…page…

Algemeen

Kenmerken

Ezels hebben lange oren en een grijze of bruinachtige vacht. De onderzijde, de snuit en de flanken hebben lichtere kleuren.
Ezels hebben een groot uithoudingsvermogen en kunnen op veel ruiger terrein werken dan paarden. Ze zijn heel sterk, zodat ze vaak bagage dragen of een kar trekken.
Dat ezels koppig zijn, heeft vooral te maken met hun intelligentie en voorzichtigheid. Omdat ze van oorsprong komen uit bergachtige omgevingen, verstarren ze bij gevaar.
Als men hun vertrouwen wint, tonen ezels hun vriendelijke en volgzame aard.

Waardering

Onze streken

Wie ‘ezel’ naar het hoofd geslingerd krijgt, weet dat hij als dom of koppig overkomt. Ezels worden niet positief gewaardeerd.

Bijbelse tijd

Men had een grote waardering voor de ezel, niettegenstaande ze niet-koosjer waren. Ezels bewezen op veel terreinen nuttige diensten: als rijdier, lastdier en trekdier. Daarom was het mishandelen van een ezel een misdrijf.

Belang van de ezel

Goedkoop

Omdat een ezel maar een kwart nodig heeft van de gerst die een paard per dag eet, konden ook arme gezinnen een ezel hebben.

Alleen de rijken en de Romeinen die Palestina bezetten, konden zich een paard veroorloven.

’Auto’ - rijdier

In de tijd van Jezus was een ezel net zo gewoon als een auto nu. Omdat Palestina bergachtig was, was het voor heel wat mensen, zowel armen als rijken, een groot gemak dat ze op een ezel konden zitten. Zo moesten ze niet de hele weg te voet afleggen.

Bijvoorbeeld:
. De afbeeldingen van Jozef en Maria naar Betlehem en naar Egypte.
. Afbeeldingen van de parabel van de barmhartige Samaritaan

Soms gebruikten rijke mensen een reiswagen die voortgetrokken werd door een ezel. Zo waren ze beschermd tegen de hete zon en tegen regen en konden ze verre reizen maken.

’Vrachtwagen’ - lastdier

Ezels zijn sterk: ze kunnen heel wat lasten dragen.
Handelscaravanen gebruikten 3000-4000 jaar geleden vooral ezels als lastdieren. Ze droegen op hun rug voedsel- en watervoorraden, werktuigen en handelswaar.

’Tractor’ - trekdier

Ezels werden ook gebruikt op het land om een ploeg te trekken of om het graan te dorsen. Ze konden ook ingezet worden voor het draaien van molenstenen.
Ze werden wel nooit gebruikt voor de jacht of in de strijd (tenzij als lastdier bij de bevoorrading).

Taal

Symboliek

In de Bijbel is een ezel het beeld van nederigheid en kwetsbaarheid dat verwijst naar de Messias. Wie op een paard zit, troont boven op de mensen, maar wie op een ezel zit, steekt nauwelijks uit boven de mensen. (paard: beeld van macht en gezag)

Uitdrukking

Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen.
Men maakt geen twee keer dezelfde fout.
Dit spreekwoord vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in zijn tredzekerheid: een ezel die over een rotsachtige weg loopt en met zijn voorpoot een steen aanstoot, zal nooit met zijn achterpoot dezelfde steen aanstoten.

Bijbel

Oude Testament

Rijdier

Exodus 4, 20
“Mozes liet zijn vrouw en zijn zoon plaatsnemen op de ezel en begaf zich op weg naar Egypte, met de staf van God in zijn hand.”
Nadat God Mozes geroepen heeft, vertrekt hij met zijn vrouw en zijn naar Egypte.

2 Koningen 4, 22
“Ze riep haar man en zei: `Wees zo goed en stuur me een van de knechten met een ezelin; ik wil dadelijk naar de man Gods, maar kom meteen weer terug.'”

Zacharia 9, 9
“Jubel luid, gij dochter Sion, juich, gij dochter Jeruzalem! Zie, uw koning komt tot u, rechtvaardig en zegevierend; hij is deemoedig, hij rijdt op een ezel, op een veulen, het jong van een ezelin.”
Lees meer
De profeet Zacharia laat de Messias komen op een ezel. Daarmee zegt hij dat de Messias geen militaire betekenis heeft en dat hij nederig, eenvoudig is.

Lastdier

Genesis 22, 3
“De volgende morgen zadelde Abraham zijn ezel, nam twee knechten en zijn zoon Isaak met zich mee, en kloofde hout voor het brandoffer. Daarna begaf hij zich op weg naar de plaats die God hem aangewezen had.”
(Paaswake A B C - tweede lezing|Lees meer))

Genesis 42, 25-26
“Nu gaf hij bevel hun zakken met graan te vullen maar in iedere zak het geld terug te leggen, en hun voor onderweg proviand mee te geven. Zo gebeurde het ook. Zij laadden het graan op de ezels en gingen op weg.”
Jozef laat zijn broers vertrekken met graan uit Egypte dat op ezels geladen werd.

Jesaja 21, 6-7
“… want de Heer heeft me gezegd: ‘Zet een wachter uit, die moet melden wat hij ziet. Ontwaart hij strijdwagens, met paarden bespannen, een legertros met ezels en kamelen, dan moet hij scherp, zeer scherp toezien.'”
Ezels werden door het leger ingezet om vracht te dragen. Ze werden niet in de strijd gegooid zoals paarden.

Eerbetoon

-_1Koningen 1, 32-34
"Nu beval koning David: 'Laat de priester Sadok, de profeet Natan en Benaja, de zoon van Jojada, bij me komen.' Toen die voor de koning verschenen waren zei David tot hen: 'Verzamel de hofbeambten, zet mijn zoon Salomo op mijn eigen muildier en leid hem naar de Gichon. Daar zullen de priester Sadok en de profeet Natan hem zalven tot koning van Israël. U steekt de bazuin en roept: Leve koning Salomo!"
Dat Salomo op de ezel van de koning mag rijden, was een hele eer. Meteen wordt ook duidelijk dat Salomo belangrijker was dan Adonia, een andere zoon en mogelijke troonopvolger van David.

Nieuwe Testament

Vooraf

De ezel – samen met de os - blinkt uit door afwezigheid in het verhaal van de geboorte van Jezus.
Beide verwijzen naar Jesaja 1, 2-3: “Hoort hemelen! luister, aarde! want Jahwe neemt het woord. Ik heb zonen grootgebracht en opgevoed, maar ze zijn tegen Me in opstand gekomen. Een os kent zijn eigenaar, een ezel de krib van zijn meester. Maar Israël weet van niets, mijn volk heeft geen begrip.”

Rijdier

Matteüs 21, 1-11
"“Ga naar het dorp daar voor jullie en het eerste dat jullie zullen vinden is een vastgebonden ezelin met een veulen. Maak die los en breng ze bij Me."
Lees meer
De vier evangelies schrijven over de blijde intrede van Jezus in Jeruzalem, waarbij Jezus zat op een jonge ezel.