…page…

Eerste kennismaking

Waar?

Ur (Oer of Urim) was een zeehaven in het zuiden van Mesopotamië (nu: zuidoosten van Irak), waar de Eufraat en Tigris in de Perzische Golf uitmonden.
Nu liggen de ruïnes van Ur 150 km landinwaarts, in een zandvlakte omdat het estuarium van de Tigris en de Eufraat is dichtgeslibt.

Betekenis van de naam

Ur betekent in het Akkadisch: met asfalt gemetseld.
In het Hebreeuws: licht, schijnsel.
Uru betekende voor de Mesopotamiërs: 'stad'.

Meer over Ur

Ur, rond 4000 voor Christus gesticht, was een belangrijke havenstad en eeuwenlang een van de belangrijkste steden van de Sumerische cultuur. Vanuit Ur liepen belangrijke handelsroutes naar alle landen uit de omgeving. In Ur ontstond een koninklijke dynastie die zorgde voor stabiliteit in de leiding van de stad.

Opgravingen tonen een stad vol nauwe straten, waar winkels waren van ambachtslui. In het noorden van de stad was een stadsdeel gewijd aan de Mesopotamische maangod Sin / Nanna, de hoofdgod van Ur. Daar stond de ziggurat (tempeltoren / trappenpiramide) die rond 2100 voor Christus werd gebouwd.

Omdat de Eufraat vanaf 1000 voor Christus haar bedding verlegde naar het Oosten, werd Ur langzaam opgeslokt door de woestijn, zodat de ruïnes van die stad nu op 150 kilometer liggen van de huidige kustlijn.

In de zesde eeuw voor Christus werd het zuiden van Mesopotamië overheerst door Chaldeeën, een Babylonisch-Aramese bevolkingsgroep. De stad kende dan een laatste kleine bloei. Daarna stopt de geschiedenis van Ur. Een oorkonde uit 316 voor Christus is het laatste gedateerde voorwerp waaruit men kan afleiden dat de stad nog werd bewoond. Later werd Ur alleen nog bewoond door rondtrekkende nomaden die er tijdelijk hun tenten opsloegen.

Actuele situatie

Op dit ogenblik is Ur een belangrijke archeologische site.

Wetenswaardigheden

Waar ligt Ur?

Het is onduidelijk waar het ‘Ur’, dat in de Bijbel vermeld wordt als geboorteplaats van Abraham, nu juist ligt.

Ur in Chaldea?
Volgens sommige onderzoekers zou ‘in Chaldea’ in de Bijbel toegevoegd zijn in de zesde eeuw voor Christus tijdens de ballingschap.
De Chaldeeën waren een Aramese stam die rond 970 voor Christus (heel wat jaren later dan de tijd waarin Abraham doorgaans gesitueerd wordt) Babylonië binnenviel. In de Bijbel staat niet of de Chaldeeën al in Ur woonden ten tijde van Abraham en ook niet of Abraham zelf een Chaldeeër was.

Urfa in Turkije?
Anderen denken - gebaseerd op een lange mondelinge traditie - dat ‘Ur’ de stad is die nu Urfa of Sanliurfa genoemd wordt en die de Arameeërs kenden als Urhai. 'Sanli' is een toevoeging sinds de jaren negentig van de XXe eeuw die 'glorieus' betekent. Dit was een erkenning voor de weerstand van de bewoners tijdens de eerste Wereldoorlog.

Dat Urfa de stad is die in de Bijbel 'Ur' genoemd wordt, is niet zo vreemd: de Bijbel vermeldt ook de stad Haran die daar niet ver vandaan ligt en waar Abraham ook verbleef. In Urfa zelf twijfelen ze niet aan hun relatie met Abraham. Vol fierheid tonen ze er de grot waar hij geboren zou zijn (Hazreit Ibrahim'in Dogum), een kennis gebaseerd op een lange mondelinge traditie.

‘Het huis van Abraham’

Archeologische vondsten tonen dat Ur welvarend was. De huizen waren groot, goed gebouwd en opgetrokken uit gebakken leemtegels, die bedekt werden met een pleisterlaag van witte kalk.
Alle ruimtes in het huis zagen uit op een binnenplaats die zorgde voor licht, want de muren langs de straat hadden geen ramen. Langs een trap aan de zijkant kwam men op een galerij die op houten palen gebouwd was en toegang gaf tot de ruimtes van de bovenverdieping.

Ziggurat

Een ziggurat of tempeltoren was een kunstmatige berg, die soms wel 100 meter hoog kon zijn. Het piramidevormig bouwwerk had drie tot zeven terrassen die met steile trappen te bereiken waren. Het verbond de wereld van de mensen met die van de goden. Op de top van een ziggurat was een tempel waar men offers bracht aan de goden om ze te beïnvloeden. Daar bestudeerden priesters en waarzeggers de loop van de sterren omdat ze geloofden dat ze hierin de wil van de goden konden aflezen (vgl. sterrenkundig observatorium - sterrenkunde ontwikkelde zich vooral in landen waar men voor de landbouw afhankelijk was van het bevloeien van de grond).
In Irak zijn er nog een dertigtal ziggurats.

Maangod (Sin / Nanna / Nannar)

Ur was een belangrijk centrum voor de verering van de maangod Sin / Nanna, waar hij ‘resideerde’ in de ziggurat die in de 21e eeuw voor Christus voor hem gebouwd werd.
Deze maangod werd symbolisch voorgesteld met een maansikkel. Hij werd ook voorgesteld als een god met een gehoornde kroon (hemelstier), terwijl hij in een boot in de vorm van een liggende maansikkel zit. Gelovigen waren ervan overtuigd dat Sin het water in de moerassen van Ur deed wassen en zo het welzijn verzekerde van het vee dat daardoor aan voldoende voedsel kwam.

Op de ongeveer drie meter hoge kalkstenen stele van Ur-Nammu die in 1925 ontdekt werd, is bovenaan een maansikkel te zien, symbool van de maangod. Daaronder staat Ur-Nammu die drank offert aan de maangod. Onderaan draagt Ur-Nammu gereedschap over zijn schouder, dat wellicht nodig was bij de bouw van een tempel.

Ur in de Bijbel

Oude Testament

. Genesis 11, 28.31
. Genesis 15, 7