Lucas 1, 39-56: Maria bij Elisabet

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1616-1617)

Maria ging snel op reis. Ze ging naar het bergland van Judea, naar de stad waar Zacharias en Elisabet woonden. Ze ging hun huis binnen en groette Elisabet.
Toen Elisabet de stem van Maria hoorde, trappelde het kind in haar buik. De heilige Geest kwam in Elisabet, en zij riep naar Maria: ‘Jij bent gezegend, meer dan alle andere vrouwen! En ook het kind dat je krijgt, zal gezegend zijn!’
Elisabet zei verder: ‘De moeder van de Heer is bij mij op bezoek. Wat een eer! Toen ik je stem hoorde, voelde ik het kind in mijn buik. Het trappelde van vreugde. Jij bent gezegend, Maria. Want jij geloofde dat God zou doen wat de engel je vertelde.’

Toen zei Maria:
‘Ik geef alle eer aan God.
Ik juich voor hem,
hij is mijn redder.
Hij koos mij uit,
mij, een heel gewoon meisje.
Nu zal iedereen over mij zeggen:
‘Zij is gezegend.’
Want God, die machtig is en heilig,
heeft iets geweldigs met mij gedaan.
Aan mensen die naar hem luisteren,
geeft hij zijn liefde, nu en altijd.

God heeft zijn kracht laten zien:
Trotse mensen jaagt hij weg,
en koningen pakt hij hun macht af.
Maar gewone mensen maakt hij belangrijk.
Arme mensen geeft hij veel,
maar rijke mensen krijgen niets.
God is zijn liefde voor Israël niet vergeten.
Daarom helpt hij zijn volk.
Dat had hij al beloofd aan onze voorouders,
aan Abraham en aan iedereen die na hem kwam.’

Dichter bij de tijd

(naar C. LETERME, Map Bijbel in 1000 seconden, fiche die hoort bij Lucas 1, 39-45)

Enkele dagen later ging Maria op reis.
Ze ging naar het huis van Zacharias.
Als ze goed doorstapte,
kwam ze er aan na drie dagen.
Toen ze Elisabet zag, zei ze:
‘Dag Elisabet’.
Terwijl Maria dat zei
voelde Elisabet haar kindje bewegen in haar buik.
Zij werd vol van Heilige Geest en zei:
'Maria, jij bent een vrouw,
die graag gezien wordt door God.
Ik wens je al het goede met het kindje dat je zult krijgen.
Waaraan heb ik het te danken
dat de moeder van mijn Heer bij mij komt?
Toen ik je groet hoorde,
voelde ik mijn kindje bewegen in mijn buik,
alsof het blij was
dat de moeder van Jezus op bezoek kwam.
Gelukkig is de vrouw, die gelooft!
Wat God tot haar gezegd heeft,
zal werkelijkheid worden.'

Stilstaan bij...

Maria
(= Grieks; Hebreeuws = Myriam)
Jong ongehuwd meisje uit Nazaret, een stadje in Galilea, een streek die vanuit Jeruzalem als half heidens beschouwd wordt. Haar ouders zouden Joachim en Anna geweest zijn.
Merk op dat Myriam ook de naam is van de zus van Mozes. Zij was het die na de doortocht door de Rode Zee het lied zong van de bevrijding van Israël.
Zoals Myriam in het Oude Testament, zo is Maria in het Nieuwe Testament diegene die de bevrijding van God bezingt.

Juda
Landstreek van het toenmalige Palestina, waarin Jeruzalem lag, de belangrijkste stad voor de joden.

Zacharias
Joods priester. Omdat Zacharias priester was, was zijn zoon Johannes naar menselijke en joodse normen heel belangrijk.

Elisabet
(Hebreeuws = mijn God is vervulling)
Elisabet was een oudere nicht van Maria.
Als dit historisch correct is, dan zijn Jezus en Johannes familie van elkaar. Maar de evangelist Lucas is wel de enige in de Bijbel die die familieband vermeldt.

Zegenen
(Latijn = benedicere)
De ander het beste toewensen.

Heer
In deze tekst verwijst ‘de Heer ‘ de ene keer naar Jezus, en de andere keer naar God. Door hetzelfde woord zowel voor God als voor Jezus te gebruiken toont Lucas de nauwe band tussen beide.

