…page…

Eerste kennismaking

Waar?

Deze 881m hoge berg, een van de hoogste bergen van Israël, ligt ten zuidwesten van Sichem. De Gerizim is een groot bergmassief dat van het westen uit steeds steiler wordt en in het oosten zijn hoogste punt bereikt, om dan 400m steil naar de el-Machnavlakte af te dalen.

De naam

Er zijn verschillende schrijfwijzen van de naam van de berg in omloop:
Gerizim / Garizim / Gerizzim
Arabieren noemen deze berg: Djebel et-Tor.

Wetenswaardigheden

Een heilige berg

De Gerizim werd in het Oude Testament als een heilige berg erkend (Deuteronomium 11, 29). Er werd een tempel voor Jahwe op gebouwd, waar offers gebracht werden aan de God van Abraham. Die tempel liet Josia, de koning van Juda, afbreken, omdat hij vond dat alleen de tempel van Jeruzalem het heiligdom van de joden was.

Na de Babylonische ballingschap werd dat heiligdom op de Gerizim in de vierde eeuw voor Christus hersteld.

Toen Antiochus IV Epiphanes (175-164) aan de macht kwam, liet hij dat heiligdom afbreken en er een tempel bouwen voor Zeus Xenios of Zeus Olympios (2 Maccabeeën 6, 2).

Van dan af veranderden de joden hun houding tegenover deze berg. Johannes Hyrcanus I, de Hasmoneïsche vorst en hogepriester van Jeruzalem (en neef van Judas de Maccabeeër), verwoestte de tempel in 128 v.C. Dit hield de Samaritanen niet tegen om er tot op vandaag, jaarlijks hun paasfeest te vieren.
Het belang van die berg voor de Samaritanen wordt duidelijk wanneer men weet dat wanneer een Samaritaan zich tot het jodendom bekeerde, hij uitdrukkelijk de berg Gerizim moest verloochenen.

Na de opstand van Bar-Kochba liet keizer Hadrianus op de ruïnes een tempel voor Jupiter bouwen, die in de vierde eeuw werd afgebroken.

In 484 liet de Byzantijnse keizer Zeno op de top van de berg een achthoekige kerk voor Maria bouwen. Een vesting rondom beschermde het gebouw tegen aanvallen van de Samaritanen. Halfweg de 10e eeuw raakte de kerk in verval.

Op de fundamenten van de vesting bouwden de Arabieren een heiligengraf, de wali van sjeik Abu Ghanen, een vriend van Saladin.

Tot in de vierde eeuw na Christus richtten de Samaritanen hun synagogen naar de Gerizim.

Paasfeest

In Nabloes (het vroegere Sichem) woont te midden van de Arabieren nog een kleine groep Samaritanen. Tot op heden vieren ze elk jaar hun paasfeest op de Gerizim. Ze beklimmen dan de berg en vieren er hun feest in witte gewaden.

Gerizim in de Bijbel

Oude Testament

Deuteronomium 11, 29
“En wanneer Jahwe uw God u binnenleidt in het land dat gij in bezit gaat nemen, dan moet gij zegen leggen op de Gerizim en vloek op de Ebal.”

Mozes zegt aan het volk Israël wat ze moeten doen als ze het Beloofde Land binnenkomen.
De berg Gerizim wordt hier geassocieerd met zegen, de berg Ebal met vloek.

Deuteronomium 27, 11-13
“Op die dag gebood Mozes het volk: Wanneer je de Jordaan bent overgestoken, moeten de volgende stammen op de Gerizim gaan staan om de zegen uit te spreken over het volk: Simeon, Levi, Juda, Issachar, Jozef en Benjamin. En de volgende stammen moeten op de Ebal gaan staan voor de vervloeking: Ruben, Gad, Aser, Zebulon, Dan en Naftali.”

Jozua 8, 33
“Heel Israël, vreemdelingen zowel als geboren Israëlieten, met de oudsten, schrijvers en rechters, stond aan weerskanten van de ark, tegenover de levitische priesters die de ark van het verbond van Jahwe droegen, de ene helft aan de kant van de Gerizim, de andere helft aan de kant van Ebal. Mozes, de dienaar van Jahwe, had bepaald, dat eerst de zegen over Israël moest worden uitgesproken.”

Hier wordt de opdracht die Mozes gaf, uitgevoerd.

Nieuw Testament

Johannes 4:20
“Onze voorouders hebben op deze berg God aanbeden, en bij u zegt men dat in Jeruzalem de plaats is waar men moet aanbidden.”
Lees meer

In het gesprek van Jezus met een Samaritaanse vrouw, verwijst de vrouw naar de berg Gerizim, die voor de Samaritanen een heilige plaats was. Daar stond hun eigen tempel (gebouwd in de vijfde eeuw voor Christus, vernietigd in 128 voor Christus).