Jesaja 55, 1-11: Woorden die vrucht dragen

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1208)

De Heer zegt tegen zijn volk: ‘Kom allemaal! Kom hierheen. Want ik heb water voor iedereen die dorst heeft. Ook al heb je geen geld, bij mij kun je eten kopen. Hier kun je melk en wijn krijgen, en je hoeft er niets voor te betalen!
Nu werken jullie hard voor eten dat je maag niet vult. Jullie betalen veel te veel voor het kleine beetje brood dat je krijgt. En de honger blijft! Kom daarom hierheen en luister naar mij. Bij mij zul je genoeg te eten hebben, je zult genieten van heerlijke maaltijden. Kom naar mij toe, en luister goed. Luister, dan zul je leven!
Ik beloof dat ik voor altijd jullie God zal zijn. Dat doe ik uit liefde voor koning David, die ik koning en heerser van veel volken gemaakt heb. Hij heeft aan de volken laten zien hoe machtig ik ben.
En ook jullie zullen aan de volken laten zien wie ik ben. Nu kennen jullie die volken nog niet, en zij kennen jullie nog niet. Jullie zullen zeggen dat ze moeten komen, en zij zullen graag naar jullie toe komen. Dat zal gebeuren omdat ik de Heer ben. Ik ben jullie God, de heilige God van Israël. Ik heb van jullie een volk gemaakt dat door iedereen bewonderd wordt.’

Volk van Israël! Zoek de Heer, want nu kun je hem nog vinden. Roep de Heer, hij is niet ver weg. Slechte mensen moeten stoppen met hun verkeerde leven, oneerlijke mensen moeten niet langer slechte plannen maken. Ze moeten terugkomen bij de Heer, onze God. Hij zal hun alles vergeven, en hij zal weer voor hen zorgen.

De Heer zegt: ‘Volk van Israël, mijn plannen zijn anders dan jullie plannen. Wat jullie willen doen, is niet hetzelfde als wat ik wil doen. Het verschil tussen mijn plannen en jullie plannen is net zo groot als het verschil tussen hemel en aarde.
Als het regent of sneeuwt, komt er water uit de hemel. Maar dat water gaat niet meteen terug naar de hemel. Eerst moet de aarde vochtig gemaakt zijn, en er moet weer iets op de akkers groeien. Dan is er zaad om te zaaien en graan om brood van te bakken. Daarna gaat het water terug naar de hemel.
Zo gaat het ook met de woorden die uit mijn mond komen. Ze komen pas weer bij mij terug als ze hun doel bereikt hebben. Mijn woorden komen pas terug als ze ook daden geworden zijn.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

‘Kom!’, zegt God tegen zijn volk,
‘Hier is water voor al wie dorst heeft.

Kom, ook al heb je geen geld.
Koop hier je voedsel en eet.
Kom, je krijgt gratis voedsel,
Je krijgt wijn en melk zonder te moeten betalen.

Waarom zou je je geld uitgeven
aan iets wat geen brood is?
Waarom zou je je loon besteden
aan iets wat de honger niet stilt?

Luister aandachtig naar Mij,
en je zult goed te eten hebben
en genieten van een heerlijke maaltijd.
Luister goed en kom bij Me. Luister, en je zult leven.

Ik sluit voor altijd een verbond met jullie.
Dat is het teken van mijn trouw aan David.
Kijk, Ik had hem tot getuige voor de volkeren aangesteld,
tot koning over de volksstammen.

Zie, jullie roepen volkeren op, die jullie niet kennen
en volkeren die jullie niet kennen, snellen op jullie af,
omwille van je God, de heilige God van Israël,
die van jullie een volk maakte dat iedereen bewondert.

Zoek God, zegt Jesaja, nu kun je Hem nog vinden. Roep, Hij is dichtbij.
Wie niet in God gelooft moet de verkeerde weg verlaten,
boze mensen moeten hun slechte gedachten laten varen
en terugkeren naar God, die voor hen zal zorgen en alles zal vergeven.