Bij de tekst

Betekenis

Lucas schrijft wat God doet bij mensen die openstaan en ontvankelijk zijn voor zijn aanwezigheid:
ze worden aandachtig en attentievol voor hun medemens - een houding die ook bij Jezus terug te vinden is.

Bijbel en kunst

R. VAN DER WEYDEN

Bezoek van Maria aan Elisabet (1435)

Twee zwangere vrouwen, Maria en Elisabet staan naast elkaar in een Vlaams landschap. Ze leggen elk teder een hand op de buik van de ander. In de verte is de weg te zien langs waar Maria gekomen is. Bij de open deur van het grote huis van waaruit Elisabet kwam, is Zacharias te zien spelend met een hond.

De kunstenaar, Rogier van der Weyden (Doornik rond 1399 - Brussel 18 juni 1464) voegde 'emotie' toe aan de kunst van zijn tijd.

Merk op
Op dit schilderij maken we kennis met zwangerschapskledij uit de tijd van de schilder: onder de arm van Elisabet is te zien dat haar kleed met een veter is dichtgemaakt. Bij het vorderen van de zwangerschap werd die veter steeds losser genoopt, zodat de zwangere vrouw haar kleding verder kon blijven dragen.

ARCABAS

Visitatie

Suggestie
Sta stil bij dit schilderij met de volgende vragen:
- Hoeveel personen zie je op dit schilderij?
- Ken je hun namen?
- Wat wordt hier afgebeeld?
- Waar zouden die twee kruisjes kunnen naar verwijzen?

Dit schilderij van Arcabas beeldt uit waar Lucas over schrijft in zijn evangelie (Lucas 1, 39-45)
Beide vrouwen ontmoeten elkaar zonder iets te zeggen.
- Weet je wat ze elkaar nadien gezegd hebben volgens Lucas?
- Waar kun je die woorden nog horen?

L. BLOMME

Maria en Elisabet

Suggestie
Sta stil bij dit dit schilderij met de volgende vragen:
- Wat zie je?
- Welke kleuren vallen op?
- Waarom zou die ene vrouw helemaal wit gekleed zijn?
- Wat zou de kunstenaar (Luc Blomme) met die cirkel hebben willen duidelijk maken?

Dit schilderij beeldt uit waar Lucas over schrijft in zijn evangelie (Lucas 1, 39-45)
- Wie van beide vrouwen is Maria?
- Hoe maakt de kunstenaar dat duidelijk?
Beide vrouwen ontmoeten elkaar zonder iets te zeggen.
- Weet je wat ze volgens Lucas elkaar nadien gezegd hebben?
- Waar kun je die woorden nog horen?

L. D'SOUZA

Hongerdoek

De Indiase artieste Lucy D’Souza liet zich voor dit hongerdoek inspireren door zes vrouwenverhalen uit de Bijbel: drie uit het Oude Testament en drie uit het Nieuwe Testament. Het gaat telkens om vrouwen die zich inzetten voor een betere samenleving, voor het Rijk van God op deze wereld. Zij wijzen de weg naar gerechtigheid, naastenliefde en vrede; gaan in tegen onrecht, onderdrukking en racisme; kiezen voor de armen en wie gevaar en risico lopen in deze wereld.
De vrouwen zijn op het hongerdoek gegroepeerd rond een mediterende, in zichzelf gekeerde vrouw in een graankorrel die herinnert aan de parabel van het zuurdesem in het deeg.

Rechts onderaan wordt de ontmoeting van Maria en Elisabet uitgebeeld.
Links de zichtbaar zwangere Elisabet die Maria tegemoet danst.
Rechts Maria die zingend de handen in een gebedshouding omhoog steekt.
Links is ook een ontkiemende plant te zien, symbool van nieuw leven.

C. LEPLAE

Twee zwangere vrouwen (1953)

Werk van de Belgische beeldhouwer Charles Leplae (1903-1961).

