Zijn leven

Er wordt verteld dat Valentijn op een bepaald moment in huisarrest was bij rechter Asterius. Daar bad hij: ‘Heer Jezus Christus, het ware licht, verlicht dit huis, zodat zij mogen zien dat U echt God bent.’
Asterius vroeg: ‘Noem je Christus het licht? Als Hij mijn dochter, die blind is, doet zien, zal ik alles doen wat je leert.’ Valentinus bad voor haar en het meisje kon zien. Toen liet de rechter Valentijn en zijn christelijke medegevangenen vrij. Zelf liet hij zich samen met 44 familieleden dopen.

Bij latere vervolgingen van christenen, weigerde Valentijn opnieuw zijn geloof af te zweren. Daarom werd hij op 14 februari 269 te Rome buiten de Flaminiaanse Poort geëxecuteerd. Die poort gaf toegang tot de via Flaminia, de weg naar het noorden. Later werd op die plaats een basiliek gebouwd.

Dit wordt wel verteld, maar van de heilige Valentijn kent men geen enkel gestaafd biografisch gegeven.
Er waren wel twee martelaren die Valentijn heetten: een priester in Rome en een bisschop in Terni, een stad tussen Rome en Perugia. Beide zouden ze in de derde eeuw gedood zijn (269?). Nu veronderstelt men dat het wellicht om dezelfde persoon gaat.

Legendes

Legenda aurea

Volgens de ‘Legenda aurea’ (= gouden legendes’, een middeleeuwse verzameling van heiligenlevens) werd Valentijn vervolgd voor zijn geloof en werd hij persoonlijk ondervraagd door de Romeinse keizer Claudius II. Onder doodsbedreigingen probeerde die keizer Valentijn over te halen tot het geloof van de Romeinen. Valentijn ging daar niet op in, maar probeerde wel Claudius te bekeren tot het christendom.
Valentijn werd veroordeeld tot de dood.
Vlak voor hij onthoofd werd zou hij de blinde dochter van zijn cipier genezen hebben.

Het is niet meer te achterhalen of deze legende iets zegt over wat de heilige Valentijn echt heeft gedaan of meegemaakt.

Moderne legende 1

Over priester Valentijn wordt verteld dat hij in de derde eeuw in Rome leefde en een wet van keizer Claudius II weigerde uit te voeren. Die wet, waar geen enkele historische bron iets over zegt, verbood jonge mannen om te trouwen. Want volgens de keizer waren gehuwde mannen slechte soldaten: hun huwelijk zou hen afleiden bij het vechten.
Omdat priester Valentijn liefde belangrijker vond dan wetten, trouwde hij jonge koppeltjes in het geheim. Toen de keizer dit vernam, liet hij hem arresteren, martelen en uiteindelijk onthoofden op 14 februari.

Die legende probeert een verband te leggen tussen Valentijn en geliefden.

Moderne legende 2

De avond voor hij onthoofd werd, zou Valentijn een kaartje geschreven hebben aan de blinde dochter van de cipier Asterius. Daarin vroeg hij haar om God trouw te blijven. Hij ondertekende het kaartje met 'Van je Valentijn'.
Toen het meisje na de terechtstelling het kaartje in handen kreeg, kon ze weer zien en zijn bericht lezen.

Variant
Toen Valentijn in de gevangenis zat, vroeg een cipier hem om zijn blinde dochter te genezen. Maar het geneesmiddel dat Valentijn gaf, werkte niet. Op de dag van zijn onthoofding probeerde de cipier tevergeefs het vonnis tegen te houden.
Na de onthoofding van Valentijn ontving het meisje een briefje van Valentijn, waaruit een gele bloem viel. Daarop stond 'Van Valentijn'. Ze kon direct weer zien. Na dit gebeuren bekeerde de vader zich tot het christendom.

Deze legendes proberen een verband te leggen tussen Valentijn en het gebruik van geliefden om op 14 februari een kaartje te schrijven.

Voorstelling

Omdat verteld wordt dat Valentijn onthoofd werd tijdens de christenvervolgingen onder keizer Claudius, wordt hij voorgesteld met een zwaard.
Hij wordt ook voorgesteld als priester met een kruisbeeld of als een bisschop met mijter en staf.

14 februari

Lupercalia

In het Oude Rome vierde men op 14 februari de Lupercalia, een feest voor Lupercus, de god van de herder en de kudde, en Juno, de godin van de vrouw als echtgenote en moeder. Bij de Romeinen zou men op dat feest de namen van ongehuwde jonge vrouwen in een grote kom gedaan hebben. Ongehuwde mannen mochten dan om de beurt een naam trekken. Tijdens dat feest werden de twee jonge mensen die aan elkaar gekoppeld werden, elkaars partner.
Mogelijk ging dit feest terug op een oud vruchtbaarheidsfeest.

Paus Gelasius verbood dit feest in de 5de eeuw. Het zou kunnen dat het overleefde in een feest dat gekoppeld werd aan de naam van de heilige van die dag: Valentijn.