God zegt: jullie gedachten zijn niet die van Mij,
en de wegen die Ik bewandel, zijn niet die van jullie.
Want zoals de hemel hoog staat boven de aarde,
zo gaan mijn wegen en mijn gedachten die van jullie te boven.

Want zoals regen en sneeuw uit de hemel vallen
en daar pas terugkeren wanneer zij de aarde nat hebben gemaakt,
haar hebben bevrucht, met planten bedekt,
zaad hebben gegeven aan de zaaier, en brood aan de eter ...

zo zal het gaan met de woorden die uit mijn mond komen.
Ze komen pas weer naar Mij terug,
als ze gedaan hebben wat Ik graag heb,
en alles hebben gedaan, waarvoor Ik ze uitzond.

Stilstaan bij ...

Kom
Dit woord van God lijkt op dat van een marktventer. Hij biedt gratis water, wijn en melk aan.

Water
In deze context herinnert water aan het water dat uit de rots kwam toen Mozes erop klopte. Zo had God ervoor gezorgd dat zijn volk te drinken kreeg.
Water en brood zijn basisbehoeften.

Wijn en melk
Deze woorden verwijzen naar het Beloofde Land. Ze roepen niet alleen vruchtbaarheid op, maar ook luxe.

Zonder te betalen
Met die woorden wordt de toehoorder aangespoord om geen vergankelijke maar geestelijke goederen te zoeken.

David
God zal voor de teruggekeerde ballingen zorgen zoals Hij dat deed voor David.

Bij de tekst

Spreken met beelden

In deze tekst gaat het niet om gewone honger en dorst noch om eten en drank.
Eten en drank zijn beelden die verwijzen naar de Tora. Want het woord van God (Tora) geeft leven, is als voedsel en drank. Merk op dat de tekst langzaam overgaat op het gebruik van woorden die met luisteren te maken hebben.

Ontstaan

Deze tekst ontstond tijdens de Babylonische ballingschap. De profeet Jesaja kondigde aan dat God die ballingschap zou beëindigen. In Babel, ver van Jeruzalem, op een plaats waar alles voorbij lijkt te zijn, wilde God een eeuwig verbond sluiten. Wat Hij begon met David is hij niet vergeten.
Hiervoor gebruikt hij beelden uit het verhaal van de exodus, de 'uittocht' van het volk uit de slavernij in Egypte - een situatie te vergelijken met de ballingschap in Babylonië.
. God lestte de dorst van het volk met water uit de rots.
. Wijn en melk verwijzen naar het Beloofde land, het land van melk en honing.
. Manna was het eten in de woestijn

Dieper ingaan op de tekst

. De goden van andere volkeren laten de mensen hard werken zonder hen uiteindelijk te verzadigen. God echter voorziet gratis in de eerste levensbehoeften van de ballingen en van andere volkeren. Hij doet zelfs meer: Hij geeft ook melk en wijn gratis. Voldoende reden om naar God te luisteren!

. De 'droom' die Jesaja in deze tekst uitschrijft strekt verder dan de gebeurtenissen bij de terugkeer uit de ballingschap. Het wordt dé droom die werkelijkheid wordt bij de realisatie van het rijk van God.

Suggestie

Jongeren

VERDIEPEN

Wie is God?

Lees de tekst (zie: Dichter bij de tijd - hierboven) opnieuw en onderstreep de zinnen die zeggen dat God anders is dan de mens.
Onderstreep dan in een andere kleur de zinnen die duidelijk maken dat God dichtbij is.

Bedenk hierbij:
Als God zo anders is, hoe kan Hij dan zo dichtbij de mens zijn?

(Een mogelijk antwoord kan zijn: God heeft geen andere handen dan die van mensen en geen andere stem dan die van mensen, en geen woorden als die niet door mensen uitgesproken worden.
Niet voor niets is de mens volgens de Bijbel, geschapen naar het beeld en de gelijkenis van God.)