Psalm 104: Gods heerlijke schepping

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 981-983)

Ik dank de Heer
vanuit het diepst van mijn hart.
Heer, mijn God, u bent machtig!
Alles rondom u is stralend en mooi.
Overal om u heen is licht.
U hebt de hemel gemaakt,
strak gespannen als een tent.
Hoog boven de hemel is uw paleis.
U rijdt op een wagen van wolken,
de wind blaast u vooruit.
De wind is gehoorzaam aan u,
de bliksem doet wat u wilt.

U hebt de aarde stevig vastgezet,
zo blijft ze staan, voor altijd.
Toen u de aarde maakte,
was er overal water,
zelfs hoog boven de bergen.
Maar toen uw stem klonk,
vluchtte het water.
Het vluchtte weg voor de donder.
Bergen kwamen tevoorschijn,
en rivieren stroomden in de dalen,
precies zoals u het bedacht had.
U hebt grenzen gemaakt voor het water,
nooit meer zal het de aarde bedekken.
U laat rivieren stromen,
ze stromen tussen de bergen door.
Alle dieren komen er drinken,
ook wilde ezels vinden er water.
Hoog in de bomen hebben vogels hun nest,
tussen de bladeren klinkt hun lied.
U laat het regenen op de bergen,
zo wordt de aarde vruchtbaar en groen.
U laat gras groeien voor de dieren,
graan en vruchten voor de mensen.
De aarde geeft goede dingen aan de mensen:
brood dat hen sterk maakt,
wijn die hen vrolijk maakt,
olie die hun huid laat glanzen.
Heer, uw bomen zijn altijd groen,
de hoge bomen die u geplant hebt.
Daar maken vogels hun nesten,
ooievaars wonen in de hoogste takken.
Berggeiten wonen hoog in de bergen,
andere dieren leven in de dalen.
Elk dier heeft zijn eigen plek.

U hebt de maan gemaakt
om het jaar in maanden te verdelen.
De zon gaat onder als u dat zegt,
op uw tijd wordt het nacht.
Dieren in het bos worden dan wakker.
De jonge leeuwen krijgen honger,
brullend vragen ze u om eten.
Maar in de ochtend verdwijnen ze,
ze gaan weer terug naar hun plek.
Mensen gaan dan aan het werk,
ze werken tot de avond.

Heer, wat hebt u veel gemaakt,
en wat is alles prachtig!
Overal op aarde is het te zien.
In de zeeën zwemmen dieren,
groot en klein, ze zijn niet te tellen.
Op het water varen schepen.
In de zee leeft Leviatan,
het monster dat u hebt gemaakt
om er voor uw plezier mee te spelen.
Als mensen en dieren honger hebben,
wachten ze tot u ze voedsel geeft.
U geeft ze te eten,
ze krijgen meer dan genoeg.
Als u ze vergeet, worden ze doodsbang.
Als u hun adem wegneemt, sterven ze.
Dan blijft er niets van ze over.
Maar door uw adem komt alles tot leven.
U maakt de hele aarde nieuw.

Laat de macht van de Heer eeuwig duren.
Laat alles wat hij gemaakt heeft, hem vreugde geven.
Als de Heer naar de aarde kijkt, beeft ze.
Als hij de bergen aanraakt, komt er rook uit.
Ik zal zingen voor de Heer, zolang ik leef.
Ik zal zingen voor mijn God, zolang ik besta.
Laat mijn lied hem vreugde geven,
want hij maakt me gelukkig.
Slechte mensen zullen van de aarde verdwijnen.
Ze zullen niet langer bestaan.
Ik dank de Heer
vanuit het diepst van mijn hart.
Halleluja!

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Prijs God, mijn ziel!

God, mijn God, hoe ontzaglijk ben Je,
gekleed met glans en glorie,
gehuld in een mantel van licht.
Je spant de hemel als een tent
en bouwt op de wateren je hoge zalen.
Je maakt van de wolken je wagen
en vaart op de vleugels van de wind.
Je maakt van de storm je bode,
en van bliksems je dienaars.