Feestdag van Valentijn

In 496 riep paus Gelasius I 14 februari, de dag waarop Valentijn zou onthoofd zijn, uit tot zijn feestdag. De heilige Valentijn wordt gevierd als de beschermer van de geliefden.
Omdat er in de tijd van paus Gelasius al geen enkel biografisch gegeven meer over Valentijn bekend was, zei de paus dat Valentijn iemand was 'die terecht door mensen mag worden vereerd, maar wiens daden slechts aan God bekend zijn'.
In 1969 werd Sint-Valentijn geschrapt van de algemene Romeinse kalender, omdat er zo weinig over hem bekend is.

Feest van verliefden

Valentijnsdag is een dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met cadeautjes, bloemen, of kaarten.

Suggestie

DOEN

Hartje voor Valentijn

Klik hier voor een inspirerende video.

Enkele weerspreuken

. Dooi op Sint-Valentijn doet veel water in de wijn.

. Zonneschijn op Sint-Valentijn, geeft goede wijn.

. Is de aarde met Sint-Valentijn in het wit gehuld,
dan zijn de weiden en akkers met vreugde vervuld.

Overwegingen

Kolet Janssen

Een vraag voor Valentijn

(K. JANSSEN in de blog van de auteur, 11 februari 2024)

Valentijn is een feest dat je als het even kan in eigen hand moet houden. Je kunt natuurlijk ergens een Valentijnmenu gaan eten of een obligate kaart met hartjes overhandigen, maar dat is toch niet het echte werk.

Wie iemand echt graag ziet, heeft hem of haar wel meer te vertellen dan wat standaardformules. En cadeautjes geven kun je op zoveel andere momenten in het jaar.

Valentijn is iets van jullie tweeën. Jullie hebben samen iets kostbaars, misschien al een hele tijd. En af en toe, bijvoorbeeld op Valentijn, mag je daar samen expliciet van genieten. Dan mag je je koesteren in alles wat er tussen jullie is.

Neem rustig de tijd voor elkaar. In onze hectische maatschappij is dat al een cadeau op zichzelf. Stuur de kinderen naar bed of laat ze elders logeren. Laat die avond geen andere stoorzenders toe. Draai jullie telefoons even de nek om. Maak het gezellig samen.

En stel elkaar dan de vraag: ‘Welk trekje van mij zou jij echt niet willen missen?’ Denk er even over na en beantwoord die vraag allebei, om de beurt.

Misschien denk je: ik weet al lang wat hij of zij gaat zeggen. Maar dat zou wel eens kunnen tegenvallen. Wie weet komt er iets heel verrassends naar boven. En hoe lang moet jij nadenken voor je het onmisbaarste trekje van je geliefde kunt verwoorden? Zou het vlotter zijn gegaan als we naar een ergernis hadden gepolst?

Koester je daarna samen in het bad van jullie wederzijdse aantrekkingskracht. Het is een groot geluk als je in het leven iemand hebt gevonden voor wie jij speciaal bent en die speciaal is voor jou.

Je hoeft met Valentijn dus niet met hartjes te strooien. Even stilstaan bij wat je eigenlijk diep vanbinnen altijd weet, is genoeg. Het uitspreken daarvan uitspreken doet wonderen.

Paus Franciscus

Tips voor wie verliefd is

(Bron: exhortatie Amoris Laetitia (= De vreugde van de liefde))

Laat je kennen zoals je bent
Veel koppels starten een relatie zonder elkaar echt te kennen. Dat komt omdat ze zich tijdens het daten sterker voordoen dan ze zijn en hun kwetsbaarheid en mindere kanten verbergen. Pas wanneer je jezelf bent, geef je de ander de kans om je echt te kennen en lief te hebben. (210)

Verlies je niet in de details van je huwelijksfeest
Laat je niet leiden door gewoontes en uiterlijkheden. Het belangrijkste op jullie feest is de liefde die jullie verenigt en die versterkt en geheiligd wordt door de genade. Denk eraan dat dit feest niet de kroon is op jullie liefde, maar het begin ervan. (212-215)

Na een ruzie
Leg een ruzie bij voor het einde van de dag. Een klein gebaar is genoeg, een streling, zonder woorden. Maar dit moet welgemeend zijn, vol verlangen om goed te doen voor de ander. Liefde is vergevingsgezind. (104)

Maak het niet erger
Toon naar buiten toe altijd de mooiste kant van jullie relatie. Dat is belangrijk omdat dit een innerlijke houding weerspiegelt. Het gaat er niet over dat je doet alsof je relatie of gezin geen moeilijkheden kent, maar wel dat je die zwakheden en mislukkingen niet uitvergroot. Elke relatie is een complexe mengeling van licht en schaduw. (113)

Drie sleutelwoorden
‘Alsjeblief’ toont een houding die niet aanvallend is.
‘Dank je’ toont een houding die niet egoïstisch is.
‘Sorry’ maakt vrede en vreugde mogelijk na een breuk.
Geen enkele liefdesrelatie is perfect. Liefde is als een goede wijn die moet rijpen. (133-135)