Jozua 2, 1-24: Spionnen bij Rachab

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 316-317)

Jozua, de zoon van Nun, stuurde vanuit de stad Sittim twee spionnen op pad. Zij moesten in het geheim naar het land Kanaän gaan. Jozua zei tegen hen: ‘Kijk goed rond in het hele gebied, maar vooral in de stad Jericho.’
De mannen gingen op weg. Toen ze in Jericho kwamen, gingen ze naar het huis van Rachab, een hoer. Daar bleven ze slapen.
Maar iemand waarschuwde de koning van Jericho: ‘Er zijn vannacht spionnen uit Israël gekomen om overal in ons land rond te kijken.’ Toen stuurde de koning een paar soldaten naar Rachab toe. Die zeiden tegen haar: ‘Breng de mannen hier die bij jou zijn. Wij komen ze gevangennemen, want het zijn spionnen!’

Maar Rachab had de twee spionnen verstopt. Ze zei tegen de soldaten: ‘Er waren inderdaad twee mannen bij mij. Maar ik weet niet waar ze vandaan kwamen. Toen het donker werd, hebben ze de stad verlaten. Dat was nog voordat de stadspoort gesloten werd. Ik weet niet waar ze naartoe gegaan zijn. Als jullie snel zijn, kunnen jullie ze nog inhalen.’
De soldaten gingen meteen de stad uit. Ze liepen snel naar de plekken waar je de Jordaan kunt oversteken. Zodra de soldaten de stad uit waren, werd de poort van de stad gesloten.

Rachab had de spionnen verstopt op het dak van haar huis, onder een laag koren. Dat lag daar te drogen. Voordat de spionnen gingen slapen, ging Rachab het dak op. Ze zei tegen de mannen: ‘Ik weet dat de Heer dit land aan jullie zal geven. Daarom zijn we hier in Jericho zo bang. Ja, iedereen in het land is bang voor jullie. Want we weten wat de Heer gedaan heeft met de Rietzee. Hij heeft die zee laten opdrogen, zodat jullie uit Egypte konden wegvluchten. En we weten ook dat jullie Sichon en Og gedood hebben, de twee koningen van de Amorieten aan de overkant van de Jordaan. We weten dat we nooit van jullie kunnen winnen. Want de Heer, jullie God, heeft de macht over hemel en aarde. Daarom zijn we zo bang voor jullie.
Beloof me alsjeblieft dat jullie mijn familie en mij goed zullen behandelen. Ik heb jullie toch ook goed behandeld? Beloof het me plechtig! Geef me een bewijs dat jullie mijn ouders en mijn broers en zussen niet zullen doden. En jullie moeten ook hun kinderen met rust laten. Red ons van de dood!’
Toen zeiden de spionnen: ‘We zullen je helpen. Maar vertel niemand over onze plannen. Als de Heer dit land aan ons gegeven heeft, zullen we jou en je familie redden. En als we dat niet doen, moeten we zelf sterven.’

Rachab woonde in een huis in de stadsmuur. Ze maakte een touw vast aan haar raam. Zo wilde ze de spionnen aan de buitenkant van de stadsmuur naar beneden laten zakken. Ze zei tegen hen: ‘Ga naar de bergen, zodat de soldaten jullie niet kunnen vinden. Verstop je daar drie dagen, totdat de soldaten weer terug zijn in Jericho. Dan kunnen jullie weggaan.’
Toen gaven de spionnen een rood touw aan Rachab, en ze zeiden: ‘We zullen ons houden aan onze belofte. Maar dan mag jij niemand iets over onze plannen vertellen. En je moet dit rode touw vastbinden aan dit raam. Als ons leger de stad aanvalt, moet je hele familie bij jou in huis zijn. Als er dan iemand naar buiten gaat en gedood wordt, is dat zijn eigen schuld. Maar als er in jouw huis iemand gedood wordt, dan is dat onze schuld.’
Rachab vond dat een goed plan, en ze liet de mannen naar beneden zakken. Ze maakte meteen het rode touw vast aan haar raam.

