…page…

Eerste kennismaking

Waar?

Deze 881m hoge berg, een van de hoogste bergen van Israël, ligt ten zuidwesten van Sichem. De Gerizim is een groot bergmassief dat van het westen uit steeds steiler wordt en in het oosten zijn hoogste punt bereikt, om dan 400m steil naar de el-Machnavlakte af te dalen.

De naam

Er zijn verschillende schrijfwijzen van de naam van de berg in omloop:
Gerizim / Garizim / Gerizzim
Arabieren noemen deze berg: Djebel et-Tor.

Wetenswaardigheden

Een heilige berg

De Gerizim werd in het Oude Testament als een heilige berg erkend (Deuteronomium 11, 29). Er werd een tempel voor JHWH op gebouwd, waar offers gebracht werden aan de God van Abraham. Die tempel liet Josia, de koning van Juda, afbreken, omdat hij vond dat alleen de tempel van Jeruzalem het heiligdom van de joden was. Na de Babylonische ballingschap werd dat heiligdom op de Gerizim in de 4e eeuw voor Christus hersteld.

Toen Antiochus IV Epiphanes (175-164) aan de macht kwam, liet hij dat heiligdom afbreken en er een tempel bouwen voor Zeus Xenios of Zeus Olympios (2 Maccabeeën 6, 2).

Van dan af veranderden de joden hun houding tegenover deze berg. Johannes Hyrcanus I, de Hasmoneïsche vorst en hogepriester van Jeruzalem (en neef van Judas de Maccabeeër), verwoestte de tempel in 128 v.C. Dit hield de Samaritanen niet tegen om er tot op vandaag, jaarlijks hun paasfeest te vieren.
Het belang van die berg voor de Samaritanen wordt duidelijk wanneer men weet dat wanneer een Samaritaan zich tot het jodendom bekeerde, hij uitdrukkelijk de berg Gerizim moest verloochenen.

Na de opstand van Bar-Kochba liet keizer Hadrianus op de ruïnes een tempel voor Jupiter bouwen, die in de 4e eeuw werd afgebroken.

In 484 liet de Byzantijnse keizer Zeno op de top van de berg een achthoekige kerk voor Maria bouwen. Een vesting rondom beschermde het gebouw tegen aanvallen van de Samaritanen. Halfweg de 10e eeuw raakte de kerk in verval.

Op de fundamenten van de vesting bouwden de Arabieren een heiligengraf, de wali van sjeik Abu Ghanen, een vriend van Saladin.

Nog in de vierde eeuw na Christus richtten de Samaritanen hun synagogen naar de Gerizim.

Paasfeest

In Nabloes (het vroegere Sichem) woont te midden van de Arabieren nog een kleine groep Samaritanen. Tot op heden vieren ze elk jaar hun paasfeest op de Gerizim. Ze beklimmen dan de Gerizim en vieren daar hun feest in witte gewaden.

Gerizim in de Bijbel

Nieuwe Testament

. Johannes 4, 5-42: Jezus en een vrouw uit Samaria