doen dit met behulp van het kunstwerk dat hun voorkeur geniet. Ze vertellen ook waarom dat is.

Merk op
Niet alle vragen zullen voor alle apostelen kunnen beantwoord worden. Dat komt omdat men voor deze informatie ver terug in een tijd moet, waarin schriftelijke gegevens niet zo vanzelfsprekend zijn.

Overwegingen

Agnes Lameire

Zonder ballast (2018)

Jezus zendt de twaalf uit om te prediken en tot bekering op te roepen.
Ze worden twee aan twee uitgezonden en krijgen niet enkel volmachten maar ook straffe richtlijnen mee. Op hun tocht mogen ze niets dragen behalve de kleren aan hun lijf, een stok in de hand en een paar sandalen aan hun voeten. Andere zaken zouden hun missiereis alleen maar bemoeilijken. Bij voorbaat worden ze verwittigd dat de deur wel eens voor hun neus kan worden dichtgeklapt. Dan moeten ze zelfs het stof uit die stad niet verder meedragen maar ter plekke afkloppen.
Bij joden was het in Jezus’ tijd de gewoonte om - bij het thuiskomen uit het buitenland- de schoenen uit te kloppen om het stof dat uit heidens gebied werd meegebracht niet in eigen land - het Heilig Land! - binnen te brengen. Als Jezus die richtlijn meegeeft aan de uitgezonden apostelen, dan verklaart Hij het huis waar niet naar hun oproep wordt geluisterd, tot heidens gebied. Straffe taal is dat!
En daar gaan ze dan zoals, na hen, ook de eerste christen verkondigers hebben gedaan: zonder ballast, vertrouwend op de gastvrijheid van bekeerlingen. Ze dreven duivels uit, zalfden zieken met olie en genazen hen.

Hoe anders gaat het er aan toe als wij op reis vertrekken! We sleuren aan een koffer vol ballast: kleren voor warm en kleren voor koud, schoenen voor buiten en sloffen voor binnen, een map vol verzekeringspapieren, een tas medicamenten en een iPhone om dag en nacht het thuisfront te bereiken. We gaan op reis en dragen onze zorgen mee!

Geen probleem, zolang we het allernoodzakelijkste maar niet vergeten: de volmacht van de Heer om angst en zorg de baas te zijn, door ons aan Hem toe te vertrouwen want Hij heeft zijn engelen opgedragen u te behoeden op al uw wegen (Psalm 91, 11).

Paul Kevers

Vrij en ongebonden

(P. KEVERS in Kerk en leven,16 juli 2006)

Buiten het hoogstnoodzakelijke mogen de leerlingen niets meenemen voor onderweg - geen geld, geen reiszak, geen dubbele kleding. Dat verkleint voor hen het risico om verstrikt te raken in compromissen met macht en bezit.

Frans Mistiaen s.j.

Allen gezonden in zijn naam

Jezus zendt helpers uit om Zijn Blijde Boodschap te verkondigen.
Hij wil namelijk zoveel mogelijk mensen laten weten
en dat iedereen de moeite waard is bemind te worden,
omdat hij een geliefd kind is van een nabije, hartelijke God,
die Vader is van allen.
Daarom biedt Jezus instructies
over de methode van verkondiging en de middelen tot overtuiging,
zonder enige dwang, maar gratis, respectvol en delicaat.

Wij worden uitgenodigd niet ter plaatse te blijven,
alleen in onze kleine kring van bekenden,
maar ons integendeel in beweging te zetten, naar anderen toe.
Het christendom wil niet alleen maar bezorgd proberen te behouden
wat wij reeds veroverd hebben.
Het evangelie vraagt ons juist de verharde paden
van onze religieuze gewoonten te verlaten
en nieuwe wegen te durven gaan, open op de wereld.
De Heer is niet aanwezig
te midden van angstige, behoudsgezinde gelovigen,
wel in het hart van blijde christenen,
die openstaan voor nieuwe opdrachten in Zijn dienst.
In ons gezin, in onze vriendenkring, maar ook ruim daarbuiten
ontstaan steeds nieuwe noden en nieuwe prioriteiten.
Christenen sluiten zich daarbij niet op in hun standpunten
maar treden ze tegemoet met een ondernemend en hoopvol hart.

Verder krijgen Jezus' helpers de macht over onreine geesten
en drijven zij duivels uit.
Wie zijn die onreine geesten en die duivels voor ons vandaag?
De vervuiling van de natuur misschien? of de drugsverslaving,
of de vreemdelingenhaat of de zelf gekoesterde depressie.
Om verlost te worden van die moderne demonen
heeft onze wereld meer dan ooit nood
aan de heilzame waarden van het christendom:
door levensdiepte en hoop voor de toekomst,
een solidaire gemeenschap die de ingebakken rivaliteiten overstijgt,
een vergeving die een ongenadige veroordeling annuleert
een soberheid die echte vreugde schenkt,
een zelfvergetene die nieuw leven laat geboren worden.

Jezus’ helpers worden gestuurd “twee per twee”.
Dat wil eerst zeggen: in gemeenschap, niet alleen.
De christelijke boodschap verkondigen is geen éénmanswerk,
maar moet gebeuren in verbondenheid met anderen.
In basis- en Bijbelgroepen,
in verenigingen voor bezinning en sociale actie, in kerkelijke centra,
hebben wij de steun en de correctie van medegelovigen nodig,
“Twee per twee “is ook het teken van een gezantschap
dat van de waarheid getuigt.
Wij treden niet op in onze eigen naam,
maar als gezondenen in opdracht van de Heer.
Dat brengt ons enerzijds tot bescheidenheid,
anderzijds tot grenzeloos vertrouwen.
Wij zijn de dienaars van Zijn kracht.
Maar Hij heeft geen anderen handen dan onze handen,
geen andere woorden dan onze woorden,
geen ander hart dan ons hart
om liefdevol in deze wereld aanwezig te zijn.

Een volgende raadgeving is: "Geen reiszak, geen geld in de gordel."
Dus geen rijke middelen, geen dwang, geen dure reclamecampagne,
geen trucjes, maar eenvoud in gebaar en woord.
Soberheid om te getuigen dat de kracht van de Boodschap
niet komt van onze uiterlijke middelen,
maar van Jezus' Boodschap zelf.

En ten slotte nog een raad: geen oppervlakkig contact.
"Als gij ergens binnengaat, blijf dan daar, tot gij weer afreist."
Genietend van de normale gastvrijheid
maar zonder te profiteren voor onszelf.
Het evangelie wordt verkondigd
vooral door persoonlijke ontmoetingen
waar het vertrouwen en het luisteren
ontegensprekelijk veel tijd vragen.

Als wij die richtlijnen volgen bij onze verkondiging,
kunnen wondere dingen gebeuren.
Mensen worden genezen naar lichaam en ziel.
Mensen die door het kwaad bezeten waren,
krijgen weer het verlangen
goed te zijn en goed te doen vanuit zijn kracht.
Daartoe zijn wij allen gezonden in zijn Naam.