Een groot feest

'Familiefeest'

Allerheiligen wordt elk jaar gevierd op 1 november. Het feest is als het grote familiefeest van de katholieke kerk. Dan worden alle heiligen herdacht (ook zij die niet officieel heilig verklaard zijn), mensen die een voorbeeld werden door hun manier van leven, mensen in wie men de aanwezigheid van God kon vermoeden.

Dit feest roept op om:
. zich te laten inspireren door mensen die Jezus op een opmerkelijke manier hebben gevolgd.
. om na te denken over de manier waarop men nu christen kan zijn.

Allerheiligen werd als feest op de kalender gezet in 609 of 610 door paus Bonifacius IV.

Liturgie

In de liturgie van die dag draagt de priester witte gewaden: in feestelijk wit wordt de nabijheid van alle heiligen bij God gevierd.

Allerheiligen en kunst

FRA ANGELICO

Alle heiligen

Suggestie
Op het eerste zicht staat dit schilderij vol heiligen, te herkennen aan het aureool achter hun hoofd, dat verwijst naar de uitstraling die ze als mens hadden.

Wie nader toekijkt ontdekt nog meer:
Heilige koningen en koninginnen zijn te herkennen aan hun kroon,
heilige bisschoppen aan hun mijter en staf,
heilige pausen aan hun tiara (drie kronen op elkaar).
Sommige heiligen dragen de kledij van hun kloosterorde (o.a. Dominicus)
Wie een boek in handen heeft, was een leraar of een schrijver.
Johannes de doper is te herkennen aan het haren kleed dat hij onder zijn mantel draagt.
De heilige Agnes draagt een lammetje,
bij de heilige Catharina staat een wiel.
De heilige Laurentius houdt een rooster vast.

Glasraam

(Sint-Maartenskathedraal te Ieper)

Dit glasraam bevindt zich boven het zuidportaal van de Sint-Maartenskathedraal. Centraal is Jezus te zien, die zit op een regenboog. Hij is omringd door twee kringen met heiligen.

Suggestie
Materiaal
Verdeel A4-bladen in drie (ca. 10cm op 21cm)
Leg twee van de voorgaande bladen in kruisvorm over elkaar. Zo bekom je de grootte van het centrale deel van de collage. Neem deze vorm over op een nieuw blad en teken er Jezus op.
Alle mogelijke kleurmateriaal in schakeringen van rood, blauw en geel.
Scharen, lijm, groot blad papier of prikbord (Speldjes!)

Verloop
Spreek met de kinderen over 'heiligen' die ze kennen.
Spreek af wie wie zal uitbeelden en wat ze bij die figuur zullen plaatsen (vgl. attribuut) om die te typeren en te herkennen.
Bezorg de kinderen het papier waarop ze hun figuur tekenen / schilderen. Nadien knippen ze die uit en schikken ze die in een kring rond Jezus.

TIPS
. Gebruik een kleiner formaat (bv.: 5cm op 11cm) indien je met een kleinere groep werkt en/of over minder tijd beschikt.

. Gebruik een groot zwart papier om de heiligen op te schikken, of breng een zwart stuk stof op het prikbord vooraleer de figuren erop te prikken.

Suggesties

VERDIEPEN

Allerheiligen

Op 1 november vieren we Allerheiligen, het feest van alle heiligen.
- Heb jij je al eens afgevraagd wie al die heiligen waren?
- Heb jij er al eens bij stilgestaan dat je eigen naam wel eens die van een heilige zou kunnen zijn?
Heiligen zijn mensen die zo leefden dat anderen mensen onder elkaar zegden: zo moet God zelf zijn. Het zijn mensen die vrede brachten, barmhartig of zuiver van hart waren. Zij zijn het waarover Jezus het had toen hij een berg opklom om zijn leerlingen toe te spreken (Evangelie van Allerheiligen).

Alle
Het boek van de Openbaring (= het laatste boek van het Nieuw Testament) spreekt van een 'menigte die niemand tellen kon'.

