(Morguefile free stock photo license)

…page…

Lucas 6, 43-49: Luisteren naar Jezus

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1629)

Een goede boom herken je aan zijn vruchten. Een goede boom geeft geen slechte vruchten, en een slechte boom geeft geen goede vruchten. Van een doornstruik kun je geen vijgen of druiven plukken.
Zo zegt een goed mens goede dingen omdat hij van binnen goed is. En een slecht mens zegt slechte dingen omdat hij van binnen slecht is. Je woorden laten zien hoe je van binnen bent!’

Daarna zei Jezus: ‘Jullie noemen mij Heer. Maar jullie doen niet wat ik zeg.
Stel dat iemand bij me komt, naar me luistert en doet wat ik zeg. Zo iemand lijkt op een man die een stevig huis bouwt. Eerst graaft hij in de grond en maakt daar een fundament. Als er dan een overstroming komt, zal het huis stevig blijven staan. Het zal niet verwoest worden door het water, want het is goed gebouwd.
Maar stel dat iemand naar me luistert, maar niet doet wat ik zeg. Zo iemand lijkt op een man die een huis bouwt zonder fundament. Als er dan een overstroming komt, zakt het huis meteen in elkaar. Er blijft niets van over.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Er bestaat geen goede boom die zieke vruchten voortbrengt
en er bestaat ook geen zieke boom die goede vruchten voortbrengt.
Iedere boom kun je aan zijn vruchten kennen.
Men plukt geen vijgen van dorens,
en men oogst ook geen druiven van een braamstruik.
Een goed mens
brengt uit de schat van goedheid in zijn hart het goede tevoorschijn,
maar een slecht mens
brengt uit zijn schat van slechtheid het slechte.
Want waar het hart vol van is daar loopt de mond van over.
Waarom toch roepen jullie Me:
Heer, Heer! als jullie niet doen wat Ik zeg?

Ieder die tot Mij komt, naar mijn woorden luistert en ernaar handelt,
Ik zal jullie duidelijk maken op wie zo iemand lijkt.
Hij lijkt op iemand die bij het bouwen van zijn huis diep heeft gegraven
en het fundament heeft gelegd op de rots.
Toen de stortvloed kwam, beukte de storm op dat huis,
maar die had niet de kracht om het te doen instorten,
omdat het zo goed gebouwd was.
Wie luistert, maar niet doet wat Ik zeg, lijkt op iemand
die zijn huis op de grond bouwde zonder fundament.
De storm beukte erop in en direct stortte het in.
Het huis was helemaal verwoest.'

Stilstaan bij …

Heer
Een respectvolle manier om iemand aan te spreken.

Horen en ernaar handelen
Heel de tijd van zijn optreden moedigde Jezus zijn volgelingen aan niet alleen te luisteren naar wat Hij te zeggen heeft, maar er ook naar te handelen.

Huis
Toen Jezus leefde, woonden de meeste mensen in eenvoudige huizen die bestonden uit één grote ruimte voor het hele gezin. De muren waren van gedroogde aarde. Men leefde toen meestal buiten.

Bij de tekst

Betekenis

Jezus zegt dat het niet volstaat om de juiste leer te verkondigen en ‘Heer, Heer’ te roepen. Die leer moet ook in praktijk gebracht worden. Wat christenen geloven en zeggen moet ook blijken uit hun manier van leven.

Spreken met beelden

Een van de Bijbelse beelden voor God is dat van de rots, want een rots is betrouwbaar, daar kun je op rekenen.

Suggesties

Kleine kinderen

KENNISMAKEN MET DE BIJBELTEKST

Huizen bouwen ...

Materiaal
. Prenten bij het verhaal
- N. BUTTERWORTH en M. INKPEN, 'Acht verhalen van Jezus' - Ark boeken (ISBN 90338 27298) - Geschikt om mee te vertellen in een kleine groep
- Koffer 'TOV, Bijbelverhalen in Woord én Beeld, Patmos, Pelckmans' (ISBN 90-289-3455-3) - Geschikt voor een grotere groep
. Twee grote schotels (bijvoorbeeld: wok)
. Zand; keien of kiezels
. legoblokjes waarmee een klein huisje kan gemaakt worden (maak vooraf een paar voorbeelden)
. papier + tekengerei

Verloop
Als verteller moet je bij het vertellen maar één aspect goed voor ogen houden:
wie bouwt op een onstabiele basis, krijgt vroeg of laat problemen met zijn huis.
Dat betekent dat je bij het vertellen over veel vrijheid beschikt.
Je leidt het verhaal best in met:
'Dit is een verhaal dat Jezus verteld heeft. Er was eens ....'

