2 Samuel 6, 11-22: David danst voor de ark
De tekst
Dichter bij de tijd
(Bewerking: C. Leterme)
3000 jaar geleden volgt David koning Saul op.
Hij wordt de nieuwe koning van Israël
en maakt van Jeruzalem de hoofdstad van zijn rijk.
Daar gaat hij wonen.
Op een dag zegt David tegen zijn ministers:
'De ark van het verbond staat nu in het huis van Obed-Edom.
Ik zou willen die die bij ons in Jeruzalem staat.’
David gaat ernaar toe en zegt:
‘Beste Obed-Edom, we komen de ark halen
om die in Jeruzalem te plaatsen.’
Enkele stevige mannen dragen de ark.
Voor en achter de ark zijn muzikanten en mensen
die blij zijn dat de ark naar Jeruzalem gebracht wordt.
Ze juichen en zingen voor God.
Ze zingen: ‘Kom maak muziek voor God.
Kom dichterbij, buig voor Hem, kniel voor onze Schepper’.
Overal weerklinkt muziek van lieren, harpen, tamboerijnen,
ratels trompetten, rinkelbellen, bazuinen en cimbalen.
David danst voor de ark. Hij heeft alleen een lendendoek aan.
Als ze in Jeruzalem aankomen zetten ze de Ark in een tent,
die David heeft laten opzetten.
David draagt een offer op aan God.
Daarna zegent hij het volk met de naam van God.
Hij deelt platte broden, rozijnenkoeken en dadels uit aan al wie daar is.
Als hij terug thuiskomt, zegt zijn vrouw Mikal minachtend:
'Jij bent me nogal een koning!
Jij liep gekleed als de eerste de beste landloper!
Ik heb je zien dansen en springen. Alle slavinnen keken naar je.
Als ik jou was, zou ik mij diep schamen!'
David antwoordt: 'Ik heb gedanst en gespeeld voor God.
Hij heeft mij gekozen als koning van Israël.
Stilstaan bij ...
David
Tweede koning van Israël.
Lees meer
Ark
De ark was een soort kist, een koffer van acaciahout (1,25 x 0,75 x 0,75) met goud bedekt. Boven op de ark waren twee engelen die a.h.w. een zetel maakten waarop de onzichtbare God troonde. De ark was voorzien van ringen waardoor men draagstokken kon steken, zodat men ze gemakkelijk kon opnemen en ze erg beweeglijk werd. De ark werd het symbool van de tegenwoordigheid van de onzichtbare God. Waar de ark was, daar was God.
In de ark werden de stenen bewaard waarop de tien woorden van God (geboden) waren gegrift.
De Israëlieten droegen deze kist altijd met zich mee. Zo was God altijd bij hen. Wanneer ze halt hielden, werd de ark bewaard in de tabernakel (tent).
Obed Edom
(= knecht van Edom)
Hij was een leviet van de familie van Korhieten afkomstig van Gat. David liet de ark in zijn huis bewaren na de dood van Uzza. De ark bleef daar drie maanden.
Mikal
(= wie is als God?)
Een dochter van koning Saul. Zij werd de vrouw van David nadat hij honderd Filistijnen had gedood. Samen kregen ze geen kinderen.
Lendendoek
David danst halfnaakt voor de ark uit. Zo maakt hij zich klein voor God en geeft hij te kennen dat uiteindelijk alleen God zelf koning is.
Bij de tekst
Historische context
In de Bijbel staat dat de ark in de woestijn meegedragen werd op de tochten van de Israëlieten en onder een tent (de tabernakel) beschut werd. Deze mobiele ark kreeg onder David een definitieve plaats in Jeruzalem. Dit valt samen met de overgang van het zwervende nomadenleven van de Israëlieten (in de woestijn) naar een sedentair boerenbestaan (in Israël). De trekkende God van de nomaden wordt een God met een vaste woonplaats.
Met de ark worden twee manieren zichtbaar om zich God voor te stellen:
. mobiel: God gaat op weg samen met zijn volk.
. statisch: God woont op één plaats - de tempel - , staat ter beschikking en is 'onder handbereik' van koning en volk.
Ken je woorden
De tabernakel
Dit woord betekent ‘tent’.
Het herinnert aan het draagbare heiligdom van de Israëlieten tijdens hun tocht door de woestijn. De indeling van dat heiligdom is later terug te vinden in de tempel.
Het tabernakel
Als christenen nu van een tabernakel spreken, bedoelen ze daarmee een waardevol versierd kastje, waarin gewijde hosties bewaard worden.
De binnenkant van dit kastje is met stof bekleed. Soms is er ook een gordijntje. De stof herinnert aan de tent waarin vroeger de ark van het verbond bewaard werd.
De Ark van het verbond
Dit is een kist van acaciahout die met goud bekleed was. In de ark werden de tafelen bewaard waarop de woorden van God stonden.