Heilig
Als men zegt dat iets ‘heilig’ is, bedoelt men: dat heeft voor mij een aparte betekenis, of dat is iets waar een ander niet mag aankomen.
Heilig wordt ook gebruikt voor voorwerpen die met God te maken hebben (b.v. kelk, bijbel, pateen…) Op zichzelf zijn ze gewoon, maar omdat ze in relatie met God staan, delen ze in zijn heiligheid. Meestal maakt een zegening of wijding dit duidelijk.

Heiligen
. Het evangelie van Allerheiligen spreekt van: mensen die vervolgd worden, die zuiver van hart zijn, die arm zijn van geest, die zachtmoedig met medemensen omgaan, die barmhartig, die werken aan een vreedzaam samenleven. Van al die naamloze mensen zegt Jezus: ze hebben geluk, ze hebben God aan hun kant. Ze weten dat ze hun levensdoel niet uit eigen kracht of prestatie bereiken, maar alleen dankzij God. Daarom worden ze heilig genoemd.

. Een heilige is voor de kerk iemand in wiens levensstijl men de aanwezigheid van God kan ervaren. Men kan een heilige vergelijken met een brandglas. Zoals een brandglas het licht in zijn volle rijkdom laat kennen, zo is een heilige iemand die Gods aanwezigheid laat ervaren.
Al die heiligen worden met Allerheiligen gevierd. Sommigen onder hen heeft de kerk heilig verklaard. Ze worden niet alleen als heilig ervaren in hun eigen omgeving, maar hebben die betekenis ook voor de hele wereld, niet alleen nu maar ook in de toekomst. Lees meer

Aureool
Rond het hoofd van een heiligenbeeld / of voorstelling zie je vaak een aureool, ook wel nimbus genoemd. Zo verwijst men naar het aura, de uitstraling van deze uitzonderlijke mensen.

Feestdag / Naamdag
Heiligen worden meestal gevierd op de dag waarop ze stierven. Gelovigen gaan ervan uit dat ze op hun sterfdag geboren worden in de hemel.

Allerheiligen, dag van de onbekende heilige

Rond 11 november is er veel te doen rond het graf van de onbekende soldaat, een monument waarin het stoffelijk overschot begraven werd van een gesneuvelde soldaat die men niet kon identificeren. Zo staat dit monument symbool voor alle militairen die in een oorlog vermist raakten of sneuvelden zonder geïdentificeerd te kunnen worden. Men betoont hen eer door er bloemen of bloemenkransen neer te leggen of de 'eeuwige vlam' aan te wakkeren.

Het idee voor zo'n graf zou voor het eerst bedacht zijn door David Railton. Deze aalmoezenier in de Eerste Wereldoorlog zag op een dag in 1916 een graf met een kruis en de tekst 'An Unknown British Soldier'. In 1920 stelde hij aan de Deken van de Westminster voor om in zijn kerk een ongeïdentificeerde Britse soldaat te begraven ‘tussen de koningen’ als vertegenwoordiger van de duizenden gesneuvelden die men niet meer had kunnen identificeren.
Later koos generaal L.J. Wyatt, commandant van de Britse troepen in Frankrijk, willekeurig een kist uit vier kisten van ongeïdentificeerde Britse soldaten, die sneuvelden op vier verschillende grote slagvelden. In het bijzijn van koning George V werd die met een grote ceremonie op 11 november 1920 in Westminster Abbey begraven in aarde die afkomstig was van de belangrijkste Franse slagvelden. Op de zwarte steen van Belgisch marmer liet deken Ryle een tekst graveren die werd ingelegd met zilver van omgesmolten oorlogsmunitie. 'They buried him among the kings, because he had done good toward God and toward his house', zegt een deel van de tekst op de steen, die is omgeven met poppies (klaprozen).

Koning Albert I van België zei bij de plechtige inwijding van de Onbekende Soldaat te Brussel: Het heeft geen belang te weten of hij burger, werkman of landbouwer (…) is; wij brengen hem hulde omdat hij in onze ogen de blijvende eigenschappen van ons ras vertegenwoordigt, omdat hij een onaantastbaar symbool is van de verdediging van onze vrijheid en eenheid en onafhankelijkheid, en een waarborg voor het onsterfelijk bestaan van ons Vaderland.

