Matteüs 13, 44-46: Bijzondere schatten

__Matteüs 13, 44-46 // - // -

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1545)

Jezus zei: ‘Gods nieuwe wereld lijkt op een schat die verstopt is in de grond. Op een dag vindt een man de schat. Hij is heel blij. Toch verstopt hij de schat weer in de grond. Dan verkoopt hij alles wat hij heeft. En van het geld koopt hij het stuk land waar de schat verstopt is.
Gods nieuwe wereld lijkt ook op een koopman die op zoek is naar mooie parels. Op een dag ziet hij een heel bijzondere parel. Hij verkoopt alles wat hij heeft. En van het geld koopt hij die ene parel.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Jezus vertelde:
‘Je kunt het koninkrijk der hemelen vergelijken
met een schat, die in een akker verborgen was.
Op een dag was er iemand die hem vond.
Direct daarna verborg hij hem opnieuw.
Ging naar huis
en verkocht van blijdschap alles wat hij had.
Zo kon hij die akker kopen.

Je kunt het koninkrijk der hemelen ook vergelijken met
een koopman die op zoek is naar mooie parels.
Op een dag vindt hij de parel van zijn leven.
Hij gaat naar huis,
verkoopt alles wat hij heeft
zodat hij die ene mooie parel kan kopen.’

Stilstaan bij ...

Rijk der hemelen
Volgens het joods gebruik in zijn tijd, gebruikt Matteüs uit eerbied voor God de woorden ‘rijk der hemelen’ wanneer hij het rijk van God bedoelt. Dit rijk heeft te maken met een levensstijl waarbij men ruimte geeft aan het woord van God. In dit Rijk is iedereen welkom: armen, gebrekkigen, kreupelen, blinden, zondaars, wie ‘verdwaald’ is ...
Dit rijk heeft niets te maken met het materiële noch met succes, of met werelds machtsvertoon. Op dit punt botste Jezus op onbegrip en verzet bij zijn leerlingen en bij de mensen. Want die dachten dat bij de komst van het Rijk van God de Romeinse bezetter verdreven zou worden.

Schat
Wie een schat had, kon die vroeger niet in een kluis bij de bank bewaren. Daarvoor groef men een put in de grond waarin men zijn kostbare bezittingen wilde beveiligen. Zo kon het gebeuren dat de eigenaar van een schat stierf zonder dat zijn erfgenamen op de hoogte waren van zijn geheime schatplaats.

Akker
Volgens de oude wetgeving werd een terrein verkocht met al wat ertoe behoorde.

Bij de tekst ...

Betekenis

De verborgen schat / De kostbare parel
Het Rijk van God is zo waardevol, dat men er alles moet voor over hebben om het te verwerven.
Met deze gelijkenissen wil Jezus iets zeggen over de waarde van het Rijk van God.

Lees meer over parabels.

Suggesties

DE KOSTBARE PAREL

Kleine kinderen

VERTELLEN

De kostbare parel

Dit is een koopman. Hij koopt en verkoopt dingen. Hij is heel rijk.
Hij heeft een prachtige bontjas en een hoedje met een wiebelveer.
Dat is zijn lievelingshoedje.
Hij woont in een heel groot huis. Dat huis heeft wel vijf verdiepingen.
In de voortuin is een vijver met een fontein. In die vijver zwemmen vissen.
De koopman heeft alles wat zijn hartje begeert.
Hij heeft vijftien kamers vol met meubels. Hij heeft zes ijskasten.
In drie ijskasten zit lekker eten. In de andere drie zit priklimonade.
En je kunt je niet voorstellen hoeveel geld die koopman onder zijn matras heeft.
Stapels en stapels! Ja hij heeft werkelijk alles.
Maar op een dag...
Op een dag ziet hij iets in een etalage. Iets heel bijzonders.
Het is een prachtige witte parel.
'Die parel kost vijfhonderdduizend euro' zegt de meneer van de winkel.
Ach zoveel geld heeft de koopman niet onder zijn matras.
Maar hij moet en zal die parel hebben. Hij rent naar huis, hij heeft een plannetje.
Hij verkoopt zijn meubels, hij verkoopt zijn ijskasten met eten en priklimonade,
hij verkoopt zijn huis, zijn fontein en zijn vijver met vissen.
Hij verkoopt zijn mooie bontjas.
Hij houdt alleen zijn hoedje met de wiebelveer, want dat is zijn lievelingshoedje.
Hij leent een kruiwagen, daar doet hij al zijn geld in.
Dan gaat hij naar de winkel om de parel te kopen.
Ach, wat jammer nou. Hij komt nog zes euro te kort.
'Ik geef zes euro voor je hoedje', zegt de meneer van de winkel.
De koopman lacht. Hij geeft de meneer zijn hoedje. Nu kan hij de parel kopen!
Hiep hiep hoer! Hij heeft de parel!