Het Weesgegroet

Geschiedenis van dit gebed

Gelovigen spreken Maria nog altijd aan met de woorden van de engel en die van haar nicht Elisabet.
De vroegste sporen van het 'Wees gegroet' zijn te vinden in de 7e eeuw. In Luxor (Egypte) vond met een ostrakon (de scherf van een aarden pot) met het volgend gebed:

In 1568 legde paus Pius V de huidige vorm van het Weesgegroet vast.

Merk op
In de eerste tien eeuwen van het christendom, inspireerde men zich op Maria: men wilde geloven zoals zij, bidden zoals zij, leven zoals zij... Pas gedurende de laatste eeuwen is men zich tot Maria gaan richten: geloven in haar machtige voorspraak, tot haar bidden, zich aan haar toewijden, naar Maria gaan op bedevaart ...

Bij de woorden van het Weesgegroet

DEEL 1: HET HANDELEN VAN GOD IN MARIA - Lofzang
Een loflied is geen danklied. Bv.: een kind dat het gevraagde speelgoed krijgt, dankt zijn moeder.
Hierbij vertrekt het kind van zichzelf: het is dankbaar om de nood die gelenigd wordt. (vgl dankgebed)
Het kan ook gebeuren dat het kind, dankbaar om het speelgoed, zijn moeder om de hals vliegt.
Hierbij vertrekt het kind van de moeder: het ziet haar bekommernis voor hem. (vgl lofgebed)

Groet van de engel
Wees gegroet Maria
Deze zin vindt zijn oorsprong in de boodschap van de engel aan Maria.
Een juistere vertaling zou zijn: 'Verheug u'. De profeten gebruikten die groet voor het volk van God aan wie de komst van de Messias voorspeld werd.

Vol van genade
'Gij hebt genade gevonden in Gods ogen' : God heeft Maria uitgekozen om de moeder van Jezus te worden.

De Heer is met u
(God ziet Maria heel graag) Maria is vol van genade omdat de Heer met haar is.

Groet van Elisabet
Gezegend zijt gij boven alle vrouwen (Maria is de 'bijzonderste' van alle moeders)
In deze woorden van Elisabet herkenden de eerste christenen hun eigen visie op Maria: omwille van Jezus is Maria gezegend onder de vrouwen. Dit heeft ze aan God te danken.

en gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus
Maria werd door God uitverkoren om de moeder van Jezus te worden.

DEEL 2: MENS - Smeekgebed
Heilige Maria
Maria wordt heilig genoemd omdat God in haar leven zichtbaar is geworden.

Moeder Gods
Zo werd Maria genoemd op het concilie van Efese (431).
Hoewel het evangelie alleen spreekt over de moeder van Jezus, werd Maria reeds in de derde eeuw 'Moeder van God' genoemd. Deze titel zegt vooral iets over Jezus nl. Hij is God én mens.

Bid voor ons
Al eeuwen lang zien gelovigen Maria als een voorspreekster bij God: ze gaan met hun zorgen en kommer naar haar omdat zij dicht bij hen en bij God staat.

Arme zondaars
Eeuwenlang waren mensen ervan overtuigd dat ze zondaars waren die door het lijden en de dood van Jezus verlost werd. Overtuigd van hun zondigheid baden de mensen God om genade. Nu betekenen deze woorden dat gelovigen de kleine kanten in hun leven erkennen.

Nu en in het uur van onze dood

Weesgegroet in een eenvoudige taal

(Simon 2006, nr 8 p. 10)

Het Weesgegroet dansen

Tatiana Osipova, een Russische ballerina van de Bolsjoi Ballet Academy, danst op het Ave Maria van de Russische componist Vladimir Vavilov (1925-1973).
Klik hier om die uitvoering te zien.

Het Weesgegroet aanleren

Learning by doing
Het Weesgegroet bevat veel elementen van Bijbelverhalen die in de Advent voorgelezen worden. Daarom is het zinvol om in die periode bij dit gebed stil te staan.
Bijvoorbeeld: bouw vanaf de eerste dag van de advent een kort gebedsmoment in bij de adventskrans. Zorg hierbij voor een vaste volgorde omdat jonge kinderen nood hebben aan rituelen. Bijvoorbeeld:
- Zing samen een lied,
- De kinderen zeggen een kort persoonlijk gebed dat je inleidt.
- Sluit dit moment met het gezamenlijk bidden van het 'Wees gegroet'. (Bid aanvankelijk langzaam zin per zin voor, zodat de kinderen zin per zin kunnen nazeggen)

Wanneer je het verhaal van het bezoek van de engel aan Maria en het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabet vertelt, vinden de kinderen herkenningspunten en zijn ze nieuwsgieriger naar de betekenis van die voor hen vreemde, moeilijke woorden, die je dan op een eenvoudige manier toelicht.