Daarna laat je de kinderen hierover experimenteren met kleine 'lego-huisjes',
die ze zelf maken. Neem een groot bord of een wok, en maak er een 'heuveltje zand' in. Plaats zelf enkele huisjes voorzichtig op het heuveltje. Plaats daarna de andere huisjes op keien (of kiezels) die je op een groot bord of een wolk hebt gelegd.
Giet er daarna met een gieter water over.
Bespreek met de kinderen wat er gebeurd is.
Besluit met de kinderen dat wie een huis stevig wil bouwen,
ook voor een stevige ondergrond moet zorgen.
Verwijs eventueel naar een bouwwerf in de omgeving.

Daarna maken de kinderen twee tekeningen op één blad: een huis dat op zand gebouwd is, en instort; een huis dat op stevige grond gebouwd is, en dat blijft staan.

De betekenis van dit verhaal zoals Jezus het bedoeld heeft, is pas haalbaar als kinderen ongeveer 10 jaar oud zijn. Voor kleine kinderen volstaat het dat ze weten dat een huis maar kan blijven staan als het een stevige ondergrond heeft. Later wordt op die wetenschap verder 'gebouwd'.

TIP
Test voordien de activiteit, zodat je een idee hebt van de hoeveelheid zand, de hoeveelheid water, en de manier van gieten.

DOEN

Bouwen op zand of op een rots

Op een dag vertelt Jezus over twee mannen,
die een huis bouwen.
De ene man bouwt zijn huis op zand,
de andere man bouwt zijn huis op een rots.
Dan begint het te waaien en heel hard te regenen.

Teken hoe de huizen eruit zien na de storm.

Jezus vergelijkt het huis dat de mannen bouwden met het leven.
Hij zei: 'Als je gelukkig wilt leven, moet je doen wat Ik zeg.'

Welk huis gelijkt op het leven van iemand die doet wat Jezus zegt?
Teken er een mooi kader rond.

ZINGEN

'Een dwaas en een slim ventje'

(Naomi, 2007, nr 5, p. 10)

(Op de melodie van: Broeder Jacob)

Heel dwaas ventje,
heel dwaas ventje,
bouwt op zand,
bouwt op zand.
Als de storm zal komen,
als de storm zal komen,
valt zijn huisje om,
valt zijn huisje om.

Heel slim ventje,
heel slim ventje,
bouwt op een rots,
bouwt op een rots.
Als de storm zal komen,
als de storm zal komen,
blijft zijn huisje staan,
blijft zijn huisje staan.

Grote kinderen

KENNISMAKEN MET DE BIJBELTEKST

Over twee huizen

Lees de gelijkenis of vertel ze:

Laat de kinderen zoeken naar wat Jezus met deze gelijkenis (dit verhaal) wilde duidelijk maken.
Want Jezus gebruikt hier a.h.w. een tekening om iets duidelijk te maken.
Het is boeiend om dit ook visueel voor te stellen: neem hiervoor twee diepe borden.
Leg op het ene bord een hoopje met zand, op het ander een steen.
Leg op beide een potlood of een ander voorwerp.
Giet er nadien voorzichtig een glas water op uit. Wat zie je?
Bespreek het resultaat met de kinderen.
Eventueel schrijven de kinderen nadien op een echte kei (= stuk rots)
op wie zij kunnen rekenen, zoals het huis op de rots.

ACTUALISEREN

Wie bouwt op een rots? Wie op zand?

Wie van de volgende kinderen is als een rots en wie is er als zand?

O Nathalie bereidt zich voor op haar eerste communie.
Ze kijkt de hele avond TV.
Gisteren had ze haar jongere broertje beloofd om met hem te spelen.

O Janne hoort over Jezus vertellen.
Wanneer Kobe van de andere klas op de grond valt,
is ze de eerste om hem terug recht te helpen.

O Michael zit in de derde klas.
Hij krijgt een goede waardering voor ‘godsdienst’.
Als hij thuis is speelt hij altijd in zijn eentje videospelletjes.

O Boris heeft het moeilijk om verhalen over Jezus na te vertellen.
Als hij thuis komt helpt hij zijn moeder bij het klaarmaken van het eten.

O Sofie heeft al driemaal haar kinderbijbel uitgelezen.
Als ze hoort dat iemand van de klas ziek is,
telefoneert ze nog diezelfde dag om te vragen hoe het gaat.

O Thomas is zondag naar de mis geweest.
Hij hoorde over een vader die zijn zoon vergeeft.
Als Thomas terug op school is, kan hij de vriend
die van hem kwaad heeft gesproken, niet vergeven,
zelfs al heeft die gezegd dat het hem spijt.