Je zette de aarde vast op haar zuilen,
onwrikbaar en eeuwigdurend.
De oerzee bedekte haar als een sluier.
Het water stond boven de bergen.
Maar het week terug voor je dreigementen,
het vluchtte weg voor de stem van je donder:
de bergen kwamen omhoog, hun kloven werden dalen
en alles vindt de plaats die Jij hebt bepaald.
Je stelde een grens, die niet te overschrijden was:
de vloed zal de aarde nooit weer bedekken!

Je leidt het water van de bronnen naar de beken:
het wandelt tussen de bergen door,
drenkt alle dieren op het veld,
en lest de dorst van de wilde ezels.
Boven nestelen de vogels van de hemel,
ze laten zich horen van tussen de takken.
Jij bent het die de bergen bevloeit vanuit je hoge zalen
de aarde leeft van het geschenk van je schepping:
Je doet het gras groeien voor het vee,
en het gewas dat de mens verbouwt,
dat het brood uit de aarde geeft.
Er is wijn, die het mensenhart deugd doet,
olie die het gelaat doet glanzen
en brood dat het mensenhart kracht geeft.
De bomen van God zuigen hun sappen,
de ceders van Libanon, die Hij plantte.
Daar hebben de vogels hun nest,
in hun kruin maakt de ooievaar zijn woning.
De bergtoppen zijn voor de steenbok,
in de rotsen schuilt de klipdas.

Je schiep de maan voor de tijden,
de zon weet wanneer ze moet dalen.
Als Je het duister maakt valt de nacht,
in de dieren van het woud komt onrust:
jonge leeuwen brullen om buit
ze vragen aan God om hun voedsel.
Gaat de zon op dan trekken ze zich terug,
zij leggen zich neer in hun holen.
De mens gaat op weg om te werken,
en arbeidt tot de avond.

Talrijk zijn je werken, God,
Je maakte ze allemaal met wijsheid.
De aarde is vol van je rijkdom.

Groots, wijd uitgestrekt ligt de zee:
eindeloos wemelend van dieren, kleine en grote.
Daar nemen de schepen hun weg;
Leviatan woont er, door Jou gemaakt,
Je kunt ermee spelen.
En zij allen wachten op Jou,
tot Je hun telkens opnieuw voedsel geeft,
en het hun reikt: ze mogen het nemen,
Je opent je hand en ze verzadigen zich met overvloed.
Wend Jij je gelaat af, ze bezwijken,
Neem Je hun adem weg, ze sterven, keren terug tot stof.
Zend Je je adem, dan ontstaan ze:
Je geeft de aarde een nieuw gezicht.

Eeuwig is de roem van God,
laat Hij zich verheugen in zijn werken!
Treft zijn blik de aarde - ze beeft,
raakt Hij de bergen aan - er gaat rook op.
Voor God is mijn lied, heel mijn leven lang,
een psalm, tot de laatste dag, voor mijn God.
Mag mijn lied God blij maken:
heel mijn vreugde vind ik in God.
Eens zullen de bozen van de aarde verdwijnen,
en verstoorders spoorloos vergaan.

Prijs God, mijn ziel!
Halleluja!

God, ik wil je danken

(H. Berghmans in Naomi, uitgeverij Averbode, 2005 nr 4, p. 10)

God, ik wil Je danken.
Heel de aarde is jouw werk.

De zee, de wolken en de wind
zeggen mij dat Jij er bent.

De dieren drinken aan het water van de bron.
De vogels zingen hun lied in de struiken.

De regen doet de bloemen groeien.
De aarde geeft ons voedsel om van te eten.

Dank Je, goede God,
omdat ik steeds weer mag genieten
van alles wat Jij mij geeft.

God, hoe ongelooflijk ben Jij

(TOV 2, handleiding, Uitgeverij Pelchmans, p. 135)

God, hoe ongelooflijk ben Jij
Je zorgt voor de aarde en de zeeën,
de bergen en de dalen.

Je zorgt ervoor
dat het water in de beek weet hoe het moet vloeien.
Je zorgt dat alle dieren kunnen drinken.
Heel de aarde leeft, dank zij U.

Je zorgt ervoor dat er gras groeit voor de dieren
en granen voor de mensen.
Je zorgt ook voor de wijn
als mensen iets te vieren hebben.
En voor brood zodat ze niet ziek worden.