Het belang van het bidden van het Weesgegroet voor kinderen ligt niet in de betekenis van de woorden die ze zeggen, wel in het feit dat ze dit gebed samen met de jou en de andere kinderen opzeggen. (Wat niet het geval is met een persoonlijk gebed) Bovendien schakel je je met dit gebed in in een eeuwenoude en wereldwijde gebedstraditie van christenen.

Bidden met kinderen

Lees meer ...

Suggesties

Kleine kinderen

EVEN TESTEN

Het juiste antwoord

(Naomi, uitgeverij Averbode, 2005/006, nr 2)

Maria bezoekt Elisabet
O om haar te vertellen dat ze zwanger is
O om haar te helpen want ze is al oud en ze verwacht een kindje
O om met haar op vakantie te gaan

Elisabet zegt dat ze blij is
O omdat Maria haar komt helpen
O omdat Maria de mama van Jezus wordt
O omdat Maria een prinses is

INLEVEN

Bibliodrama: Gesprek met Maria

. Vertel de kinderen over Maria die haar nicht Elisabet bezoekt.

. Voorzie een korte activiteit: bv. kleuren, versieren ...

. Laat de kinderen daarna in een kring zitten, waarin een extra stoel staat, waarop niemand zit.
Zeg dan: ik heb daarnet over Maria verteld. Doe nu jullie ogen dicht en denk terug aan wat ik verteld heb. We hebben nu iemand op bezoek.
Ze heet Maria en zit op deze stoel (wijs naar de lege stoel in de kring)
Jullie kunnen nu aan Maria enkele vragen stellen.
Geef dan zelf een voorbeeld hoe dat gaat. Richt je naar de lege stoel en vraag bijvoorbeeld: 'Maria, vond je het niet lastig om zo drie dagen te voet te gaan om jouw nicht te gaan helpen?'
Wacht dan even. Ga dan achter de stoel staan. Leg de handen op de rugleuning en zeg bv.: 'Neen, dat vond ik helemaal niet erg. Ik hou heel veel van mijn nicht Elisabet.'
Vraag dan aan de kinderen of ze misschien een ander antwoord van Maria gehoord hebben.
Deze kinderen kunnen nu een voor een achter de stoel staan, hun handen op de rugleuning leggen en antwoorden wat zij Maria 'hebben horen zeggen'.
Vraag dan of de kinderen zelf ook vragen hebben voor Maria.
Nadat je die vraag gesteld hebt, vraag je na een tijd of de kinderen gehoord hebben wat Maria zei. Die kinderen komen dan achter de stoel staan om hun antwoord te formuleren.
Stel zelf pas een nieuwe vraag, voor het geval de kinderen steeds hetzelfde type vragen stellen.
Bereid die vragen voor.

. Na deze werkvorm geef je de kinderen de kans om te zeggen wat ze voelden toen ze even Maria waren.

. Om af te sluiten, lees je nog even die zinnen voor uit de Bijbeltekst, die het meest aan bod kwamen.

TIPS
. Er is best wat tijd tussen het verhaal en het bibliodrama. Bij voorkeur een nacht.
In bovenstaand geval wordt dat opgevangen door wat te kleuren, te versieren, maar het kan ook zingen zijn of iets anders.
Pas daarna komt het bibliodrama aan bod.
De bedoeling is dat de kinderen niet te dicht bij de tekst zitten.
Indien dat met de vragen en antwoorden wel zou gebeuren, wordt dit opgevangen door het voorlezen van de tekst op het eind van de bijeenkomst.

