Algemeen
Insecten
Sprinkhanen zijn kleine insecten. Er bestaan er wel 20.000 soorten van!
Sprinkhanenplaag
Een sprinkhaan alleen, is die niet gevaarlijk. Maar een groep van miljarden sprinkhanen is dat wel. Zo’n zwerm kan op een dag honderden kilometers afleggen en onderweg alle akkers kaal eten. Want sprinkhanen kunnen net zo veel eten als ze zelf wegen. Als zo’n sprinkhanenzwerm neerstrijkt in een land kan dit hongersnood met zich meebrengen voor de bevolking.
Zo streek in maart 2013 een zwerm van naar schatting 30 miljoen sprinkhanen neer in de buurt van Caïro. Een drama voor de landbouw en een gevaar voor de luchtvaart.
Sprinkhanen in de Bijbel
Oude Testament
Exodus 10, 12-15
‘Jahwe sprak tot Mozes: `Strek uw hand uit over Egypte, dan zullen de sprinkhanen er op neerstrijken. Alle veldgewassen, alles wat de hagel heeft overgelaten, zullen zij verslinden.' Mozes strekte zijn staf uit over Egypte en Jahwe liet een oostenwind over het land waaien, heel die dag en heel die nacht. Toen de morgen aanbrak had de oostenwind sprinkhanen aangevoerd. Overal in Egypte streken zij neer. Zoveel sprinkhanen waren er nooit geweest en zullen er nooit meer komen. Ze bedekten heel de oppervlakte, zodat het land er zwart van zag. Ze vraten alle veldgewassen op en alle boomvruchten die de hagel had overgelaten. Aan bomen of veldgewas bleef in heel Egypte geen groen meer over.’
In een indrukwekkende sprinkhanenplaag die alle groen in Egypte vernietigde en zo hongernood veroorzaakte, zagen de Israëlieten en de Egyptenaren de hand van God.
Leviticus 11: 20-23
‘Van alle gevleugelde viervoetige insecten moeten jullie een afschuw hebben, behalve van de volgende, die jullie mogen eten: de dieren met springpoten. Jullie mogen dus eten: de verschillende soorten sprinkhanen, sabelsprinkhanen, veldsprinkhanen en treksprinkhanen. Alle andere gevleugelde viervoetige insecten moeten jullie verafschuwen.’
Omdat men niet meer weet over welke soorten sprinkhanen dat precies ging, mag men helemaal geen sprinkhanen meer eten.
Amos 7, 1-3
'Dit liet de Heer, Jahwe, me zien: Hij vormde een zwerm sprinkhanen, toen het nagras begon op te komen, het nagras na de oogst voor de koning. En toen ze al het groen op het land hadden afgevreten, riep ik: 'Heer, Jahwe, vergeef ons toch! Hoe zal Jakob dit overleven? Hij is zo klein!'
In een droom zag de profeet Amos wat het gevolg was van het plan van God om sprinkhanen op het land te brengen en het laatste koren te vernietigen. Omdat daardoor mensen zonder eten achterbleven bad hij tot God.
Naar aanleiding van deze tekst werden sprinkhanen het symbool voor boetedoening en vergeving.
Nieuwe Testament
Matteüs 3, 4
‘Johannes droeg een kleed van kameelhaar en een leren gordel om zijn lenden. Zijn voedsel bestond uit sprinkhanen en wilde honing.’
Dat Johannes sprinkhanen en wilde honing eet, typeert hem als een asceet, die zijn leven wijdt aan God.
Sprinkhanen in de keuken
Vooraf
Proteïnerijk voedsel
Sprinkhanen zijn insecten, die soms groot zijn in vergelijking met andere insecten.
Overal in de wereld, behalve in Europa en Noord-Amerika worden insecten gegeten. Sprinkhanen kunnen rauw gegeten worden, maar meestal worden ze gedroogd, gekookt, geroosterd of gebakken. Sommigen vinden dat ze smaken naar noten, anderen vinden dat ze naar kip smaken.
Ze bevatten vetten en proteïnen, en worden vaak gegeten waar vlees schaars is.
Koosjer?
In de Bijbel staat dat men geen gevleugelde insecten mag eten, behalve vier soorten die benoemd worden. Omdat men totaal geen idee heeft over welke soorten sprinkhanen dat gaat, zegt men nu dat men geen enkele sprinkhaan mag eten. Toen Johannes de Doper leefde, stelde zich dit probleem nog niet. (Matteüs 3, 4).
Milieu
Insecten leveren eiwitten, ijzer en vitamine A, B2 en D en zijn zo te vergelijken met het vlees van varken, kip of rund. Het vetpercentage is meestal lager en beter van samenstelling.
Het eten van insecten is goed voor het milieu: er is veel minder landbouwgrond nodig, de CO2-uitstoot is veel lager, er is minder mest en er is veel minder voer nodig.
Bijvoorbeeld: voor een kilo rundvlees heeft men drie keer meer voer nodig dan voor een kilo eetbare insecten.
Recept
Gefrituurde sprinkhanen in knoflookboter
(Bron: https://duurzaaminsecteneten.nl/insecten-recepten/sprinkhanen-recepten)
Dit heb je nodig:
1/4 kop boter, 6 teentjes knoflook, 1 kop schoongemaakte sprinkhanen
Zo maak je het:
Smelt de boter in een pan. Zet het vuur op zacht/gemiddeld. Bak de knoflook in de boter gedurende 5 minuten. Voeg de sprinkhanen toe. Ga verder met bakken gedurende 10-15 minuten, af en toe roeren.
Suggesties
Kleine kinderen
DOEN
Kleuren
De kinderen kleuren een sprinkhaan naar keuze.
Grote kinderen
DOEN
Twee sprinkhanen in het gras
Materiaal
Werkbladen
Werkbladen, groene kleurpotloden, geel kleurpotlood, schaar, lijm
De kinderen kleuren het gras (voorplan en achterplan) in verschillende kleuren groen.
Ze knippen de gekleurde tekening van het voorplan uit en kleven die met de onderste strook twee centimeter onder het gekleurde blad met het achterplan.
Daarna kleuren ze de twee sprinkhanen met een geel kleurpotlood, knippen ze uit en kleven die op gras naar keuze.
Ze plooien dan het blad onder het gras van het voorplan, en boven het gras van het achterplan.
Dit is een mogelijk resultaat: