…page…

Handelingen 3, 11-26: Petrus spreekt

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1721-1722)

De man bleef maar achter Petrus en Johannes aan lopen. Ze kwamen in een gedeelte van de tempel dat de Zuilengang van Salomo genoemd werd. Daar kwamen steeds meer mensen naar hen toe. Die waren allemaal erg verbaasd.

Toen zei Petrus: ‘Israëlieten, waarom zijn jullie zo verbaasd? En waarom kijken jullie zo naar ons? Het komt niet door onze kracht of door ons geloof dat deze man nu kan lopen. Het komt door Jezus.
De God van onze voorouders Abraham, Isaak en Jakob, heeft de hoogste eer gegeven aan zijn dienaar Jezus. Maar jullie hebben Jezus aan Pilatus uitgeleverd. En jullie wilden niet dat Pilatus hem weer vrijliet. Jezus was goed en eerlijk, en hij hoorde bij God. Maar jullie wilden Jezus niet, jullie vroegen aan Pilatus om een moordenaar vrij te laten in plaats van Jezus! Zo hebben jullie de man gedood die ons het eeuwige leven kwam geven. Maar God heeft hem laten opstaan uit de dood. Dat hebben wij gezien, en dat willen we doorvertellen.
Deze man die jullie hier zien en die jullie goed kennen, geloofde in de kracht van Jezus. Daardoor kan hij nu lopen. Het geloof dat Jezus hem gaf, heeft hem helemaal gezond gemaakt. Dat kunnen jullie allemaal zelf zien.

Vrienden, jullie begrepen niet wat jullie deden toen jullie Jezus lieten doden. En jullie leiders begrepen ook niet wat ze deden. Maar het moest zo gebeuren. De messias moest lijden. Dat heeft God al gezegd in de heilige boeken van de profeten.
Nu moeten jullie je leven veranderen en weer doen wat God wil. Dan zal hij jullie alles vergeven wat jullie verkeerd gedaan hebben. En dan zal hij ervoor zorgen dat er een goede tijd komt. Want hij zal Jezus weer naar jullie toe sturen. Jezus is de messias die voor jullie uitgekozen is.

Jezus moet in de hemel blijven totdat de tijd komt dat God alles weer in orde maakt. Over die tijd heeft God lang geleden al gesproken. Zijn heilige profeten hebben daar al over verteld.
Mozes heeft gezegd: «De Heer, jullie God, zal iemand uit jullie eigen volk als profeet naar jullie toe sturen. Dat zal net zo’n profeet zijn als ik. Jullie moeten luisteren naar alles wat hij zal zeggen. Als jullie niet doen wat hij zegt, mogen jullie niet meer bij het volk van God horen.» Ook Samuel heeft daarover gesproken, net als alle profeten na hem.
De woorden van de profeten zijn voor jullie bedoeld. En ook Gods belofte aan jullie voorouders is voor jullie bedoeld. God beloofde aan Abraham: «Door een nakomeling van jou zullen alle volken op aarde gelukkig worden.» Die nakomeling is Jezus. God heeft hem als zijn dienaar uitgekozen. En hij heeft hem eerst naar jullie toe gestuurd. Jezus moest ervoor zorgen dat jullie ophielden met je slechte gedrag. Dan zouden jullie allemaal gelukkig worden.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Terwijl de man zich aan Petrus en Johannes vastklampte,
kwam iedereen verbaasd rond hen staan in de zuilengang van Salomo.
Toen Petrus dit zag, zei hij:
‘Mannen van Israël, waarom zijn jullie daarover zo verwonderd
en waarom bekijken jullie ons zo,
alsof wij uit eigen kracht of vroomheid deze man deden lopen?
De God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob,
de God van onze vaderen, gaf aan Jezus de hoogste eer.
Maar jullie leverden Hem uit aan Pilatus.
En toen die Hem wilde vrijlaten, kenden jullie Hem niet meer:
jullie verloochenden een heilig en rechtvaardig man,
en vroegen Pilatus om in plaats van Jezus
een moordenaar vrij te laten.
Jullie hebben de gids op de weg naar het leven gedood.
Maar God heeft Hem uit de dood doen opstaan. Daarvan getuigen we.
Omwille van het geloof in zijn Naam, heeft zijn Naam
deze man, die jullie zien en kennen, weer kracht gegeven.
Het geloof dat Jezus hem gaf, schonk de man
zijn gezondheid terug voor de ogen van jullie allen.