Dit verhaal is te lezen in het schitterende boekje:
B. BUTTERWORTH & M.INKPEN, Acht verhalen van Jezus, Ark boeken - ISBN 90338 27298
De tekst is heel fris en kindvriendelijk, net als de tekeningen die maken dat het een plezier is om te vertellen, te bekijken, te lezen...
Geschikt voor peuters, kinderen, jongeren, volwassenen, zieken, gezonden, bejaarden ...

Grote kinderen

KENNISMAKEN MET DE PARABEL

Godly play: de parabel van de parel

(Geïnspireerd door: S. Veulemans op www.averbode.be/Zonneland - december 2013)

Materiaal
Drie parels (of drie knikkers), 3 (speelgoed)tafels, een (speelgoed)huisje, en 2 figuren (mannetjes) die je in een mooi versierde doos plaatst. Pak de doos in in een bruin doek. Doe er een mooie strik omheen.

Verloop
Enkele aandachtspunten vooraf
Neem bij het vertellen telkens de nodige voorwerpen uit de doos en plaats die voor je neer op het bruine doek. Trek bij het vertellen alle aandacht van de kinderen naar de voorwerpen. Toon telkens heel duidelijk het voorwerp waarover je zult vertellen. Kijk tijdens het vertellen alleen naar het voorwerp waarover je vertelt.

Presentatie van de voorwerpen
Ga met de kinderen in een kring zitten. Plaats de mooi versierde doos naast jou. Laat die dicht.

Voorwerp 1: mooi versierde doos
Zet de doos in het midden van de kring en ga terug op je plaats zitten.
Kijk. Wat een prachtige doos. Misschien zit er wel iets heel kostbaars in … Er zit ook iets kostbaars in. Er zit een parabel in.
Er is een mooie strik rond de doos, die de doos goed dicht houdt. Zo is het ook met parabels … Die lijken soms dicht te zijn. Soms lijk je niet naar binnen te kunnen. Wees dus niet verdrietig wanneer je niet bij de parabel kunt. Probeer hem gewoon later nog eens te openen. Op een dag zal de parabel opengaan voor jou.

Kijk naar de doos.
De doos lijkt wel een cadeau … Weet je, een parabel is eigenlijk ook een cadeau. Het is een cadeau dat lang geleden al aan jou werd gegeven. Zelfs al voor je geboren werd … Zelfs wanneer je niet weet wat een parabel is, is het nog steeds een cadeau voor jou.

Neem het doos voor u en kijk erin.
Ik vraag me af wat erin zit … Het lijkt oud. Parabels zijn ook oud. Ze zijn ouder dan jij. Ouder dan ik. Ze zijn zelfs nog ouder dan je oma en je opa! Ze zijn bijna tweeduizend jaar oud.

Voorwerp 2: bruine doek
Hmmm, ik vraag me af wat dit is … Het is helemaal bruin … het heeft geen groen of blauw … Het is alleen maar bruin.

Spreid het bruine doek uit in het midden van de kring.

Voorwerp 3: tafels en huisje
Het is moeilijk om te weten wat een parabel is, wanneer het alleen maar bruin is.
''Laat eens kijken of er nog iets is wat ons kan helpen … Oh, kijk, wat is dit? Een tafel. Die kan ik hier plaatsen. Er is meer dan één tafel … Kijk eens. Het zijn er drie. Ik leg ze op het bruine doek. Maar er is nog meer. Kijk … een huisje. Als ik dit nu eens daar plaats …

Plaats de drie tafels verspreid over het bruine doek. Plaats er ook het huisje op.

Voorwerp 4: mensenpopjes
Deze parabel vertelt het verhaal van enkele mensen. Kijk maar.
Plaats een figuurtje in het huisje en een ander bij een tafel.