. Meer info over deze methode: zie lege stoel

DOEN

Kleuren

Grote kinderen

EVEN TESTEN

Het verhaal opnieuw verteld

De kinderen stellen zich voor dat ze de evangelist Lucas zijn. Bezorg hen deze illustraties. Die helpen hen op weg om zelf het verhaal van Maria en Elisabet opnieuw te schrijven.
Ze knippen de illustraties uit, kleven ze op een blanco blad en schrijven hun tekst eronder of ernaast.

TIP
De kinderen kleven tekstballonnen en gedachtenballonnen bij de personen die ze zelf uitkiezen en vullen die in met wat die persoon gezegd heeft of gedacht zou hebben.

Zet in de juiste volgorde

Knip de volgende zinnen uit,
en kleef ze in de volgorde van het Weesgegroet.

Maak eventueel ook kaartjes van het Weesgegroet, zoals het gebeden wordt. Kopieer ze op een ander kleur, of teken er een kader met een markeerstift op.
Laat de kinderen eerst zoeken welke kaartjes bijeen horen

Dominospel

Zet de volgende woorden van het Weesgegroet in de juiste volgorde. Of maak er een dominospel van:

START		Weesgegroet
Maria		vol
van genade		de Heer
is met u		gezegend
zijt gij		boven
alle vrouwen		en gezegend
is de vrucht		van uw lichaam
Jezus		heilige
Maria		moeder
Gods		bid
voor ons		arme
zondaars		nu
en in het uur		van onze dood
Amen.		EINDE

BELEVEN

Een eigen Weesgegroet schrijven

Het 'Wees gegroet' kan, net als het onzevader, de inspiratiebron zijn voor een persoonlijk gebed, dat de kinderen individueel of in groep voorbereiden. De kinderen schrijven elk hun eigen ‘Wees gegroet’. Ze kunnen hiervoor gebruik van de vragen die bij de tekst van het 'Wees gegroet' staan op dit werkblad.

De gebeden die de kinderen zo maken, worden nadien in een ‘gebedenboek’ gekleefd.

TIPS
. Als je merkt dat kinderen taalfouten schrijven, verbeter ze dan heel discreet met het schrijfgerei waarmee zij hun gebed schreven. Het is belangrijk dat kinderen niet met foute woordbeelden geconfronteerd worden!

. Als je merkt dat kinderen teveel materialistisch geïnspireerde vragen formuleren, probeer dan in een gesprek ook aandacht te laten hebben voor niet-materialistische waarden. Maar dwing de kinderen niet op wegen waar zij nog niet aan toe zijn.

Overwegingen

Frans Mistiaen s.j.

Vreugdevolle ontmoeting in geloof en dienstbaarheid

Twee vrouwen in blijde verwachting ontmoeten elkaar.
Wat moet daar allemaal niet verteld zijn?
Hun gesprek moet hoopvol geweest zijn, toekomstgericht,
maar ook realistisch bekommerd over de heel alledaagse ongemakken.
Vrouwen in verwachting leven in hoop en bezorgdheid,
in vertrouwen en onzekerheid tegelijk.
Een beetje zoals velen onder ons
die zich in deze week afvragen:
"Hoe zal ik de kerstavond doorbrengen,
na wat er dit jaar in het gezin is gebeurd?
Zouden al de kinderen komen?"
Meer dan eender wie ervaren Maria en Elisabet
die mengeling van vertrouwen en vrees.
Zij hopen een kind te mogen verwachten,
maar het is tegen alle menselijke redelijkheid in:
want de éne "heeft nog geen man bekend", zoals de Schrift zegt,
en de andere is al wat te oud.

Geloven vraagt ook van ons:
durven verwachten dat er iets nieuws kan gebeuren
in wat, menselijkerwijze gezien, onmogelijk is.
Ons geloof is steeds vermengd met twijfels,
want wij laten ons leiden door onze ervaringen uit het verleden,
door onze ontgoochelingen, onze mislukkingen, onze weigeringen.
Geloven is durven hopen
dat een nieuw leven, een nieuwe liefde mogelijk is
te midden van en ondanks de veroudering, de sleet,
de verstarring of het ongeloof.

