Daniël 2, 31-45: De droom van de koning
De tekst
’Bijbel in gewone taal’
(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1417-1418)
Koning, in uw droom zag u een groot beeld. Een groot glanzend beeld. Het stond vlak voor u. Het was angstig om te zien. Het beeld had een hoofd van zuiver goud. Zijn borst en zijn armen waren van zilver. Zijn buik en zijn heupen waren van brons. Zijn benen waren van ijzer, en zijn voeten waren van ijzer en klei.
Toen u het beeld zag, kwam er opeens een steen aanrollen. Niemand had die steen aangeraakt. De steen kwam hard tegen de voeten van het beeld aan. Die voeten waren in één klap kapot. Daarna viel het hele beeld in stukken. De stukken van ijzer en klei verdwenen in een wolk van stof. Dat gebeurde ook met de stukken van brons, zilver en goud. Het begon te waaien, en de wind nam alles mee. Er bleef niets van het beeld over.
Maar de steen die tegen het beeld aan gekomen was, werd steeds groter. De steen werd een hoge berg. En op het laatst was de berg zo groot als de hele aarde.6Dat was uw droom, koning.’
Daniël zei verder: ‘Nu zal ik uw droom uitleggen. Het hoofd van goud, dat bent u! Want u bent de belangrijkste van alle koningen. De God van de hemel heeft u koning gemaakt. Door hem bent u zo machtig en beroemd geworden. Hij laat u regeren over alle mensen, en ook over de dieren en de vogels.
Na uw koninkrijk zal er een ander koninkrijk komen. Dat is het zilver. Dat koninkrijk zal niet zo machtig zijn als dat van u.
Dan komt er een derde koninkrijk. Dat is het brons. Dat koninkrijk heeft de macht over de hele wereld.
Ten slotte komt er een vierde koninkrijk. Dat is zo hard als ijzer. Net zoals ijzer alles stukslaat, maakt dat koninkrijk de eerdere koninkrijken stuk.
U zag ook de voeten en de tenen van het beeld. Een deel was van ijzer en een deel was van klei. Dat betekent dat dit koninkrijk niet één geheel is. Voor een deel is het zo sterk als ijzer, maar voor een ander deel is het zo zwak als klei. Dat komt doordat koningen hun kinderen laten trouwen met prinsen en prinsessen uit een ander land. Omdat die niet bij elkaar passen, valt het koninkrijk uit elkaar.
In de tijd dat die koninkrijken verdwijnen, zal de God van de hemel een nieuw koninkrijk maken. Een rijk dat nooit verdwijnt. Niemand anders zal erover heersen. Dat rijk zal alle andere koninkrijken vernietigen. Maar zelf blijft het voor altijd bestaan. Dat rijk is de steen die u gezien hebt. De steen die zomaar kwam aanrollen, en die het beeld van ijzer, brons, klei, zilver en goud vernietigde.
Zo heeft de grote God aan u, koning, de toekomst laten zien. Dat was uw droom, en u kunt vertrouwen op mijn uitleg.’
Dichter bij de tijd
(Bewerking: C. Leterme)
Koning, in de droom die je had, zag je een zeer groot en helderglanzend beeld met een schrikwekkend uiterlijk. Het hoofd van dat beeld was van zuiver goud, zijn borst en armen van zilver, zijn buik en lenden van brons, zijn benen van ijzer, zijn voeten waren voor een deel van ijzer en een ander deel van leem. Terwijl je keek, werd er een steen losgekapt zonder dat er een mensenhand aan te pas kwam. Die steen raakte het beeld en verbrijzelde de voeten van ijzer en leem. Tegelijk vergruizelden het ijzer, brons, zilver en goud, die door de wind werden meegevoerd als kaf bij het dorsen van koren. Van het beeld bleef niets over, maar de steen die het getroffen had, werd een grote berg die de hele aarde bedekte. Dat was jouw droom.
Nu zal ik je zeggen wat hij betekent.
Koning, koning der koningen, aan wie de God des hemels het koningschap, de macht en de kracht en de majesteit heeft geschonken overal waar mensen wonen, aan wie Hij de dieren van het veld en de vogels aan de hemel in handen gegeven heeft en die Hij over hen allen deed heersen, jij bent het hoofd van goud. Maar na jou komt er een ander rijk, dat geringer is dan dat van jou, daarna een derde rijk van brons, dat over de hele aarde zal heersen, en tenslotte komt er een vierde rijk, hard als ijzer. Zoals ijzer alles kan vermorzelen en tot gruis maken, zal dat rijk de voorgaande rijken verpletteren en verbrijzelen. Dat de voeten en de tenen, zoals je zag, deels van leem, deels van ijzer waren, betekent het dat het een verdeeld rijk zal zijn. Toch zal het de hardheid van ijzer hebben, want zoals je zag, was er ijzer met modderig leem verbonden. Dat de tenen van de voeten deels van ijzer en deels van leem waren, betekent dat het rijk deels sterk, maar deels broos zal zijn. En dat, zoals je zag, het ijzer met modderig leem verbonden was, betekent dat men zal trachten de delen van het rijk door huwelijken te verbinden, maar die delen zullen met elkaar geen eenheid kunnen vormen, evenmin als ijzer en leem dat kunnen. Maar in de tijd van de koningen zal de God van de hemel een rijk stichten dat nooit te gronde zal gaan en nooit aan een ander volk zal uitgeleverd worden. Het zal al die rijken verpletteren en er een eind aan maken, maar zelf zal het eeuwig blijven bestaan. Want jij hebt gezien hoe er uit het gebergte, zonder dat er een mensenhand aan te pas kwam, een steen losgekapt werd, die het ijzer, het brons, het leem, het zilver en goud vergruizelde. De grote God heeft aan de koning geopenbaard wat er in de toekomst zal gebeuren. De droom is waar en de uitleg betrouwbaar.'
Stilstaan bij …
Steen die losraakt
Verwijst naar het toekomstige rijk van God, dat komt nadat de vier rijken uiteengevallen zijn. Dat Rijk van God zal eeuwig bestaan.
Berg
Symbool van het toekomstige rijk van vrede.
Letterlijk kan men hier bedoelen: de berg Sion, waarop de tempel van God gebouwd werd.
(Zie ook: Jesaja 2, 2-5 en Micha 4, 1-5)
Bij de tekst
Bedoeling
Uiteindelijk zegt de profeet Daniël dat vier rijken (Doorgaans neemt men aan: het Babylonische rijk - goud, het Medische rijk - zilver, het Perzische rijk – brons, het Griekse rijk - ijzer) plaats zullen maken voor het rijk van de Messias, dat door een onzichtbare kracht van de heel zal verschijnen, de hele aarde zal inpalmen en voor altijd zal blijven bestaan.