Voorwerp 5: parels
Laat eens zien of er nog iets is wat kan helpen … Oh, kijk … Dit ziet er heel kostbaar uit ... Parels …
Leg op elke tafel een parel.

De parabel
Neem wat afstand van de voorwerpen. Ga op je plaats zitten en pauzeer even voordat je begint te vertellen.

Er was eens iemand die prachtige dingen zei. Hij vertelde z'n mooie dingen dat de mensen Hem volgden. Op een dag vertelde Hij deze parabel …
Er is een koopman die op zoek is naar een mooie parel. Hij zoekt hem overal.

Neem de figuur in het huis vast en schuif hem over het doek naar een tafel.
Neem de parel waar de figuur bij staat op en bekijk hem aandachtig. Pauzeer even. Leg hem dan terug.
Nee, deze niet …

Schuif de figuur verder naar de volgende tafel (waar de andere figuur bij staat).
Neem de parel waar de figuur bij staat op en bekijk hem aandachtig. Pauzeer even. Leg hem dan terug.
Ook niet deze …
Schuif de figuur verder naar de volgende tafel (waar de andere figuur bij staat).

Ja … Deze!
Schuif de figuur terug naar het huis. Neem het huis op en leg het aan de kant van het doek.
Toen hij een heel waardevolle parel had gevonden, ging hij terug en hij verkocht alles wat hij had.
Schuif de figuur nu terug naar de waardevolle parel en leg de parel bij de figuur.
Daarna ging hij terug en kocht de parel …

Na de parabel
Houd het gedurende enkele ogenblikken heel stil. Overloop met uw ogen (en eventueel met een licht gebaar van uw handen) het verhaal zoals het door de voorwerpen uitgebeeld ligt. Laat het verhaal doordringen bij de kinderen …

Stel vervolgens enkele vragen waarop de kinderen kunnen reageren:
Ik vraag me af welk deel van het verhaal je het mooist vindt …
Ik vraag me af welk deel van het verhaal je het belangrijkst vindt ...
Ik vraag me af of die man nu gelukkig is …
Ik vraag me af wat die kostbare parel voor hem betekent …
Ik vraag me af waarom die man alles verkocht voor deze parel …
Ik vraag mij af waarom Jezus dit verhaal vertelt …
Ik vraag me af welk deel van het verhaal iets over jezelf zegt of heel speciaal voor jou was …
Ik vraag me af of dit verhaal iets te maken heeft met andere verhalen die Jezus vertelde …
…

- Wat zou de koopman denken wanneer hij de parel ziet?
- Wat zou de koopman denken wanneer hij de parel heeft?
- Zou jij die koopman willen zijn? Waarom?
- Wat zou jij de koopman willen vragen?
- Wie of wat is voor jou een parel?
- Wat zou jij Jezus willen vragen na het horen van dit verhaal?
- Wat wil je van deze parabel onthouden?

Wees tijdens deze vraagstelling niet bang voor de stilte. De bedenkingen van de kinderen moeten geleidelijk kunnen rijpen. Er wordt tijdens deze uitwisseling niet gediscussieerd. Ieder zegt wat hij wil zonder dat anderen hierop in moeten gaan. Zorg vooral voor een rustig verloop.

Plaats dan de figuren een voor een terug in de doos terwijl u ze aan de kinderen toont. Neem ze voorzichtig op en plaats ze respectvol terug. Benoem ondertussen de figuren terwijl u ze aan de kinderen toont:
Hier is het huis.
Hier zijn de tafels
Hier is de man die de parel verkocht.
Hier zijn de parels.
Hier is de koopman.
Hier is de kostbare parel.

Voor meer info over deze manier van werken en de omkadering van deze methode: klik hier

VERTELLEN

De moeite waard...

Naar: K. EYKMAN en P. VOS, De werksters van halfvijf en andere gelijkenissen, Rap, Amsterdam.

