Inhoudstabel
…page…
Maria-Geboorte of Geboorte van de Moeder Gods
Wanneer?
De geboorte van Maria (bij de orthodoxe christenen: ‘geboorte van de Moeder Gods’), wordt gevierd op 8 september.
Omdat mensen vroeger hun verjaardag niet vierden en ook niet wisten wanneer ze precies waren geboren, heeft de datum van zo’n verjaardagsfeest meestal een extra betekenis. Zo neemt men aan dat het feest van de geboorte van Maria op 8 september werd gevierd, omdat rond die datum het burgerlijk jaar in Constantinopel begon en men het betekenisvol vond om het 'begin' van alles wat met Christus te maken heeft, te herdenken bij het begin van een nieuw jaar.
Met die datum werd later rekening gehouden bij het bepalen van de datum van het feest Maria-Onbevlekte-Ontvangenis (nl. 8 december, 9 maanden voor 8 september).
Ontstaan
De eerste geschriften over het vieren van de geboorte van Maria, dateren uit de zesde eeuw na Christus. Dit feest werd aanvankelijk gevierd in Jeruzalem als kerkwijdingsfeest van de basiliek van de heilige Anna, de moeder van Maria. Die kerk zou gebouwd zijn boven het huis van Anna en Joachim, waar Maria zou geboren zijn. Het huis bevond zich in de buurt van de vijver van Betzata. Voordat die basiliek herbouwd werd in de zesde eeuw, was die gewijd aan Maria.
Proto-evangelie van Jakobus
Over Maria werd geschreven in wat nu het ‘Proto-evangelie van Jakobus’ wordt genoemd. Dit is een apocrief geschrift uit de tweede eeuw na Christus dat een verzameling is van legendes over de geboorte en het leven van Maria.
Letterlijk betekent de titel: ‘eerste evangelie’ omdat de schrijver ervan, Jakobus de Rechtvaardige, de broer van Jezus, (ook wel Jakobus Minor / Jakobus de Mindere genoemd) het geschreven zou hebben voordat de andere evangelies werden geschreven.
Dit boek, dat in 405 veroordeeld werd door Paus Innocentius I, was een belangrijke inspiratiebron voor kunstenaars.
Geboorte van Maria in de kunst
ICOON
De geboorte van Maria (rond 1675)
Icoon uit Oekraïne.
A. DI BARTOLO
De geboorte van Maria (rond 1400)
Renaissancepaneel van de Italiaanse kunstschilder Andrea di Bartolo (+ 1428) dat de omstandigheden voorstelt van de geboorte van Maria.
Helemaal rechts:
Achter het rode gordijn van haar bed rust Anna uit na de bevalling van haar dochtertje Maria. Een meid giet water uit een kan in een schaal zodat ze haar handen kan wassen.
Midden onderaan:
Twee vroedvrouwen zorgen voor de pasgeboren Maria, die al stevig rechtop staat.
Midden bovenaan:
Een vrouw komt door de deuropening met een gebraden kip voor Anna.
Helemaal links:
Joachim, de man van Anna, de vader van Maria, zit buiten de slaapkamer in gedachten verzonken. Een man spreekt hem aan.
Suggestie
Vergelijk even de voorstelling van Di Bartolo met die van een icoon over de geboorte van Jezus:
Wat op elkaar lijkt:
. De moeders liggen te rusten op een bed
. Vroedvrouwen houden zich bezig met de pasgeborene
. De vaders zitten in een hoek van de voorstelling en zijn in gedachten verzonken. Iemand staat bij hen.
Wat verschilt:
. De geboorte van Maria wordt voorgesteld in een huis; die van Jezus in een grot
. Maria kijkt de pasgeboren Jezus niet aan.
. De opvallende aanwezigheid van engelen bij de geboorte van Jezus.
(Ze duiden de nauwe relatie van Jezus met God aan)
ANONIEM (Duitsland)
De geboorte van Maria (rond 1520)
Achteraan in de geschilderde ruimte:
Anna ligt in de kamer in een groot hemelbed met groene gordijnen. Ze is bevallen van haar dochtertje Maria, de latere moeder van Jezus. Twee meiden zorgen voor haar.
Links vooraan:
Twee kraamvrouwen zijn in de weer met het kind.
Rechts vooraan:
Een vroedvrouw zit uit te rusten van haar werk.