Deze kist werd geplaatst in een tent (tabernakel) die de Israëlieten door de woestijn droegen. Om de kist gemakkelijk te kunnen dragen, werden aan de zijwanden ringen bevestigd, waar draagstokken door gestoken werden. Omdat in de ark de woorden van God bewaard werden, werd deze kist het beeld van de aanwezigheid van God bij het volk van Israël.
Men zag de ark als de troon van God: God zat onzichtbaar op de vleugels van de engelen boven op de ark. De ark / kist zelf was dan zijn voetbank.
In de tempel van Salomo stond de ark in het Heilige der Heiligen, een deel van de tempel dat afgesloten was met een zwaar gordijn (het voorhangsel) en dat maar één keer per jaar betreden mocht worden door een hogepriester.
De tempel van Salomo werd verwoest. Toen er na de ballingschap een tweede tempel werd opgetrokken, was er geen ark meer in de tempel.
De heilige Ark
Wanneer de joden nu spreken van de Ark, bedoelen ze een kast in de synagoge waarin de tora-rollen bewaard worden. (De ‘tora’ zijn de vijf eerste boeken van de bijbel. In deze boeken zijn veel wetteksten te vinden. Men zegt dat Mozes deze boeken geschreven heeft) Voor de kast hangt er een zwaar gordijn dat geborduurd is en doet denken aan het voorhangsel in de vroegere tempel.
Een priesterhemd
Dit was een kledingstuk dat gedragen werd door wie in de tempel werkte. Het was waarschijnlijk eenvoudig en gemaakt van linnen.
Misschien wilde David zo laten zien hij hij helemaal niet zo belangrijk is in de buurt van de ark van het verbond.
Suggesties
Grote kinderen
EVEN TESTEN
Waar of niet waar?
Een ander woord voor de Ark van het verbond is 'tabernakel'.
David kiest Betlehem als hoofdstad van zijn koninkrijk.
David springt en danst voor de Ark. (waar)
De ark is het beeld van de aanwezigheid van God tussen de mensen. (waar)
David plaatst de ark in zijn paleis.
David deelt broden uit aan de mensen. (waar)
INFORMEREN
Tabernakel
Om te tonen dat God bij hen aanwezig was, droegen de Israëlieten de Ark van het Verbond overal met zich mee. Tijdens hun tocht door de woestijn, werd deze Ark bewaard in de tabernakel, een tent.
Nu vind je in jouw parochiekerk nog steeds een tabernakel. Dit is binnenin bekleed met stof en herinnert zo aan een tent.
Een rood lichtje bij een tabernakel maakt duidelijk dat er in het tabernakel gewijde hosties aanwezig zijn. Die hosties zijn een teken van Jezus' aanwezigheid.
BELEVEN
Feest voor God
(C. LETERME in Samuel plus, uitgeverij Averbode, november 2006 nr 2)
Het eindresultaat van deze activiteiten is:
. de uitbeelding van het verhaal ‘David en de ark’ (groep 1),
. waarbij de muzikanten gebruik maken van hun eigen gemaakt instrument (groep 2)
. om een lied te begeleiden (groep 3)
. dat dansend uitgebeeld wordt (groep 4) voor de ark (groep 5).
. Na de uitbeelding worden dadels (groep 5) uitgedeeld aan de deelnemers.
Hoek 1: Uitbeelden: David en de ark
Materiaal
Werkblad, kleurige stukken stof.
Grote doos die kan dienen als ark (eventueel kan die verder versierd worden door kinderen uit hoek 5
Verloop
De kinderen lezen het verhaal en vullen het werkblad in. Daarna bespreken ze hoe ze het verhaal gaan uitbeelden (toneelstukje). Dit oefenen ze een paar keer. (Er spelen hierbij 3 personen: David; Mikal en Obed-Edom – eventueel ook: twee dragers van de ark)
Hoek 2 Musiceren: Muziekinstrumenten maken en musiceren
Maak een keuze tussen de volgende instrumenten op basis van haalbaarheid:
TAMTAM
Materiaal
posterbuizen in stukken van 12 tot 12 cm lengte gezaagd, verf, lijm, ballonnen, elastiekjes.
Werkwijze
De kinderen beschilderen de buis. Van een ballon knippen ze het uiteinde ervan af en spannen de ballon over één van de openingen van de buis, die langs de buitenkant met lijm ingesmeerd is. Een elastiek eromheen zorgt voor extra bevestiging.
SCHUDKOKER
Materiaal
wc-rolletje; rijst; verf; stevig papier; schaar; lijm
Werkwijze
Verf het wc-rolletje en laat het drogen. Knip uit het stevige papier twee rondjes, zodat je het rolletje kunt dicht plakken. Plak het rolletje aan een kant dicht en vul het met wat rijst. Plak nu de andere kant dicht en de schudkoker is klaar.