BELEVEN

Stevig staan!

Kopieer deze bladzijde net zoveel keer als er kinderen zijn.
Leg vooraf de opdracht uit.

TIP
Geef deze opdracht mee als een werkje voor thuis.

VERTELLEN

Een eigen huis

(Naar: M.W. FRANKE en B. WESTERA, Heb je wel gehoord)

Met open mond kijken Kurt en Sanne naar de grote auto
die aan de overkant van de straat staat.
Het is geen gewone auto, het is een graafwagen.
Er staat een grijper bovenop.
Die grijper kan omhoog en omlaag en hij kan ook draaien.
De grijper neemt telkens een hap aarde,
hij tilt die omhoog en legt die dan een eindje verder.
Er zit een man in de grijpwagen, een andere man staat er bij.
Kurt en Sanne lopen naar hem toe.
'Wat doen jullie?' vraagt Sanne.
'We gaan een huis bouwen,' zegt de man.
'In de grond?' vraagt Kurt.
'Nee,' zegt de man lachend, 'gewoon boven de grond.'
Kurt en Sanne blijven nog even kijken.
De grijpauto hapt en maakt een hoge berg.
'Weet je wat?' zegt Sanne,
'wij gaan ook een huis bouwen. In onze tuin.'
'Jaja!' juicht Kurt, 'in de zandbak!'
'We moeten planken hebben,' zegt Sanne. 'In de schuur!' zegt Kurt.
Ze gaan naar de schuur.
Daar vinden ze een oude deur, een kapotte tafel en nog drie planken.
Sanne haalt haar timmerdoos.
Ze timmeren een mooi hok. Nu nog een dak.
O, wat is dat zwaar! Maar eindelijk ligt het deksel er dan toch op.
'Ons huis is klaar!' roept Sanne. 'Ons zandbakkenhuis,' zegt Kurt.

's Nachts regent het heel hard. Het waait en bliksemt en dondert.
Kurt en Sanne liggen een hele tijd wakker.
Nu is het onweer over. Maar het regent nog wel.
'Nu kunnen we niet buiten spelen,' zegt Kurt.
'Toch wel,' zegt Sanne, 'we gaan in ons huis spelen.
Kom we gaan naar beneden.'
Kurt klautert uit zijn stapelbed. Beneden is de kamer leeg, papa en mama slapen nog.
Sanne trekt het gordijn open.
'Kurt!' roept ze, 'kijk eens! ons huis is weg!'
Kurt loopt naar het raam: daar ligt het huis, helemaal omgevallen.
'Wat staan jullie daar?' horen ze. Het is papa, nog in zijn pyjama.
'Ons huis is omgewaaid' zegt Kurt.
'Tja,' zegt papa, 'je kunt ook niet zomaar een huis in het zand zetten.'
'Waarom niet?' vraagt Kurt.
'Als het gaat stormen en regenen stort het in,' zegt papa.
Kurt en Sanne knikken: 'Ja, dan stort het in.'

Een week later staat er een andere auto aan de overkant.
Weer een heel grote.
Deze heeft een rond ding dat draait.
Uit dat ding komt grijs spul, net modder.
De auto spuugt het grijze spul in het gat dat de grijpauto heeft gegraven. De man staat er ook weer.
'Wat doen jullie?' vraagt Kurt.
'We leggen een fundament,' zegt de man.
'Wat is een fundament?' vraagt Sanne.
'Een fundament is van beton, zegt de man,
het is heel hard, zo hard als een rots.
Als we het huis daarop bouwen, staat het stevig, dan stort het niet in.
'Als het stormt,' zegt Kurt.
'Ja,' knikt de man. 'Net als ons huis,' zegt Sanne.
'Waar wonen jullie dan?' vraagt de man. 'Daar' wijst Kurt.
'Is jullie huis ingestort? vraagt de man.
'Ons grote huis niet,' zegt Sanne, maar wel ons zandbakkenhuis.'
'Toen het onweerde,' zegt Kurt.
'Wat jammer,' zegt de man. 'Ja,' knikken Kurt en Sanne.

ZINGEN / BELUISTEREN

'Een wijs man'

(Opwekking voor kinderen 74 uit de cd Opwekking voor kinderen 5)

Een wijs man bouwde zijn huis op de rots.(3x)
En de regen stroomde neer.
En de regen stroomde neer en de vloed kwam op.(3x)
En het huis op de rots stond vast.

Een dwaas man bouwde zijn huis op het zand. (3x)
En de regen stroomde neer.
En de regen stroomde neer en de vloed kwam op.
En het huis stortte in met een plof.