Er was eens een jongen die een oom had in Amerika,
een tante in Frankrijk een neef in Suriname
en een grote broer die vaak met het vliegtuig
naar allerlei vreemde landen moest.
En omdat hij de postzegels zo mooi vond
die op de briefkaarten stonden die hij met zijn verjaardag kreeg,
was hij een echte verzameling begonnen.
De hele familie hielp mee door briefkaarten te sturen
en van zijn vader kreeg de jongen, Tom, twee echte postzegelalbums.
Op de ene stond 'België' en op de andere 'Gehele wereld'.
Er stonden ook foto's voorin van heel bijzondere postzegels
die je bijna niet meer krijgen kon en een ervan vond Tom de mooiste:
een driehoek met een vliegtuig erin.
Maar zoiets zou hij wel nooit kunnen krijgen, dacht hij.
Op zaterdagmiddag ging Tom meestal naar de postzegelmarkt
met zijn albums onder zijn arm.
Soms kon hij wat ruilen, vaak niet,
er waren bijna alleen maar grote mensen
die veel grotere verzamelingen hadden dan hij.

Maar een keer zag hij bij een man
aan een tafeltje in een hoek de postzegel,
die driehoek met dat vliegtuig die hij altijd al hebben wou.
En hij vond het nogal brutaal van zichzelf maar Tom vroeg gewoon:
'Hoe duur is die daar ?'
'Die, zei de man, ja die is 1 200 frank,
nu vooruit omdat je nog zo jong bent voor jou 1 000 frank.'
Maar 1 000 frank had hij ook niet.
Hij keek naar zijn eigen album en weer naar die ene postzegel.

Toen begon hij een paar postzegels van zichzelf te verkopen.
Omdat hij ergens een hele serie van had kreeg hij al meteen 100 frank.
Hij verkocht zijn verzameling sportzegels goedkoop.
Er was een mijnheer die hem voor één postzegel wel 50 frank wou geven.
Hij ging zo de hele middag door en toen hij ging tellen had hij 948 frank. Nu nog het laatste restje.
'Wie wil er mijn postzegels kopen van Zaïre kopen voor 52 frank?'riep hij.
Er was een mijnheer die daar zo hard om moest lachen
dat hij ze nog kocht ook. Maar Tom had zijn 1 000 frank.
Een zak vol geldstukken en briefjes.
Hij kocht de postzegel die er nog was
en deed hem voorzichtig in zijn lege album.
Hij ging zingend naar huis
en op zijn kamer ging hij zitten en kijken naar zijn postzegel.

De schat

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, Averbode 2007, p. 31

Lang geleden woonde in Krakau een arme jood.
Op een nacht hoorde hij in zijn droom een stem die zei:
‘Ga naar de hoofdstad en zoek daar naar een schat
onder de brug bij het koninklijk paleis.’

Hij ging naar de hoofdstad.
en herkende de brug die hij in zijn droom had gezien.
Ze werd bewaakt door soldaten.
Een van de soldaten riep:
‘Wat heb je hier te zoeken?’
‘Ik droomde dat er hier bij de brug een schat zou liggen.’
De soldaat begon hard te lachen.
‘Arme man,’ zei hij,
‘wie vertrouwt er nu op dromen?
Als ik de droom zou geloven die ik had,
moest ik nu naar de stad waar jij vandaan komt.
Want in mijn droom werd gezegd:
‘Er ligt een schat in Krakau bij een jood.
Hij ligt onder de oven van zijn huis.’

De arme jood ging de lange weg terug naar huis.
Hij ging graven onder zijn oven en... vond de schat.

Naar een Chassidisch verhaal

Overweging bij dit verhaal
(Agnes Lameire)

De verhalen van Jezus hebben een dubbele bodem; het zijn parabels. Je moet er over nadenken want ze verbergen een boodschap die naar het Rijk van God verwijst. Zou het kunnen dat de schat van dat Rijk Gods ons zomaar in de schoot kan vallen? Zoals Rabbi Levi ontdekt dat hij in zijn eigen huis moet gaan graven, moeten wij soms ook niet thuis onder onze eigen kachel gaan zoeken?

Thuis waar we leven en werken, mensen aan tafel ontvangen en bereid zijn om voor anderen in de bres te springen ... ligt daar geen schat in geborgen? Want wanneer voelen we ons het diepst gelukkig? Is het niet dàn als we omwille van een ander onszelf kunnen vergeten? Ligt de toegang tot het Rijk van God soms verborgen in ons eigen hart?

Als wij van ons huis een warme thuis maken ... met elkaar in vrede leven, liefde laten primeren op ruzie en tweedracht, wat ons aan pijn is aangedaan vergeven en vergeten en waardering opbrengen voor elke mens, dan groeit toch dat grote Godsrijk waar Jezus het over had?