Wie was hij?
Zijn leven
| Data | Gebeurtenissen |
| ca. 347 | Hiëronymus wordt geboren als zoon van een welgestelde familie in Stridon (provincie Dalmatia, een gebied dat na de Tweede Wereldoorlog een aantal jaren Joegoslavië heette). Hij kreeg bij zijn geboorte de naam: Eusebius Sophronius Hiëronymus. ('Hieronymus' betekent: 'met een heilige naam') Zijn ouders waren christenen, die hem naar Rome stuurden om er te studeren. |
| 379 | Hij wordt priester gewijd in Antiochië door Paulinus, de bisschop van die stad. |
| 383-385 | Hij wordt secretaris van paus Damasus en begint in opdracht van die paus aan een nieuwe vertaling van de evangelies in het Latijn, omdat de gangbare vertalingen niet meer voldeden op het vlak van literaire vormgeving en correctheid. |
| 11 dec 384 | Na de dood van paus Damasus gaat Hiëronymus op reis naar de heilige plaatsen in Palestina. |
| 386 | Hiëronymus vestigt zich te Betlehem, waar hij tot zijn dood als kluizenaar leeft. |
| 390-405 | Hiëronymus maakt een Bijbelvertaling in het alledaagse Latijn, gebaseerd op de Hebreeuwse grondtekst. Die vertaling wordt de Vulgaat genoemd.In het totaal werkte hij 23 jaar aan de vertaling van de hele Bijbel. |
| 30 sept 420 | Hiëronymus sterft in Betlehem. Hij wordt begraven in de Santa Maria Maggiore te Rome. |
Persoonlijkheid
Hiëronymus zou een prikkelbaar man geweest zijn, die dikwijls hard en scherp uit de hoek kwam.
Van alle kerkvaders was hij, als filoloog en veelweter, de meest geleerde.
Zijn wetenschappelijk werk is erg belangrijk omdat hij de kennis van de Grieken en Joden doorgaf aan het christelijke westen.
Heillige
Hiëronymus wordt in de katholieke Kerk gevierd op 30 september (dag van zijn overlijden). Orthodoxe Kerken vieren hem op 15 juni.
De Kerk rekent hem tot de vier grote kerkvaders van het Westen: Ambrosius van Milaan, Augustinus van Hippo, Hiëronymus van Stridon en paus Gregorius I (Gregorius de Grote).
Hij is o.a. de patroonheilige van de vertalers omwille van het vele vertaalwerk dat hij deed. Niet alleen de Bijbel maar ook veel andere geschriften (Bijvoorbeeld van Griekse kerkvaders)
Zijn werk
Vertaling van de Bijbel
Toen Hiëronymus in 382 begon aan een verbetering van de oud-Latijnse evangelieteksten met behulp van goede Griekse handschriften, respecteerde hij de bestaande tekst zo goed mogelijk.
Maar in Betlehem vertaalde hij het hele Oude testament veel ingrijpender omdat hij rechtstreeks vertaalde uit het Hebreeuws en niet uit de Griekse vertaling van de Septuagint. Hij vertaalde minder woordelijk en stilistisch verzorgder dan de vroegere Latijnse vertalers.
Die tekst, die later de Vulgaat werd genoemd, werd snel algemeen aanvaard door de Kerk en verdrong de vroegere vertalingen na de Karolingische renaissance.
(‘Vulgaat’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘vulgus’ dat ‘volk betekent)
Weerspreuk
'Is de nacht van Sint-Hiëronymus klaar,
een strenge winter, verwacht 't maar.'
Hiëronymus en kunst
Vooraf
. Hieronymus wordt meestal voorgesteld als een geleerde in zijn studeerkamer of als een ascetische grijsaard in de woestijn.
. Boeken, manuscripten en schrijfgerei verwijzen naar zijn Latijnse vertaling van de Bijbel.
. Soms ligt er een leeuw aan zijn voeten. Volgens een legende verloste hij ooit een leeuw van een doorn in zijn poot. Nadien bleef de leeuw hem trouw.
. Vaak draagt hij de kleding van een kardinaal, hoewel hij dat nooit was. De aanleiding hiervoor was zijn taak als secretaris van paus Damasus.
L. MONACO
Heilige Hieronymus in zijn studeerkamer (1420)
J. VAN EYCK
H. Hiëronymus (ca 1442)
Dit paneeltje van Jan van Eyck stelt Hiëronymus voor in zijn studeerkamer. Hij is gekleed als een kardinaal. De leeuw aan zijn voeten herinnert aan de legende die vertelt dat hij een doorn uit de poot van het dier haalde, dat hem nadien trouw volgde.
Bij de voorwerpen is een zandloper te zien, een pot met poeder om inkt te drogen, een liniaal, een astrolabium, vele boeken en schrijfgerei. Ze typeren Hiëronymus als geleerde.
Dit werk is in hoge resolutie online te bewonderen. Op de website Closer to Van Eyck (futher works by Jan Van Eyck) kun je inzoomen op de kleinste details en op de lagen onder het verfoppervlak die door radiografie en infraroodreflectografie zichtbaar gemaakt zijn.
A. DÜRER
Sint Hiëronimus in zijn studeerkamer(1521)
CARAVAGGIO
Hiëronymus aan het werk (ca. 1607)
Michelangelo Merisi da Caravaggio beeldt Hiëronymus af met een doodshoofd om de futiliteit van het menselijke bestaan weer te geven. De halfnaakte Hiëronymus verwijst naar de tijd dat hij als kluizenaar leefde. De rode hoed links aan de muur en zijn rode mantel herinneren aan de tijd dat hij secretaris was van paus Damasus.
A. BOUVY
Heilige Hiëronymus
Werk van de Belgische artieste Anaïs Bouvy (1830-1903).