De spionnen gingen naar de bergen en verstopten zich daar drie dagen. De soldaten zochten overal, maar ze vonden de spionnen niet.
Toen de soldaten teruggingen naar de stad, staken de spionnen de Jordaan over. Ze gingen terug naar Jozua en vertelden hem alles. En ze zeiden: ‘De Heer heeft ons nu al de macht gegeven over het hele land. Alle bewoners zijn doodsbang voor ons!’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Op een dag stuurde Jozua vanuit Sittim
twee spionnen naar Jericho met de opdracht:
'Verken het land en vooral de stad Jericho.'
Ze gingen op weg en kwamen in het huis van Rachab,
waar veel mannen bijeen kwamen. Daar bleven ze slapen.
Intussen ging iemand naar de koning van Jericho en zei:
'Er kwamen hier vannacht een paar Israëlieten
om het land te verkennen.'
Toen liet de koning van Jericho aan Rachab zeggen:
'Lever de mannen uit die bij u logeren, want het zijn spionnen.'
Maar de vrouw bracht de spionnen eerst naar een schuilplaats
en zei dan tegen de gezanten van de koning: `
'Ja, die mannen zijn bij me geweest,
maar ik wist niet vanwaar ze kwamen.
Toen het bijna donker werd, vlak voor de stadspoort dichtging,
gingen ze weg, maar ik weet niet waar naartoe.
Als je ze onmiddellijk achterna gaat, haal je ze zeker in.'
Daarop gingen ze hen achterna.
Zodra de achtervolgers de stad uit waren,
werd de poort weer gesloten.

Maar Rachab had de spionnen naar het dak van haar huis gebracht
en hen verborgen onder het vlas, dat daar op rekken te drogen hing.
Nog voor de mannen gingen slapen, ging ze naar hen toe en zei:
'Ik weet dat God jullie het land heeft gegeven.
We hebben ook gehoord dat Hij bij de uittocht uit Egypte
de Rietzee voor jullie heeft drooggelegd
en dat jullie twee koningen gedood hebben.
Toen we dat hoorden, sloeg ons de schrik om het hart.
Niemand durfde iets tegen jullie te ondernemen.
Werkelijk, jullie God
is God in de hemel boven en op de aarde beneden.
Zweer bij God, dat jullie voor mijn familie zullen zorgen,
zoals ik voor jullie heb gezorgd.
Dan kan ik erop vertrouwen dat je mijn familie in leven laat.'
De mannen antwoordden: 'We staan met ons leven borg voor jullie.
Als je onze plannen niet verraadt, zullen we je dankbaar en trouw zijn,
wanneer God ons het land geeft.'

Toen liet Rachab hen aan een touw door het raam naar beneden,
want ze woonde in een huis in de stadsmuur.
Ze zei: 'Ga de bergen in, daar zullen de achtervolgers je niet vinden.
Verstop je daar drie dagen tot ze terug in Jericho zijn,
dan kun je verder gaan.'
Toen zeiden de mannen: 'We zullen ons houden aan onze belofte.
Als we het land binnentrekken, bind dan dit rode koord aan het raam
waarlangs je ons naar beneden liet,
en brang heel je familie bij jou in huis. Ze mogen je huis niet verlaten.
Doen ze dat toch, dan zijn we niet verantwoordelijk voor de gevolgen.
En mocht je onze plannen verraden,
dan houden we ons niet langer aan onze belofte.'
'Afgesproken,' zei Rachab.
Ze liet hen gaan en bond de rode koord aan het raam.
De mannen trokken de bergen in en bleven daar drie dagen
tot hun achtervolgers terugkeerden zonder ze te vinden.
Toen kwamen de twee spionnen uit de bergen naar beneden,
staken de Jordaan over en kwamen bij Jozua.
Ze zeiden: 'Jahwe heeft ons het land in handen gegeven.
De bewoners zijn nu al doodsbang voor ons.'

Stilstaan bij …

Sittim
Een stad waarvan men de ligging niet precies kent. In elk geval tegenover Jericho aan de andere kant van de Jordaan.
Om de Jordaan over te steken gebruikte men toen nog geen brug. Men koost een ondiepe plaats in het water om daar de rivier over te steken.