BELLENKRANS
Materiaal
brede elastiek (2 cm) die rond de pols van een kind kan en dichtgenaaid wordt. 5 of meer belletjes.
Werkwijze
Naai de belletjes op gelijke afstand van elkaar op de brede elastiek.
GITAAR
Materiaal
schoenendoos, verf, elastiekjes.
Werkwijze
Beschilder eerst de doos. Knip er dan een gat uit en span er elastiekjes om.
Hoek 3 Zingen - Liedtekst maken en zingen
Belangrijk:
- Deze groep bepaalt eerst de melodie en bezorgt die zo rap mogelijk aan de groep die met muziekinstrumenten werkt.
- Van zodra deze groep de grote lijnen van de tekst heeft uitgeschreven, bezorgt ze die aan groep 4.
Verloop
. De kinderen maken zelf een tekst op de melodie die ze kozen.
Ze maken hierbij gebruik van dit werkblad.
. Of ze zingen 'rappend' de tekst die ze zelf gemaakt hebben
. Of ze zingen 'rappend' de volgende tekst die aan psalm 8 geïnspireerd is
Heer, onze Heer,
machtig en groot
is jouw naam,
overal op aarde!
Als ik naar de hemel kijk,
dan denk ik:
Wat is toch de mens
dat Jij om hem geeft?
Want Jij hebt hem
bijna een god gemaakt
en hem heel je schepping
toevertrouwd!
Een mooier geschenk
kan ik mij niet voorstellen!
En daarom noem ik
met eerbied jouw naam.
(Naar psalm 8)
Info
Bij ‘rap’ gaat het vooral om de klank en het metrum van de woorden.
KLANK
Verwerk allerlei soorten rijmen in de tekst: eindrijm; middenrijm (klank); alliteratie (gelijke startmedeklinker)
METRUM
Om goed te kunnen rappen is het van belang dat het aantal lettergrepen van vergelijkbare zinnen hetzelfde is én dat de klemtonen exact op dezelfde plaats in de zin komen. Het is alsof een zin herhaald wordt, maar dan met andere woorden. Daarom: tel de lettergrepen van elke zin die je schrijft en heb aandacht voor de lettergrepen die de klemtoon hebben.
Hoek 4 Bewegen – Dansen voor God
Materiaal
Tekst over Hélène Deladrière
Verloop
De kinderen lezen de tekst op het werkblad als opwarmer. Ze zoeken nadien zelf naar bewegingen en houdingen waarmee ze iets kunnen zeggen of duidelijk maken.
Wanneer groep 3 een lied heeft gekozen, zoeken ze naar bewegingen en houdingen die de inhoud van dit lied kunnen weergeven of onderstrepen.
Hoek 5 Versnaperingen klaarmaken en/of een doos versieren als ark
VERSNAPERING
Materiaal
dadels, marsepein, een mesje, een broodplankje
Verloop
De kinderen lezen de strip en vullen het werkblad in.
Daarna ontpitten ze dadels en vullen ze op met marsepein of een andere lekkernij naar keuze.
ARK
Materiaal
grote doos, neutraal inpakpapier, verf (geel, goudgeel), penselen
Verloop
De kinderen pakken de doos in en versieren die met verf.
Nadien bezorgen ze die ark aan de kinderen van hoek 1.
Overweging
Paul Kevers
David danst voor God
(P. KEVERS in Samuel plus, Uitgeverij Averbode, 2006 nr 2)
Na de dood van koning Saul heeft David de twaalf stammen van Israël verenigd tot één koninkrijk. Hij heeft van Jeruzalem de nieuwe hoofdstad gemaakt en er een paleis gebouwd. Nu wil hij van Jeruzalem ook het religieuze centrum maken. Hij laat de ark van het verbond, het draagbare heiligdom uit de tijd toen Israël nog door de woestijn zwierf naar Jeruzalem overbrengen.
Het wordt een groot uitbundig feest, waar iedereen aan meedoet. God komt te midden van zijn volk wonen! David heeft zijn koninklijke gewaden afgelegd. Hij mengt zich onder het volk. Hij danst mee met de mensen. Hij voelt zich daar niet te goed voor. Want in Gods ogen zijn alle mensen evenwaardig. Iedereen moet kunnen feesten en daarom laat David aan allen voedsel uitdelen.
Iedereen doet mee... behalve Mikal, dochter van Saul en vrouw van David. Mikal is hooghartig in het paleis gebleven. Mikal vindt dat de koning zijn status hoog moet houden en zich moet vastklampen aan de macht. Zoals Saul had gedaan op het einde van zijn leven. De koning hoort in het paleis op zijn troon, en niet als een landloper te midden van het gepeupel... Mikal minacht David.
Maar David denkt daar anders over. Hij weet dat God de enige echte koning is. Hij wil niet heersen, maar dienen. David staat in dienst van God en van Gods volk. Daarom wil hij samen met de vele mensen dansen voor God.