Stel je voor dat men 11 november noemt: 'de dag van de onbekende soldaat'...
- Wat weet je dan van die soldaat?
- Waarom wordt die gevierd en geëerd?
- Welke tekst zou jij plaatsen op het monument van de onbekende soldaat? (Laat je hierbij inspireren door de teksten van Koning George van Groot-Brittannië en van koning Albert I van België.)

Op dezelfde manier zou je Allerheiligen kunnen noemen: 'de dag van de onbekende heilige'
- Wat weet je van die heilige?
- Waarom wordt die gevierd en geëerd?
- Welke tekst zou jij plaatsen op het monument van de onbekende heilige? (Pas hierbij je eigen tekst bij het graf van de onbekende soldaat aan aan de kenmerken van iemand die je heilig kunt noemen.)

EVEN TESTEN

De beste omschrijving van Allerheiligen

O Het is het feest van verbondenheid met alle mensen die leefden en leven vanuit het evangelie.
O Het is het feest van verbondenheid met alle mensen die gestorven zijn.
O Het is het feest van verbondenheid met alle christenen over de hele wereld.
O Het is het feest van verbondenheid met alle mensen die alleen aan God denken.

Correctiesleutel
De eerste omschrijving is de beste voor Allerheiligen – de tweede is de beste omschrijving voor Allerzielen

Schuifraadsel 'Allerheiligen'

Nodig de kinderen / jongeren uit om per twee een schuifraadsel te maken rond het woord 'Allerheiligen'.

Klik hier om een voorbeeld te vinden van zo'n schuifraadsel.

Je kunt ook omgekeerd tewerk gaan en de jongeren een ingevuld schuifraadsel bezorgen. In dat geval zoeken ze informatie over de heilige die in het schuifraadsel vermeld wordt.
Bijvoorbeeld:
Belg die zich ingezet heeft voor de melaatsen (Damiaan)
Moeder van Jezus (Maria)

TIPS
. Indien je met een ingevuld schuifraadsel werkt ...
Maak zelf een schuifraadsel met zoveel mogelijk namen die in de groep voorkomen.

. De aanwezigheid van een pc met internetverbinding kan goede diensten bewijzen bij het opzoeken naar informatie over de heilige met die naam.

BIDDEN / MEDITEREN

Goede God,
Elke dag zien we op het kalenderblaadje
de naam van een heilige.
Elke keer iemand
die iets goed heeft gedaan.
Maar het jaar is veel te kort
om alle heiligen te vieren.
Daarom vieren we op 1 november
het feest van alle heiligen.
Mensen die belangrijk zijn,
voor mij, voor Jou!
Dank je, lieve God,
voor al deze goede mensen.
(S. VERHULST, Zonneland, 8-2005)

Lieve God,
Op 1 november vieren we Allerheiligen.
Ik wil U graag danken voor alle heiligen.
Dat zijn er heel wat:
Sint-Maarten, Sint-Franciscus, Sint-Jozef,
Pater Damiaan, Sint-Nicolaas...
Dank u wel
voor al die mensen
die ons toonden
hoe we in de voetstappen van Jezus
kunnen stappen.
(Naar: Kerk en Leven, Huppelkrant 966, nr 44 - 29 oktober 2008)

Ze zijn niet van ons, Heer,
uw kleine en grote heiligen,
al willen wij hen vasthouden
in relieken en schrijnen.
Ze zijn zo helemaal van U.

Zij zijn uw profeten,
uw uitgesproken Woord,
uw deugdzaamheid ten voeten uit.

Zij zijn uw leerlingen,
want U bent de heilige in hen.

Mogen zij ons helpen
ons tot te vertrouwen aan U,
in onze vreugde en nood,
bij leven en dood
in alle omstandigheden
waarin U heilig aanwezig bent.

Mogen zij ons helpen
ons toe te vertrouwen aan U,
geen klein beetje,
maar met huid en haar.
(Hilde Claes)

Extra

Klik hier voor extra info en suggesties bij de woorden 'heilig' en 'heiligen'.