Zacharia 12, 10-11: Groot verdriet

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1509)

Dan zullen de nakomelingen van David en de inwoners van Jeruzalem medelijden krijgen. Daar zal ik voor zorgen. Ze zullen verdriet hebben over de man die ze gedood hebben. Ze zullen om hem rouwen als om hun eigen kind. Ze zullen huilen van verdriet alsof hun oudste zoon gestorven is. Ze zullen naar mij toe komen en mij om vergeving vragen.
De rouw zal groot zijn in Jeruzalem. Net zo groot als wanneer er in de vlakte van Megiddo gerouwd wordt om de dood van de god Hadad-Rimmon.

Dichter bij de tijd

God zegt:
De nakomelingen van David en de inwoners van Jeruzalem
zal Ik vervullen met een geest van medelijden en gebed.
Ze zullen zich weer naar Me wenden,
en opzien naar hem die ze doorstoken hebben.
Ze zullen treuren en rouwen als om een enig kind.
Hun verdriet zal zo bitter zijn als het verdriet om een oudste zoon.
Op die dag zal de rouw in Jeruzalem even groot zijn
als de rouw om de god Hadad-Rimmon in de vlakte van Megiddo.

Stilstaan bij …

Huis van David / nakomelingen van David
Een manier om te spreken over de koning als familie / verwant van koning David.

Wenden
God zendt zijn geest over de leiders van het volk en over hen die met hen samenwerken. Dit leidt uiteindelijk tot een wending, een bekering: wie schuldig is begint een proces van rouw, waarmee spijt wordt uitgedrukt.

Hem die ze hebben doorgestoken
De letterlijke vertaling van deze zin in het Hebreeuws is ‘…ze zullen opzien naar mij, die ze hebben doorstoken.’ Zo wordt de doorgestoken persoon geïdentificeerd met God zelf.
Men kan ook een verband zien met de lijdende dienaar van Jahweh die wordt doorstoken (Jesaja 53, 5). Nadien zorgden zijn lijden en dood voor een mentaliteitswijziging bij wie hem voordien nog bespotten: ze kwamen tot het besef dat die persoon van God kwam.

Enig kind
Deze aanduiding geeft aan hoe groot het verdriet is, want door die dood is er voor de familie geen toekomst meer.

Hadad-Rimmon
Een tijdlang dacht men Hadad-Rimmon een plaatsnaam was, waar men de precieze ligging niet van kende. De rouwklacht zou dan de rouwklacht om de dood van koning Josia kunnen zijn, die sneuvelde in de vallei van Jizreël in een veldslag tegen de farao / koning van Egypte.
Nu denkt men eerder dat Hadan-Rimmon de naam van een godheid is.
. Dat zou de Kanaanese vruchtbaarheidsgod Hadad-Rimmon kunnen zijn, die elders Tammuz wordt genoemd. Dit was een jonge zonnegod die stierf en uit de dood opstond. Elk jaar waren er rouwdiensten bij de herdenking van zijn dood.
. Het zou ook de Syrische god Hadad kunnen zijn, die trekken heeft van Moloch, die met kinderoffers vereerd werd. De rouwklacht verwijst dan naar het geween van de ouders en hun kinderen.

Megiddo
Deze oude vestingstad conroleerde het westelijke deel van een smalle pas in het Karmelgebergte en een handelsroute (die later de ‘via maris’ werd genoemd) tussen Egypte en Mesopotamië.

Bij de tekst

De schrijver Zacharia

Zacharia (= JHWH is indachtig) was één van de laatste profeten van het Oude Testament. Hij behoorde tot een familie van priesters. Tijdens de regering van koning Darius rond het jaar 520 voor Christus werd hij profeet. Hij riep zijn volk op om zich terug naar God te keren, door eerlijk recht te spreken, goed en zorgzaam te zijn voor elkaar, geen weduwen, wezen, vreemdelingen en armen te onderdrukken en er niet op uit te zijn een ander kwaad te doen.

Na de terugkomst uit de Babylonische ballingschap werkte hij aan de wederopbouw van de tempel in Jeruzalem.

In zijn profetieën had hij aandacht voor het nationale en religieuze herstel van het joodse volk na de ballingschap en voor hun geluk in de tijd dat de Messias er zal zijn.

Het boek Zacharia

Het laatste woord in de geschriften van de profeet Zacharia is het volgende ‘woord van God’: ‘Als die tijd is gekomen, zullen tien mannen uit volken met verschillende talen een joodse man bij de slip van zijn mantel grijpen met de woorden: Wij willen ons bij u aansluiten, want we hebben gehoord, dat God bij u is! (Zacharia 8, 23).

De hoofdstukken 9 tot 14 zijn herlezingen en aanvullingen die niet meer van de profeet zelf zijn.

Relatie met het Nieuwe Testament

Deze profetie van Zacharia heeft de eerste christenen beïnvloed in hun denken over Jezus en de betekenis die ze gaven aan zijn kruisdood.

Johannes neemt deze profetie van Zacharias over in zijn evangelie en brengt die in verband met de dood van Christus.

Toen zij echter bij Jezus kwamen en zagen dat Hij reeds dood was, sloegen zij Hem de benen niet stuk, maar een van de soldaten doorstak zijn zijde met een lans; terstond kwam er bloed en water uit. Die het gezien heeft getuigt hiervan; zijn getuigenis is waar en hij weet, dat hij de waarheid zegt, opdat ook jullie zouden geloven. Dit is gebeurd opdat de Schrift zou vervuld worden: Van zijn gebeente zal niets worden verbrijzeld, terwijl nog een ander Schriftwoord zegt: Zij zullen opzien naar Hem die zij hebben doorstoken.
(Johannes 19, 33-37)

Ook in het boek van de openbaring wordt naar deze profetie verwezen:
Zie, Hij komt met de wolken, en elk oog zal Hem aanschouwen, ook zij die Hem doorstoken hebben; en alle stammen der aarde zullen over Hem weeklagen. Ja, Amen!
(Openbaring 1, 7)