Algemeen 

Vijgenboom

De boom

Een vijgenboom kan zeven tot tien meter hoog worden. In de zomer zijn de stam en de takken niet meer te zien door de grote bladeren (30 op 25 cm).

Een vijgenboom draagt drie maal per jaar vruchten:

Maart	De knop van deze eerste reeks vruchten zit al gereed van voor de winter.
Eind april	Bij het ontspruiten van de eerste bladeren, komen jonge voorvijgjes die ongeveer vijf centimeter lang worden. Hoewel ze weinig sap bevatten, werden ze toch gegeten, omdat er dan niet veel andere vruchten waren.
Augustus	In die maand begint de vijgenoogst van de late vijgen. Die groeien aan de loten die zich in de lente ontwikkelden. Die vijgen zijn sappig en erg zoet.

De moerbeivijgenboom ( sycomore) is de een wilde vijgenboom. De vruchten ervan hebben weinig of geen voedingswaarde en verteren bovendien slecht.

Symboliek

Omdat de wortels van een vijgenboom stevig in de grond staan wordt een vijgenboom gezien als beeld van welzijn en stabiliteit

Bij de Joden is de vijgenboom het beeld van de tora.
'Zitten onder de vijgenboom' is daarom het beeld voor het leven in vrede en geluk, zoals de tora dat voor ogen heeft.
'Klimmen in een vijgenboom' zou dan kunnen betekenen: op zoek gaan naar dat ideaal.

Vijgen

Vijgen werden vers gegeten of gedroogd (in ‘klompen’ of ‘koeken’).

Ze werden ook in vijgenkoekjes verwerkt, die erg voedzaam waren en gemakkelijk om mee te nemen op reis.

Vijgen in het Nederlands

'Vijgen na Pasen'
Dit wordt gezegd van iets dat te laat komt om nog betekenis te hebben.

Vroeger was er een lijst van wat men wel en niet mocht eten tijdens de vasten (nu: veertigdagentijd). Gedroogde vijgen waren zowat de enige toegelaten zoetigheid. Omdat die geïmporteerd werden, kon het gebeuren dat al eens een lading vijgen na Pasen aankwam. Die vijgen hadden dus eigenlijk geen nut meer.

Bijbel

Oude Testament

1 Samuel 25, 18
"Toen liet Abigail heel snel tweehonderd broden, twee zakken wijn, vijf toebereide schapen, vijf schepel geroosterde graankorrels, honderd rozijnkoeken en tweehonderd klompen vijgen op ezels laden."

Die 'klompen vijgen' waren vijgenkoeken, gedroogde vijgen die tot koeken geperst waren.

Amos 7, 14
"Amos zei tegen Amasja: 'Ik ben geen profeet of lid van een profetengilde, ik ben veehoeder en vijgenkweker. "

Nieuwe Testament

Lucas 13, 1-9
Jezus staat stil bij een vijgenboom zonder vruchten.
Lees meer

Lucas 19, 1-10
Zacheüs klom in een vijgenboom om Jezus goed te kunnen zien. De grote bladeren van de vijgenboom zorgden ervoor dat Zacheüs zo goed als niet te zien was voor de mensen. Maar Jezus zag hem wel.
Lees meer

Keuken

Vijgenkoekjes

(Naar een oud Egyptisch recept uit 1600 voor Christus, ontdekt op een scherf)

Dit heb je nodig:
80 g verse of gedroogde dadels of vijgen, 1/4 - 1/2 kop water, 1 theelepel gemalen kaneel, 1/4 theelepel gemalen kardemom, 20 g gehakte walnoten, 60 g gehakte amandelen, honing.

Zo maak je het:
Mix in een blender de dadels met water tot een pasta. Voeg kruiden, walnoten en 1/4 kop amandelen toe. Meng goed. Maak balletjes, smeer ze in met honing en rol ze door de rest van de amandelen.