JHWH

Wat?

Jahwe is het uitgesproken ‘JHWH’, een woord van vier letters (ook tetragram genoemd) die in de Bijbel de naam is van God. Die naam hoorde Mozes voor het eerst bij het brandend braambos (Exodus 3, 14).

Betekenis

Het woord ‘Jahwe’ (JHWH) is een oude vorm van het koppelwerkwoord 'Hajah - zijn'. Dat 'zijn' verwijst dan zowel naar het bestaan van God (Ik ben), als naar de zorg van God voor zijn volk (Ik ben er voor u). Een invulling die te maken heeft met het inzicht dat Mozes over God heeft: Hij is een God die redt, bevrijdt. De betekenis van dit Semitische woord, wordt weergegeven met:

'Ik ben'	Hiermee wil God uitdrukken dat Hij actief, zorgend aanwezig is bij de Hebreeën vroeger, nu en in de toekomst
'... die Ik ben'	God wil zorgend aanwezig zijn bij zijn volk, maar doet dat zoals Hij dat wilt.

Omdat het kennen van de naam van de godheid de verwachting met zich meebracht dat men over goddelijke kracht kon beschikken, werd later toegevoegd: '... die ik ben'. Dit geeft aan dat God wel zorgend aanwezig wil zijn bij zijn volk, maar dat Hij alleen beslist hoe dit gebeurt.

Zo worden in één naam twee kenmerken van God samengebracht: zijn werkende nabije aanwezigheid in de wereld (immanentie) en zijn verhevenheid boven wereld en mens (transcendentie)

Filologen vermoeden dat Jahwe / JHWH komt van de ceremoniële kreet 'Ja-hu': 'O-Hij' of 'Hij is het die ...' Dit was wellicht de kreet waarmee het volk de grote daden van God beaamde: 'Hij, onze God, heeft dit alles voor ons gedaan' of korter 'Hij is het'.

Uitspraak

In de Bijbel staat dat niemand de naam ‘JHWH’ mag uitspreken, behalve de hogepriester in de tempel van Jeruzalem op de Grote Verzoendag (Jom Kippoer). Men veronderstelt dat elke hogepriester die uitspraak aan zijn opvolger doorgaf. Maar sinds de verwoesting van de tempel, zijn er geen hogepriesters meer, zodat de uitspraak van de Naam verloren raakte.

Er bestaat wel een joods verhaal dat vertelt dat wanneer de hogepriester op de Grote Verzoendag die naam uitsprak, die klonk als het rommelen van de donder. Daarom veronderstelt men dat de naam eerder klonk als Jehóeah dan als Jahwe.

Uit respect voor de heiligheid van de naam werd elke vorm van uitspraak trouwens al vroeg vermeden en las men telkens ‘Adonaï’ (= Heer) waar JHWH stond. In protestantse Bijbels wordt JHWH vaak in hoofdletters gezet: de HERE.

’Jahwe’ in andere namen

Door de hele geschiedenis vind je namen met Ja, Jo, Jehu, Jeho, woorden die verwijzen naar het woor ‘Jahwe’
Bijvoorbeeld:

Roepnaam	Naam	Hebreeuwse naam	Betekenis
Tobit	= Tobias	= Tob-Jahu	= JHWH is goed/tof
Jan	= Johannes	= Jo-chanan	= JHWH is genadig

Jesaja, Obadja, Elia, Jonathan, Jona...