1 Koningen 17, 17-24: Elia en de zoon van de weduwe van Sarefat

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 529)

Korte tijd later werd de zoon van de vrouw ziek. Hij werd zo ziek dat hij stierf. De vrouw zei tegen Elia: ‘Profeet, wat doet u mij aan? Bent u naar mij toe gekomen om te laten zien hoe slecht ik ben? Bent u hier om mijn zoon te laten sterven?’
‘Geef uw zoon maar aan mij,’ antwoordde Elia. Hij tilde de jongen van haar schoot en droeg hem naar boven, naar de kamer waar hij logeerde. Daar legde hij hem op het bed.
Elia riep naar de Heer: ‘Heer, mijn God, deze vrouw heeft mij als gast ontvangen. Waarom doet u nu juist haar kwaad? Waarom hebt u haar zoon laten sterven?’ Toen ging hij drie keer languit boven op de jongen liggen. En hij riep naar de Heer: ‘Heer, mijn God, laat het leven toch terugkomen in deze jongen, laat hem leven!’ De Heer luisterde naar het gebed van Elia, en het leven kwam terug in de jongen.
Toen tilde Elia de jongen op en droeg hem naar beneden. Hij gaf hem aan zijn moeder terug en zei: ‘Kijk, uw zoon leeft!’ 24En de vrouw zei tegen Elia: ‘Nu weet ik zeker dat u door God gestuurd bent, en dat u namens hem spreekt.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

In die tijd werd het zoontje ziek van de gastvrouw van Elia.
De ziekte werd steeds erger, tot het kind stierf.
Toen zei de vrouw tegen Elia:
‘Man van God, wat moet ik daar nu van denken?
Heb je bij mij je intrek genomen
zodat iedereen kan zien dat ik gezondigd heb,
door mijn zoontje te doen sterven?'
Hij antwoordde: 'Geef uw zoontje aan mij.'
Hij nam het kind uit haar armen
en droeg het naar de bovenkamer waar hij logeerde.
Daar legde hij het op zijn bed.
Dan bad hij tot God en zei: 'Heer, mijn God,
waarom brengt Je ongeluk bij de weduwe die mijn gastvrouw is,
door haar zoon te laten sterven?'
Toen ging hij driemaal languit op het kind liggen.
Daarbij riep hij de Heer aan en zei:
'Heer, mijn God, laat toch de ziel in dit kind terugkeren.'
En God luisterde naar het gebed van Elia.
De ziel keerde terug in het kind en het leefde weer.
Toen nam Elia het kind op, ging naar beneden, ging binnen in huis
en gaf het kind aan zijn moeder en zei: 'Zie, je zoon leeft.'
Toen zei de vrouw: 'Nu weet ik zeker dat je een profeet bent
en dat God werkelijk door je mond spreekt.'

Stilstaan bij ...

Elia
= Eli-Jahoe
= Mijn God is JHWH (alleen)
In deze naam ligt een programma van exclusief geloof in JHWH.

Man van God
(= profeet)
Het bewustzijn of de overtuiging dat iemand in naam van God een boodschap heeft voor zijn tijdsgenoten, maakt iemand tot profeet.

Zonden openbaar maken
Ziekte en een vroegtijdige dood werden aanzien als een straf van God voor zonden.

Bovenkamer
De huizen in Palestina hadden platte daken. Als het zomer was, gingen de mensen daar slapen omdat het er frisser was. Men kon daar ook gemakkelijk een extra hutje bouwen.

Bij de tekst

Historici over Elia

De profeet Elia was afkomstig uit Tisbe in Gilead (in het noordoosten, aan de oostelijke kant van de Jordaan). Hij zou opgetreden hebben tussen 870 en 850 voor Christus in het welvarende Noordrijk. Hij woonde waarschijnlijk op de berg Karmel en was verbonden met het profetisch milieu. Hij was één van de felste voorvechters van het geloof in Jahwe en de inspirator van het verzet tegen de regering van koning Achab die samen met zijn vrouw Izebel, de god Baäl vereerde.

Elia maakte zo'n diepe indruk op zijn tijdgenoten en hun nakomelingen, dat de verhalen over zijn leven uitgroeiden tot wonderverhalen. Zelf schreef hij nooit iets neer en ook zijn leerlingen niet. Pas wanneer men de boeken van de Koningen ± 300 jaar later samenstelde, laste men enkele legenden over hem in.

Waar het om gaat ...

. Door het wonder dat Elia doet, wordt duidelijk dat hij in naam van God spreekt: hij is een echte profeet van God.
. Doorheen het wonder wordt duidelijk dat God oog heeft voor de arme (weduwe) en de verdrukte en dat de manier waarop mensen omgaan met armen en verdrukten de maat is voor de kwaliteit van de samenleving.

Relatie met het Nieuwe Testament

Lucas 7, 11 - 17: parallelverhaal

Bijbel en kunst

L. HERSENT

Elia en de zoon van de weduwe van Sarefat

In dit werk van Louis Hersent, een Frans schilder (1777-1860), is een opvallende diagonale lijn te zien, als je kijkt naar de hoofden van de personen. Die lijn wordt versterkt door de val van de kleding van de zoon en de moeder.
Parallel aan die lijn is een lichtbundel te zien. Omdat licht met God wordt geassocieerd, maakt de kunstenaar duidelijk dat wat gebeurt, uiteindelijk Gods werk is. Ook de wolken verwijzen naar God, want net als een wolk is God niet te vatten.

Wat opvalt: de kunstenaar had niet de bedoeling de reële situatie precies weer te geven. De vrouw is niet Oosters gekleed, het meubilair in huis lijkt op wat men toen in Europa kende. Ook het huis is niet Oosters: een stenen vloer, een trap binnenin, een hoge plafond ...

F. LEIGHTON

Elisa geneest de zoon van de Sunamitische (1881)

Frederic Leighton (1830-1896) was een Engels kunstschilder en beeldhouwer.