Jozua
(= God is redding)
Volgens de Bijbel was Jozua een zoon van Nun uit de stam Efraïm (één van de twee zonen van Jozef). Hij volgde Mozes op. Onder zijn leiding trokken de Israëlieten het Beloofde Land binnen.

Jericho
Deze stad lag / ligt in een oase, ongeveer 16 km ten noordwesten van de Dode Zee. In en rond Jericho wonen al 11.000 jaar lang mensen.

Rachab
(Rachab = ruimte)
Rachab werd de moeder van Boaz, de grootvader van koning David.

Koning
Koningen in de tijd van Jozua waren meestal stadskoningen. Het gebied rond de stad waar ze koning van waren, behoorde tot hun invloedssfeer.

Dak
In het Nabije Oosten waren de meeste daken plat. Ze functioneerden vaak als een extra woonruimte, waar geslapen werd, gekeuveld werd, voorraden werden opgeslaan (bijvoorbeeld: veevoer of brandhout). Het vlas waaronder Rachab de spionnen verstopte, was er wellicht aan het drogen in afwachting van de verdere bewerking.

Huis in de stadsmuur
Het huis van Rachab werd waarschijnlijk boven of in de stadmuur van Jericho gebouwd. Het kon zelfs tussen de dubbele versterkte muren van de stad gestaan hebben.
Omdat Rachab een prostituee was, was haar huis een soort ontmoetingsplaats voor mannen waar men gemakkelijk allerlei informatie over de stad kon inwinnen.

Bij de tekst

Rachab

Het geloof van Rachab is gebaseerd op God
. die zijn volk verlost
. die de Rode Zee drooglegt
. die zijn volk bescherming biedt in de woestijn

Het boek Jozua

Het boek Jozua biedt een sterk optimistische en eerder nationalistische visie op de intocht in het Beloofde Land. Het beschrijft de volgende gebeurtenissen:
. instorting van de muren van Jericho
. inname van de stad Ai
. overwinning op de koningen van het land
. reorganisatie van het hele grondgebied
. afscheidsrede van Jozua
Daarom lezen christenen het boek Jozua als een historisch boek.

Maar bij de joden hoort het boek Jozua en ook de boeken Rechters, Samuël en Koningen tot de profetische boeken (Nebiim). Die boeken proberen de waarden uit de tora aan het volk voor te houden en in te prenten.

Het boek Jozua	beschrijft hoe mensen het land moeten bewonen (vanuit de Tora)
Het boek Rechters	beschrijft hoe recht en gerechtigheid tot stand moeten komen
Het boek Samuel	beschrijft hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De boeken Koningen	beschrijven hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De geschriften van de Profeten	roepen rechtstreeks op om te leven met de Tora als leidraad.

De muren van Jericho

Een grootschalige verovering van het beloofde land, zoals het boek Jozua beschrijft, wordt helemaal niet bevestigd door de archeologie. Opgravingen rond 1950, toonden onomstotelijk aan dat Jericho in de tijd van de verovering niet of nauwelijks bewoond was.

Bijbel en kunst

J. TISSOT

Rachab en de twee spionnen

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Het huis van Rachab

Materiaal
Legoblokken
stukje rode draad

Verloop
Vertel het verhaal van Rachab (zie hoger: ‘dichter bij de tijd’) terwijl je met legoblokken de muur bouwt, waarin ook het huis van Rachab te vinden is, te herkennen aan de rode draad uit het raam.

Of
vertel eerst over Rachab. Nadien bouwen de kinderen haar huis, dat in de muur van Jericho gebouwd was, na met legoblokken.

Kleuren

Grote kinderen

EVEN TESTEN

Rachab is in de weer

Vertel het verhaal van Rachab met behulp van de tekst 'Dichter bij de tijd' (zie hoger).
Bezorg de kinderen dit kopieerblad.

Nadat ze alle woorden doorstreept hebben, vinden ze de letters van het woord 'verkenners'. Zo worden de twee mannen door Jozua genoemd die het land moesten verkennen.

De kinderen vertellen het verhaal opnieuw en maken hierbij gebruik van het woord 'verkenners'.