Twee kinderen worden verwacht:
Johannes, de laatste profeet van het Oude Testament,
de wegbereider van de Messias.
Hij vertegenwoordigt de hoop van heel onze mensengeschiedenis,
die steeds op weg is en die uitkijkt naar verlossing.
En Jezus, "Jeshouah", "God die ons redt",
de reddende kracht van God Zelf.

En het is Maria die op bezoek gaat bij Elisabet.
Het is dus eigenlijk Jezus die naar Johannes toe komt.
Het is God die het initiatief neemt
om onze mensenwereld binnen te treden.
Gods reddingskracht ontmoet de hopende mensheid.
"Wij, die onderweg en op zoek zijn
en vol verwachting uitkijken naar redding,
wij mogen het weten: Onze redding is nabij.
Een nieuwe David, een vredevorst voor allen
wordt binnenkort geboren."
Gods liefde neemt ook dit jaar weer het initiatief.

Laten wij in deze dagen voor Kerstmis dan toch maar niet vergeten
dat die God, die Vredebrenger,
ook dit jaar weer in onze wereld komt als een kleine mens.
Gods vrede en Gods liefde komen steeds bij ons binnen
op een manier die zo hoopvol en zo nieuw is,
maar ook zo kwetsbaar en zo broos als de geboorte van een kind.
Zou dat ons niet veel leren
over de manier waarop wij best omgaan
met diegenen die ook met ons meestappen op onze weg,
de kleineren en de zwakkeren?
Het moet ons in ieder geval elk jaar verwonderen
dat God bij Zijn komst in onze wereld
niet op de eerste plaats aanklopt
bij de industriemagnaten of de grootbankiers,
bij de machthebbers of de verantwoordelijken,
maar dat Hij een eenvoudige jonge vrouw aanspreekt,
die ontvankelijk is.
"Zalig zij die geloofd heeft!"

Geloof heeft niet veel te maken met passief afwachten,
maar veel meer met actief alert zijn
zodat wij onderscheiden waar we dienstbaar kunnen zijn.
Maria voelt aan waar nood is
en zij gaat op reis, door het bergland,
om haar nicht Elisabet te helpen.
Zij wacht niet tot men het haar vraagt,
maar zij voorkomt de vraag en neemt zelf het initiatief.
Echt geloof blijft nooit eenzaam, blijft nooit steriel,
maar gaat op zoek naar de andere
en wordt vruchtbaar door concrete hulp.
Laten wij dan niet vergeten
dat God ook dit jaar onze wereld binnenkomt
langs de stille dienstbaarheid van gelovige kleinen:

van ons dus,
als wij doen zoals die verpleegster
die wat blijft zitten bij het bed van een eenzame zieke,
of zoals die jonge kerel die regelmatig
met de gehandicapten gaat zwemmen,
of zoals die grootmoeder die wekelijks haar kleinkind opvangt.

Gods komst in onze wereld
verwekt een innige vreugde, die alle onzekerheid overstijgt.
Hier gaat het dan niet over een oppervlakkig gevoel van jolijt
of over een "kick",
maar over de intense, diepe vreugde
van mensen die niet op zichzelf gericht zijn,
maar open en aandachtig staan voor anderen.
Echte vreugde is immers steeds de vrucht van "zichzelf geven".
Laten wij het maar eens nagaan bij onszelf:
Is het gevoel van leegheid en zinloosheid dat ons soms bekruipt,
niet dikwijls het gevolg
van wat te weinig behulpzaamheid
of echte zorgzaamheid voor anderen op één of ander domein?

Mensen, wij moeten terug op weg, met spoed,
als het nodig is door een moeilijk berglandschap,
naar Elisabeth, naar onze naastbestaanden, om te helpen!
Zo kan onze Liefdegod ook dit jaar weer in onze wereld komen.

