Filippenzen 2, 6-11: Jezus, een voorbeeld

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1869)

Jezus Christus was aan God gelijk. Maar hij vroeg niet om de hoogste macht en eer voor zichzelf. Nee, hij gaf zijn hemelse positie op. Hij maakte zich zo onbelangrijk als een slaaf. Hij kwam als mens op aarde. En toen hij leefde als mens, dacht hij nooit aan zichzelf. Hij was altijd gehoorzaam aan God, zelfs toen hij aan het kruis moest sterven.
Omdat Jezus Christus dat deed, heeft God hem de hoogste plaats gegeven. God gaf hem de hoogste eer, de eer die voor God zelf bestemd is. Daarom zal iedereen voor Jezus knielen: alle engelen in de hemel, alle mensen op aarde en iedereen in het land van de dood. Dan zal iedereen zeggen: ‘Jezus Christus is de Heer.’ En zo zal iedereen God, de Vader, eren.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Hij die gelijk was aan God,
wilde zich niet vastklampen
aan die gelijkheid.

Hij gaf zijn grootheid op
en werd onbelangrijk als een slaaf.
Hij werd een mens.

Hij leefde als mens
en was gehoorzaam aan God,
tot de dood aan een kruis.

Daarom gaf God Hem de belangrijkste plaats
en de naam
die boven alle namen staat.

Daarom ook knielt iedereen,
in de hemel, op aarde en onder de aarde,
voor Hem die Jezus heet.

En iedereen zegt:
'Jezus Christus is de Heer',
tot eer van God, de Vader.

Stilstaan bij ...

Ontledigen / grootheid opgeven
In deze tekst betekent 'ontledigen': afstand nemen van de gelijkheid met God en de beperkingen aanvaarden die voortvloeien uit het mens-zijn.

Dood aan een kruis
Deze dood was een straf die afkomstig was uit het Oosten. Romeinen pasten die toe op staatsgevaarlijke misdadigers. Cicero schreef dat de dood aan een kruis 'de wreedste en walgelijkste van alle straffen' was. Die dood werd in 313 na Christus door keizer Constantijn afgeschaft.

Heer
In het Oude Testament was dit een titel die voorbehouden was voor God. Dat de eerste christenen deze titel gebruikten voor Jezus, toont aan dat ze al heel vroeg over Hem spraken als God.

Bij de tekst

Een oud lied

Deze tekst uit de brief van Paulus aan de christenen van Filippi was waarschijnlijk een hymne die de eerste christenen zongen.
Men ziet er inhoudelijk twee grote bewegingen in:
. de vernedering (ontlediging) van Jezus op het kruis.
. de verheerlijking (verheffing) van Jezus door God

Bedoeling van Paulus

Paulus wil dat de christenen van Filippi zich wat nederiger zouden opstellen. Hun gebrek aan nederigheid is volgens hem de grote oorzaak van ruzies en verdeeldheid. Daarvoor verwijst hij naar Christus, de 'zoon van God' die mens geworden is en als mens vernederd werd tot de dood aan het kruis.

Overweging

Marc Gallant, trappist (Orval)

Het kruis heeft niet het laatste woord

Voor Paulus is de verheffing van Christus het resultaat van het kruis. Het kruis zelf is een uiterste vernedering. Christus, zegt Paulus, heeft afstand gedaan van zijn gelijkheid met God. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens. En als mens, heeft hij zich vernederd en werd hij gehoorzaam tot in de dood – de dood aan het kruis. (Het kruis was in feite een schandelijke lijfstraf, goed voor rebellerende slaven.)
'Daarom,' zegt Paulus, 'heeft God hem hoog verheven en hem de naam gegeven die elke naam te boven gaat'. Het kruis van Jezus is de bron van zijn verheffing. Jezus heeft dikwijls herhaald: 'Wie zich vernedert, zal verheven worden' (Lucas 14, 11.18.14; Matteüs 23, 12; vgl. Matteüs 18, 14). Hij heeft zich uitermate vernederd. Daarom heeft God hem verheven. Paulus versterkt hier zelfs het werkwoord: 'God heeft hem ‘super verheven’, ‘uitermate’ verhoogd' (Grieks: huperupsôsen, Filemon 2, 9).
Als we niet voor de geest houden dat enkel de liefde het mysterie van Jezus kan verklaren, zal het ons als onverstaanbaar overkomen. Jezus onthaalt de liefde die van God komt, en Hij openbaart ze door zijn leven te geven. 'God heeft zodanig de wereld bemind dat Hij zijn enige Zoon gegeven heeft' (Johannes 3, 16). Om ons in de liefde van zijn Vader te kunnen opnemen, heeft Jezus ons liefgehad tot het uiterste (Johannes 13, 1). Voor Paulus is die liefde van Jezus de oorzaak van zijn verheffing.