Wel, broeders, ik weet dat jullie, net zoals jullie leiders,
in onwetendheid handelden toen jullie Jezus lieten doden.
Zo liet God realiseren wat Hij eerder via zijn profeten zei,
namelijk dat zijn Messias zou lijden.
Kom tot inkeer en bekeer jullie, zodat jullie zonden worden vergeven.
en er van de Heer uit tijden van verkwikking mogen komen
en Hij jullie Jezus zendt, die voor jullie als Messias was voorbestemd.
De hemel moest Hem opnemen tot de tijd
dat alle dingen hersteld worden,
waarover God sprak door zijn profeten sinds lang geleden.
Mozes zei toch:
God zal voor jullie een profeet zoals ik doen opstaan in jullie midden.
Naar Hem moeten jullie luisteren in alles wat Hij tegen jullie zal zeggen,
en wie niet naar die profeet luistert, zal worden uitgeroeid.
Samuel en alle profeten na hem voorspelden deze tijd.
Jullie zijn de zonen van de profeten en van het verbond
dat God met je voorouders sloot, toen Hij tegen Abraham zei:
In jouw nageslacht worden alle volken op aarde gezegend.
Voor jullie deed God zijn dienaar als eerste opstaan
en zond Hem naar jullie
om al wie zich van zijn boosheid bekeert te zegenen.’

Stilstaan bij …

Zuilengang van Salomo
Dit was de zuilengang die aan de oostkant van het voorhof van de niet-joden / heidenen lag.

Abraham, Isaak, Jakob
Dit zijn de namen van de drie aartsvaders in het Oude Testament. Historici vermoeden dat ze belangrijke clanhoofden waren die een verbond met elkaar sloten. Toen ze op die manier ‘broeders’ van elkaar waren, werden hun voorouders ook verwanten: ze werden vader, zoon en kleinzoon.

Pilatus
Pontius Pilatus was de Romeinse gouverneur in Palestina ten tijde van Jezus. Hij regeerde van 26 tot 36 na Christus. Hij werd door de keizer aangesteld om te zorgen voor orde en rust in Palestina.
Pontius Pilatus was streng en hield weinig rekening met de mensen.
Later riep keizer Nero hem terug naar Rome omwille van zijn grote wreedheden tegenover de onderworpen volkeren.

Mozes
Met Mozes wordt hier de Tora (de vijf eerste boeken in de Bijbel) bedoeld.
Met die verwijzing naar Mozes wilde Petrus duidelijk maken dat Jezus ‘de schriften vervult’.

Profeet
(= woordvoerder, iemand die spreekt in naam van een ander)
Een profeet spreekt in naam van God: hij kan goed nieuws brengen. Dan verwoordt hij Gods beloften van zegen en geluk. Hij kan ook een concrete situatie aanklagen. Hij roept dan op om die te veranderen, en om te keren vanuit Gods droom over de wereld. Heel wat profeten werden niet graag gezien omdat ze dingen zegden die de mensen niet graag hoorden.
In de Bijbel protesteren profeten dikwijls tegen sociaal onrecht en valse godsdienstigheid. Christenen hebben in Jezus de vervulling van de belofte gezien, waar de vroegere profeten over spraken.

Messias
(Hebreeuws = gezalfde; Latijn = Christus)
Vroeger werden de koningen van Israël gezalfd. Hiermee toonde men dat ze een bijzondere zending van God kregen. De Bijbel zegt dat de Gezalfde (Messias, Christus) vrede zal brengen en het rijk van God op aarde zal vestigen. Daarvoor zal hij de mensen bevrijden van de vreemde overheersing. Daarom dachten de joden ten tijde van Jezus, dat de Messias hen zou bevrijden van de Romeinen.
Reeds in het vroege christendom begon men deze titel (Messias / Christus) als een soort eigennaam voor Jezus te gebruiken.

Zonde
Wie opzettelijk iets fout doet en daarmee iemand kwetst, kwetst niet alleen die persoon, maar ook God, omdat God wil dat we voor de anderen respect opbrengen.

Bij de tekst

Context

De genezing van een verlamde man was voor Petrus de aanleiding om tot de Israëlieten te spreken. Die genezing kwam er niet door het geloof van Petrus en Johannes, maar door zijn eigen vertrouwen / geloof in Jezus. (Handelingen 3, 16)

Toespraak

In het begin van zijn toespraak is Petrus heel scherp voor de ‘Israëlieten’: jullie hebben Jezus ter dood gebracht – want Pilatus wilde Hem wel vrijlaten.

In het vervolg van zijn toespraak wordt hij milder: ‘Ik weet dat jullie uit onwetendheid hebben gehandeld, evenals jullie leiders.’ Maar deze onwetendheid kan nu niet langer meer nog een excuus zijn.

Profetieën

Merk op hoe de volgelingen van Jezus (in dit geval Petrus) worstelen met de dood van Jezus: waarom moest dit gebeuren?
Het antwoord op die vraag vonden ze in de teksten van de profeten, vooral in die van de profeet Jesaja, die aankondigde dat de Messias van God zou lijden en sterven.

Bijbel en kunst

FRA ANGELICO

Petrus preekt (15e eeuw)

Merk op:
. Petrus draagt een geel bovenkleed en heeft gekrulde grijze haren en een baard.
. Links zit een figuur die noteert wat Petrus zegt. Volgens de traditie is dat Marcus.
. De uitstraling van de twee heiligen (Petrus en Marcus) wordt visueel weergegeven met een aureool.