Dus bouw je huis op Jezus, de Rots.(3x)
En de zegen daalt dan neer.
En de zegen daalt dan neer en het gebed stijgt op.
Bouw je levenshuis op Hem.

Klik hier om dit lied te beluisteren.

Jongeren

REFLECTEREN

Om over te praten

- Wat bedoelt Jezus met het huis?
- Wat bedoelt Hij met het zand?
- Wat bedoelt Hij met de rots?

Bezorg de jongeren volgende uitspraken:

- Duid aan wat je in die uitspraken belangrijk vindt.
- Vergelijk je voorkeur met die van anderen.
- Kunnen deze woorden een 'rots' zijn om een 'huis' op te bouwen?

Woordslang

Materiaal
Kopieer dit blad op stevig papier en knip de kaartjes uit.

Verloop
Geef de jongeren de kaartjes (bv. een reeks kaartjes per vier). Op de eerste helft staat een deel van een woord. Op de tweede helft staat een letter. De jongeren leggen alle kaartjes zo na elkaar dat er een zin te lezen valt.
Nl. : 'Wie naar mijn woorden luistert, maar er niets mee doet, is als iemand die bouwt op zand.'

- Wie heeft dit gezegd?
- Wat wordt met 'woord' bedoeld?
- Geef een voorbeeld van zo'n woord.
- Wat kun je bv. met zo'n woord doen?
- Wat wordt bedoeld met 'op zand bouwen'?
- Geef een voorbeeld van iemand die 'op zand bouwt'.
- Welke woorden van Jezus vind je de moeite om in je leven te doen? Waarom is dat?

MERK OP
De extra moeilijkheid bij deze kaartjes ligt erin dat er verschillende letters van het tweede deel van het kaartje dezelfde zijn.

DOEN

Woordcollage: verschillende fundamenten

Materiaal
Per groepje van vier:
. vier verschillende tijdschriften / kranten (eventueel: vraag vooraf aan de jongeren om een tijdschrift / krant naar keuze mee te nemen)
. twee bladen die je hier kunt vinden.
. twee blanco bladen
. stiften, schaar, lijm.

Verloop
Vraag de jongeren om de tijdschriften / kranten door te nemen om zo op het spoor te komen van wat mensen belangrijk vinden in hun leven. Wat ze zo vinden proberen ze in één woord te zeggen, dat ze opschrijven in een vakje op één van de gekopieerde bladen.
(Bijvoorbeeld: liefde, eerlijkheid, luxe, rechtvaardigheid, vrede, eten, ...)
Vooraleer ze iets opschrijven zien ze wel eerst na of dat er niet al eerder opgeschreven staat of ze bespreken dat met de anderen.
Nadien overlopen ze al deze 'waarden' en vullen ze die aan met wat ze zelf in hun leven belangrijk vinden. Er worden niet meer waarden gezocht dan er vakjes zijn op de bladen, maar het moet ook niet dat alle vakjes ingevuld worden.

Daarna knippen ze de vakjes uit en maken er twee hoopjes van: één hoopje met 'waarden' waarvan ze weten of vermoeden dat dit ook waarden waren die Jezus belangrijk vond. Een hoopje 'waarden', waarvan ze vermoeden dat Jezus ze niet zo belangrijk vond.

Daarna worden de niet belangrijke waarden kriskras door elkaar op een blad gekleefd, waarbij bovenaan nog wat ruimte vrijgelaten wordt.
De andere waarden worden boven elkaar gekleefd alsof het bakstenen zijn. Dat geheel geeft een stevige indruk. Ook op dit blad wordt bovenaan ruimte vrijgelaten.
Daarna wordt op elk van de twee 'woordcollages' een huisje getekend. Op het ene blad: schots en scheef zoals de ondergrond; op het ander blad stevig op een 'berg' waarden.

Belangrijk
De jongeren proberen zich in te leven in de 'waarden' die Jezus belangrijk vindt. Het zou dus best kunnen dat zij persoonlijk andere waarden hebben dan Jezus. Maar naar die waarden wordt in deze activiteit niet gevraagd.

Overweging

Patrick van der Vorst

Controle

(P. van der Vorst in 'Daily Gospel, Christian Art.Today’)

"Jezus roept ons niet alleen op om ons innerlijke ‘huis’ te onderzoeken, maar ook om diep te graven en de fundamenten van dat huis te onderzoeken. Waren er eerder sterke fundamenten, erodeerden die in de loop van de tijd en moeten ze gerepareerd worden?
Erosie begint klein en kruipt beetje bij beetje omhoog ... met het risico huizen te vernietigen ..."