Lateranen

Geschiedenis

Generaties lang was het Lateraans Paleis eigendom van de adellijke familie Laterani. Dat waren reders en importeurs van wilde dieren die ook bestuursfuncties hadden bij verschillende Romeinse keizers.

Plautius Lateranus, de laatste die het paleis bewoonde, werd onder keizer Nero in 64 na Christus ter dood veroordeeld wegens hoogverraad. Hij had enkele christenen in zijn paleis laten onderduiken! De keizer confisceerde zijn bezittingen.

Later kwamen het paleis en de gronden die erbij hoorden als bruidsschat in handen van Fausta, de tweede echtgenote van keizer Constantijn. Daarom noemde men toen het paleis Domus Faustae.

Het paleis kreeg weer de naam 'Paleis van Lateranen' toen keizer Constantijn het schonk aan paus Miltiades (310-314), die er een kerk bouwde en een verblijf voor zichzelf. Die kerk werd op 9 november 324 ingewijd door paus Sylvester I. Sindsdien woonden de pausen in het paleis van Lateranen. Tot op vandaag wordt op 9 november het feest gevierd van de kerkwijding van de basiliek van Sint-Jan van Lateranen.

De kerk en het paleis van Lateranen dat ernaast lag, waren in de middeleeuwen het centrum van de wereldkerk. Er werden meer dan 250 concilies in gehouden waarvan vijf algemene (oecumenische).

Aan het verblijf van de pausen in Lateranen kwam een einde toen de paus in 1378 terugkeerde uit Avignon. Het paleis had erg geleden onder een aantal branden en een aardbeving en was zo goed als onbewoonbaar.
Eerst gingen de pausen wonen bij de Santa Maria in Trastevere en later bij de basiliek Santa Maria Maggiore.
Daarna vestigden ze zich in 1870 definitief in het Vaticaan, waar de vroegere functies van de basiliek van Sint-Jan van Lateranen en het erbij horende paleis werden overgenomen door de Sint-Pietersbasiliek en de gebouwen in Vaticaanstad.

Het kerkgebouw

De Zwitserse architect Borromini bouwde de huidige barokke kerk in 1650. Daarbij bewaarde hij de plattegrond en structuur van de oorspronkelijke kerk.

Op vraag van Paus Innocentius X werd het houten plafond van de oude basiliek bewaard.

Klik hier om deze basiliek virtueel te bezoeken.

Betekenis

Sint-Jan van Lateranen is vanaf haar wijding dé kathedraal (bisschopskerk) van de bisschop van Rome (de paus). Zo gezien is ze de hoofdkerk van de christenen over de hele wereld, de moeder van alle kerken. Dit staat trouwens in het Latijn te lezen op de voorgevel van de kerk: "Sacrosancta lateranensis ecclesia omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput" (Allerheiligste kerk van Lateranen, moeder en hoofd van alle kerken van de stad en van de wereld).
Sint-Jan van Lateranen is dus belangrijker dan de Sint-Pietersbasiliek in het Vaticaan.

In deze kerk, toegewijd aan Johannes de doper en aan Johannes de evangelist, is boven het pauselijk altaar achter een traliewerk een reliekhouder te zien, waarin zich de schedels van Petrus en Paulus zouden bevinden.

Suggestie

OP STAP

Kerkbezoek

Met een kerkwijding wordt voor iedereen duidelijk: dit gebouw is niet zomaar een aantal muren met een dak bovenop. Het is de plaats waar mensen bijeenkomen die God en Jezus in hun leven een belangrijke rol laten spelen. Het feest van de wijding van de basiliek van Sint-Jan van Lateranen is een gelegenheid om de eigen parochiekerk van nabij te bekijken. Omdat je onmogelijk zomaar tijdens de eucharistie in de kerk kunt rondwandelen, neem je misschien best op voorhand wat foto's (uit het vervolg wordt duidelijk welke dat het best kunnen zijn). Na de eucharistieviering wandel je met het groepje kinderen even in de kerk waarbij je 'in het echt' gaat zien wat je voordien op foto toonde.

Klik hier voor info en suggesties bij zo'n bezoek.