Amos 6, 1a.4-7: Wee wie zich geen zorgen maakt

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1464-1465)

Leiders van Israël, jullie maken je nergens zorgen over, daar op de berg Sion. (...)

Jullie liggen maar op bed, jullie zitten lui op de bank. Jullie eten lekker vlees, vlees van de beste dieren. Jullie schreeuwen en maken muziek. Jullie doen alsof je net zo goed muziek kunt maken als koning David zelf! Jullie drinken wijn uit grote bekers. Jullie verwennen jezelf met de lekkerste geurtjes. En dat het volk van Israël pijn heeft, dat maakt jullie niets uit.
Maar nu is het afgelopen met lui zijn en feesten. Jullie worden het eerst van allemaal weggehaald en naar een ver land gebracht.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C.Leterme)

Wee jullie, zelfverzekerde leiders van Israël,
die onbezorgd leven in Sion.

Jullie liggen op ivoren bedden
en strekken zich uit op jullie sofa's.
Jullie eten lammetjes van de kudde en kalfjes uit de stal.
Jullie verzinnen liederen bij het getokkel van de harp
en denken dat die muziek zo goed is als die van koning David.
Jullie drinken wijn uit brede schalen
en zalven zich met de beste crèmes.

Maar jullie treuren niet om de ondergang van Jozef, het volk Israël.
Daarom zullen jullie als eersten in ballingschap gestuurd worden.
Jullie die daar lui liggen uitgestrekt ...
het is gedaan met jullie feesten!

Stilstaan bij ...

Zorgelozen / onbezorgd
De rijken dachten dat ze in orde waren met God als ze maar op tijd en stond offers brachten in de tempel, en alle religieuze feesten vierden.

Sion
Dit is één van de 'bergen' waarop Jeruzalem gebouwd werd. In deze tekst wordt er Jeruzalem zelf mee bedoeld, de hoofdstad van het Zuidrijk.

Ivoren bedden
Teken van grote luxe.
Lees meer over het 'ivoren huis' van Samaria.

Koning David
Deze belangrijkste koning van Israël stond model voor wie psalmen schrijft en zingt.

Jozef / het volk Israël
Eén van de twaalf zonen van Jakob. Zijn zonen Efraïm en Manasse vestigden zich in het noorden van het toenmalige Israël (het latere Noordrijk).

Ballingschap
Net als andere profeten zag Amos in de decadente levenshouding van de elite de reden voor de ondergang van het Noordrijk én het Zuidrijk en de deportatie van een deel van de bevolking naar Babylonië.

Bij de tekst

De profeet Amos

Klik voor meer info over de profeet.

Betekenis

De profeet Amos klaagde de overdreven luxe en de luiheid aan van de elite uit Sion en Samaria, terwijl een groot deel van de bevolking arm was en hun rechten niet kon verdedigen noch opeisen voor het gerecht, omdat de rijken ook daar hun invloed deden gelden.
Ook klaagde hij de zelfzekerheid aan waarmee ze de verplichtingen in de wind sloegen die volgens de wil van God samen gingen met het voorrecht van de uitverkiezing.
Op die manier was er geen onderscheid tussen het gedrag van het 'uitverkoren volk' en dat van de heidenen.

Suggestie

Grote kinderen

INLEVEN

Tableau vivant

In een klein groepje:
Eén van de kinderen wordt als profeet aangeduid, de rest van het groepje zijn de rijke mannen en vrouwen.
Eerst onderzoeken ze wat typisch is voor een profeet,
dan onderzoeken ze de houding van de rijke mensen.
Daarna beelden ze het tafereel uit waarbij Amos de rijke mannen en vrouwen toespreekt.

Bespreek nadien:
- Wat treft je?
- Wat spreekt je aan?
- Hoe kun je dat nog uitbeelden?

Jongeren

VERDIEPEN

Rijken en armen

Amos heeft het over rijken en armen in zijn tijd.
In de parabel van de rijke vrek en de arme Lazarus heeft Jezus het over rijken en armen in zijn tijd.

- Zoek op wat de situatie is van de armen in ons land nu.
- Vergelijk die met de situatie van de armen in onze Middeleeuwen / in de 19e eeuw.

De kunstenaar voegde in zijn tekening nog meer dimensies toe:
. De rijke zit in West-Europa; de arme zit in Afrika
. Achter de bedelende zwarte man staat God (te herkennen aan de driehoek achter zijn hoofd.) Let eens op zijn handen.
- Wat drukt God uit met zijn linkerhand?
- Wat drukt Hij uit met zijn rechterhand?

Herschrijf de tekst van Amos.
- Zoek naar een taal die dichter staat bij onze manier van spreken
- Als je kijkt naar de rechterhand van God en naar zijn gelaatsuitdrukking, mag die taal krachtig zijn.

Spreken over God

De profeet Amos doet zijn titel alle eer aan: hij spreekt in naam van God. De woorden die hij uitspreekt, zijn woorden die God uitspreekt. Ze zijn scherp, streng en straffend.
Het zijn woorden die we niet verwachten van een lieve, barmhartige vergevende God.
‘Niemand heeft ooit God gezien’. Toch spreken christenen over God als over een vader, en soms als over een moeder. Ouders houden van hun kinderen. Toch kunnen ze soms streng uit de hoek komen.

De jongeren nemen een blad dat ze in twee vouwen en terug openplooien.
Op de ene helft schrijven ze één woord dat volgens hen weergeeft wie God is.
Ga daar in een gesprek even op in.
- Hoe komt het dat je zo over God denkt?

Lees dan de tekst uit het boek Amos voor die als eerste lezing voorzien is op de 26e zondag van het jaar C. De jongeren geven met één woord het beeld weer dat ze van God doorheen deze tekst krijgen.
Ga daar in een gesprek even op in.
- Waarop baseer jij je om God met dit woord te typeren?
- Wat vind je ervan om zo over God te spreken?

Vergelijk daarna de twee woorden, die de jongeren noteerden, met elkaar.
- Verschillend?
- Gelijkend?
- Met elkaar te verzoenen?

Belangrijk
Het is helemaal niet de bedoeling om te komen tot het beeld van de strenge God, wel om te komen tot een meer genuanceerd beeld van God, die liefdevol is, maar ook krachtdadig kan optreden.

Woorden van God

Op deze illustratie van Fano kun je niet naast de rijke kijken: hij heeft geld, huizen … en verdrukt letterlijk de arme.
God (te herkennen aan de driehoek achter zijn hoofd), komt bij hem. Hij heeft een geschenk bij: een doos waarop weegschalen te zien zijn.

- Wat zegt God tegen de rijke?
Houd in je antwoord rekening met de doos die God in zijn handen houdt.