Je zorgt voor de maan en de zon.
Als ze er zijn is er licht.
Als ze weg zijn, wordt het donker.
Heel de aarde is vol van jouw rijkdom.
Groot is de zee, vol van kleine en grote dieren.
De mensen kunnen met hun boten erop varen.

Mijn lied is voor God
die hier allemaal voor zorgt.
Ik hoop dat Jij het mooi vindt.
Leve God!

Stilstaan bij ...

Mantel van licht (2)
Anders dan in het scheppingsverhaal (Genesis 1: God schept het licht) begint alles met God die licht is.

Tent (2)
Beeld voor de beschermende functie van de hemel.

Wolk (3)
In deze psalm wordt van de wolken gezegd dat God ze tot zijn wagen maakt.
Later speelt dit beeld een belangrijke rol bij het spreken over hemelvaart.

Storm en bliksem (4)
Van deze elementen bedient God zich als Hij met de mensen in contact wil komen.
Dit beeld speelt een belangrijke rol bij het spreken over Pinksteren.

Bronwater geeft drinken aan de dieren in het veld (11)
Het dodelijke water van de oerzee wordt tot levensbron.
Dit beeld waarbij water zowel dood als leven kan betekenen speelt een belangrijke rol in het sacrament van het doopsel.

Wijn (15)
... die het hart van de mensen verheugt.
Tijdens de bruiloft te Kana verandert Jezus water in wijn...

Libanonceders (16)
Deze bomen die vooral in Libanon voorkomen, hebben blauwgroenen naalden en kunnen wel veertig meter hoog worden.
Het hout van deze bomen liet koning Salomo gebruiken bij de bouw van de tempel te Jeruzalem.

Zon en maan (19)
Deze hemellichamen werden door God geschapen. Het zijn geen goden zoals de godsdiensten uit de omliggende landen van Israël belijden.

Leviatan (26)
In deze psalm lijkt Leviatan een soort walvis te zijn.
Elders in de Bijbel beschreef Jesaja dit wezen als een zeedraak of een grote slang. In psalm 71 is het de verpersoonlijking van de chaos.

Adem (30)
De vernieuwing van de aarde is het werk van Gods adem, die Hij blijft schenken aan alles wat leeft.

Bozen (35)
Mensen die het werk van God verstoren en niet in zijn schepping passen.

Bij de tekst

Genesis 1

Veel scheppingswerken die in Genesis 1 vermeld worden, komen ook terug in psalm 104:
. schepping van het uitspansel
. scheiding van aarde en water
. schepping van planten, hemellichamen en dieren in de zee
Maar de volgorde waarin die ‘werken’ voorkomen is anders in psalm 104.

Opbouw

Verzen	Inhoud
1a	Lofprijzing
1b-9	De glorie van God
10-23	De zorg van God voor zijn schepping (voedsel en onderdak)
24	God heeft met wijsheid de schepping gemaakt
25-30	De zorg van God voor zijn schepping (voedsel en onderdak)
31-35a	De glorie van God
35b	Lofprijzing

Deze indeling van de psalm maakt duidelijk dat die opgebouwd is rond vers 24 dat centraal staat en verwoordt waarom God geprezen wordt.

Gebruik in de tijd

Psalm 104 bezingt God, de Schepper van alles wat bestaat. Het zou kunnen dat deze psalm gezongen werd bij het begin van het nieuwe jaar.

Suggesties

Grote kinderen

DOEN

Tekenen

De kinderen tekenen elk (of per twee) een ander facet van deze psalm.
Knip nadien deze elementen uit en kleef ze bijeen op een groot blad.

Schrijf erbij:
God,
wij danken U,
voor de aarde en de zee,
de bergen en de dalen,
de dieren op het land, in de zee en in de lucht
voor eten en drinken,
voor zon en maan.

Actualiseren

De kinderen zoeken in tijdschriften / op het internet naar teksten / beelden uit de actualiteit die informeren over de verschillende facetten van deze psalm in onze tijd.
Die informatie groeperen ze en kleven ze op een blad.

- Ligt deze informatie in de lijn van wat de schrijven van de psalm neerschreef?
- Waarom is dat?
- Wat kan onze eigen bijdrage zijn?

Psalm 104