1 Petrus 3, 18-22: Gered door het doopwater

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1941)

Ook Christus heeft geleden. Hij werd gedood als een mens op aarde. Maar God maakte hem weer levend, en gaf hem de macht van de heilige Geest. Christus was onschuldig, maar hij is gestorven om jullie te bevrijden van jullie zonden. Zijn dood heeft jullie voor altijd bij God gebracht.
Christus heeft zijn overwinning bekendgemaakt aan de geesten die gevangen zaten. Zij waren in de tijd van Noach ongehoorzaam aan God. God wachtte geduldig af of ze zich beter gingen gedragen, maar dat deden ze niet. Toen liet hij Noach een boot bouwen. In die boot werden alleen Noach en zijn familie gered, acht mensen in totaal.
Het water redde Noach en zijn familie uit een slechte wereld. Nu worden jullie ook uit een slechte wereld gered door water. Want door het water van de doop kun je gaan leven zoals God het wil. Het water van de doop wast niet het vuil van je lichaam, maar laat zien dat je bij Christus hoort. Christus is opgestaan uit de dood, en zo heeft hij alle engelen en geesten die over de wereld willen heersen, overwonnen. Nu zit hij in de hemel naast God, aan de rechterkant.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Christus, de rechtvaardige, heeft om jullie bij God te brengen
voor eens en altijd geleden voor de zonden van de onrechtvaardigen.
Hij werd gedood als mens,
maar werd door de geest tot leven gewekt.
Hij ging naar de geesten die gevangen zaten
en maakte er zijn overwinning bekend.
Zij waren ongehoorzaam geweest aan God
in de tijd dat Noach de ark bouwde,
en God geduldig wachtte.
In de ark werden acht personen gered door het water.
Dat water is het beeld van het doopwater,
waardoor jullie nu gered worden.
Doopwater wil niet het vuil van jullie lichaam wegwassen,
maar toont dat jullie aan God een zuiver geweten vragen.
Dit kunnen jullie doen omdat Jezus Christus verrezen is,
ten hemel opgevaren en zit aan rechterhand van God,
nadat Hij engelen en machten en krachten overwon.

Stilstaan bij…

Geesten in de kerker / Geesten die gevangen zaten
Het is niet erg duidelijk wie hier met die geesten precies bedoeld worden.
. Gaat het om ongelovigen?
. Is het een omschrijving van 'die nedergedaald is ter helle'? Jezus gaat dan naar de onderwereld waar Hij de tijdgenoten van Noach aanspreekt.
. Gaat het om gevallen engelen (Apocrief boek van Henoch) aan wie Jezus zijn overwinning op de dood aankondigde?
. Of bedoelde de schrijver er kwade machten en krachten mee, waarvan men in de oudheid dacht dat ze in de wereld rondwaarden?

Ark
Dat Noach van God een ark moest bouwen, zagen de eerste christenen als het beeld van het grote geduld en de grote zorg van God.
Zoals God Noach en de schepping met de ark kon redden uit de zondvloed, zo was het doopsel voor hen het beeld van de redding.

Behouden / gered
Omdat Noach in nauwe verbondenheid leefde met God, bleven hij en zijn gezin gespaard te midden van de watersnood. Net zoals wie gedoopt is behouden blijft door het water. Het doopwater redt de christenen.

Lichamelijke onreinheid
Bij het doopsel gaat het niet om een wasbeurt van het lichaam, maar om een verbintenis met Jezus en God, die gevolgen heeft voor de verdere manier van leven.

Zuiver geweten
Sommige exegeten denken dat die vraag om een zuiver geweten verwijst naar een belofte die men vroeger bij het doopsel uitgesprak. Daarbij verplichtte men zich voor God om gewetensvol als christen te gaan leven.

Bij de tekst

Petrus

Omdat in de brief staat dat hij geschreven is door ‘Petrus, apostel van Jezus Christus’, denken sommigen dat Petrus deze brief zelf schreef rond het jaar 60. Maar anderen vinden dat de brief een vroegchristelijke traditie beschrijft die al meer ontwikkeld is en denken dat de brief geschreven werd aan het einde van de eerste eeuw door een onbekende auteur, die de naam van Petrus gebruikte, omdat die apostel veel aanzien genoot in de Romeinse provincies voor wie die brief bedoeld was.

De gemeenten tot wie de brief gericht was, bestonden vooral uit christenen die niet-joden waren. Omdat ze maatschappelijk en religieus in de minderheid waren, ondervonden ze allerlei vormen van discriminatie en pesterij door niet-christelijke medeburgers die geen begrip konden opbrengen voor hun levensstijl. Wie wilde leven als christen moest daarmee rekening houden. Dat hoorde erbij, vond de schrijver.

Water in de doopliturgie

Water kan zowel dood als leven oproepen. Het water van de zondvloed bracht dood en vernieling, het doopwater brengt leven met zich mee: de dopeling begint een nieuw leven waarbij hij zich bewust is 'kind van God', te zijn.
Zoals Noach een nieuwe kans kreeg, zo biedt het doopsel (in de tijd van Petrus vooral voor volwassenen) uitzicht op een vernieuwd leven met God.
Het doopwater wast het lichaam niet. Het is het teken van een nieuw begin, een nieuwe geboorte met de belofte om zo te leven dat God er blij mee is.

Bijbel en kunst

Verrijzenisicoon

De verrijzenisicoon toont hoe Christus de dood overwint (Hij stapt op het kruis (dat gevormd wordt door de 'poorten van de onderwereld') en trekt heel de mensheid vanaf Adam met zich mee.
Hiermee wordt de universele liefde van God uitgedrukt, waarvan niemand is uitgesloten.

Suggesties

Doopsel

Klik hier voor info en suggesties rond het doopsel.