Marc Galant, trappist (Orval)

Eén en al vreugde

Onze verwachting van Kerstmis wordt vandaag belicht door de ontmoeting van twee moeders die leven in de verwachting van een geboorte.
Maria, de jongste van de twee, reageert prompt op de boodschap van de engel die haar gevraagd heeft de moeder te worden van de Messias. Ze gaat niet even zitten om te bekomen van de verrassing, zij denkt niet aan de uitzet van haar kind. Het was nochtans een onvoorziene tijding die heel haar leven overhoop haalt. De engel heeft echter vermeld dat haar oude nicht Elisabet, tegen alle verwachting in, een kind verwacht. Maria denkt niet aan zichzelf: ze denkt aan Elisabet die hulp zou kunnen gebruiken. Ze is vol vreugde en echte vreugde denkt niet aan zichzelf: ze kan zichzelf niet bijhouden, ze wil delen met anderen. De vreugde is scheppend. God kan zijn vreugde van zijn liefde niet voor zich alleen houden: Hij schept om te laten delen in zijn vreugde.

Luc vermeldt dan ook dat Maria optrekt “meta spoudès”, met spoed. Ze is niet gehaast op het randje van de stress, eigen aan onze maatschappij. Lucas wil de gezwindheid uitdrukken van de vreugde die met de lichte pas van het verlangen snelt naar de ontmoeting om die vreugde mee te delen.

Gedragen door die vreugde trekt Maria op naar het hoogland van Judea waar Elizabet woont. Nazaret is op 160 km van Aïn Karim, waar, volgens de traditie, buitengewoon mooi gelegen het huis stond van Zacharias. Je moet er iets voor over hebben om die voetreis te ondernemen. Niemand heeft er immers Maria om gevraagd: zij neemt er zelf het initiatief van. Haar geestdrift komt van de Heilige Geest die doorheen het evangelie en de Handelingen van Lucas steeds de stuwende kracht is.

Maria, zegt Lucas, trekt op “naar” het bergland, “naar” een stad van Judea, “naar” het huis van Zacharias. In het Grieks drukt deze driedubbele “eis” het doorzettend enthousiasme uit van Maria, haar vreugde, de geestdrift die haar draagt, en die ze meegekregen heeft van de boodschap van de engel, de komst in haar van God. Vreugde die zal weerklinken in het Magnificat.

Maria zal als eerste haar nicht begroeten. Het Grieks ‘espasato’ kan ook betekenen ‘omhelzen’, en omhelzen is spontaan bij een grote vreugde. Die begroeting is een nieuw beginpunt: de Heilige Geest die bij de boodschap van de engel over Maria gekomen was (Lucas 1,35), vervult nu ook Elisabet (Lucas 1,41) terwijl haar kind van vreugde opspringt in haar schoot. Het Griekse werkwoord hier gebruikt (skirtaô), kan ook dansen betekenen: in de Bijbel is de dans altijd uitdrukking van grote vreugde. De engel had toch over Johannes aan zijn vader Zacharias gezegd: “Hij zal vervuld worden van de heilige Geest terwijl hij nog in de schoot van zijn moeder is” (Lucas 1, 15). Lucas onderlijnt dat Elisabet luidop roept (“een grote schreeuw geeft”). Dat is niet de normale reactie van een oudere vrouw die haar nichtje ontmoet. We zijn hier in de context van het binnenvallen van de Heilige Geest.

Want wat zegt Elisabet? “Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toe komt?” Wie kan er voor een Joodse vrouw dan wel “mijn Heer” zijn, tenzij God? Lucas laat ons hier een echo horen van Davids uitroep als de Ark van het Verbond overgebracht wordt naar Jeruzalem: “Hoe kan de ark van de Heer dan toch bij mij komen?” (2 Samuel 6, 9). Maria, de Moeder van de Heer, is als de nieuwe Ark van het Verbond die Gods aanwezigheid in zich draagt.

De profetische wending wordt aldus duidelijk van heel het welkomstwoord dat Elisabet tot Maria richt. Daarenboven krijgt ook de begroeting van de engel die Maria “Begenadigde van God” en “Vervuld van genade” noemde hier een echo in de woorden: “De meest gezegende ben je van alle (boven alle) vrouwen,” dat de waarde heeft van een absolute superlatief, “en gezegend is de vrucht van je schoot!”.
Met lichte toetsen brengt Lucas aldus op suggestieve toon zijn theologie naar voren. Tussen de regels door laat hij ons lezen: Jezus is op komst, en Hij is Gods tegenwoordigheid onder ons.
Ook ons confronteert hij met de woorden van Elisabet: “Gelukkig is zij die geloofd heeft …”.