Algemeen

Kamelen

Kamelen waren voor de nomaden in het Oude Testament erg waardevol: ze waren tevreden met karig voedsel en konden dagenlang in leven blijven zonder te drinken, terwijl ze een berijder en ongeveer 180 kg bagage vervoerden.
Als een kameel drinkt, drinkt die heel veel: meer dan 100 liter aaneen, tot 60 liter per minuut.

In de bulten wordt vet opgeslagen, dat dient als energiereserve bij voedselgebrek. Als het vet in de bulten niet aangesproken wordt, staan de bulten rechtop, anders gaan die naar een kant hangen.

Hun poten zijn zo plat dat ze niet wegzakken in het zand van de woestijn. De eeltkussens eronder beschermen de kameel tegen het hete zand. Zo kunnen ze met een snelheid van 13 tot 16 km per uur door de woestijn lopen.
Hun dikke vacht beschermt hen zowel tegen extreme hitte als tegen extreme kou.
Het dier kan zijn neusgaten afsluiten, zodat er geen zand kan in komen en dankzij een derde, transparant ooglid kunnen ze ook tijdens zandstormen nog zien.

Joden mochten geen kamelenvlees eten omdat dit niet koosjer was.

Belang

Lastdier
Vanaf de negende eeuw voor Christus begon men kamelen en dromedarissen te gebruiken als lastdieren, omdat men vaststelde dat ze relatief weinig water en voedsel nodig hadden en dat ze veel lasten konden dragen over grote afstanden.
Voordien gebruikte men in een karavaan ezels om lasten te vervoeren.

Kameelhaar
Het haar van kamelen wordt gebruikt om er warme kledingtukken van te weven.
Zo vermelden de evangelisten Matteüs en Marcus dat Johannes de Doper in de woestijn kleding droeg van kameelhaar. (Matteüs 3, 4; Marcus 1, 6)

Taal

‘Schip van de woestijn’	Nomaden en reizigers gebruikten kamelen als rij- en lastdier door de woestijn.

Dit bericht staat vol kemels.	'Kemels' = domme fouten.

Een kemel schieten	= een fout maken, een flater begaan, blunderen.

Bijbel

Datering

'Kamelen' in een tekst helpen om een gebeurtenis te dateren.
Men heeft geen archeologische bewijzen dat men voor 1000 voor Christus kamelen gebruikte om goederen te vervoeren. Op basis daarvan zou Abraham uit een veel latere periode zijn dan 2100 voor Christus. Tenzij latere schrijvers elementen uit hun wereld projecteerden op die van Abraham.

Oude testament

Genesis 24, 10
"Toen begaf de dienaar zich met tien kamelen van zijn meester en met allerlei kostbare geschenken op weg. Hij trok naar de stad van Nachor, in Aram-naharaim."
Lees meer

Abraham stuurde zijn dienaar op weg met tien kamelen om een vrouw te zoeken voor Isaak.

Genesis 37, 23-25
"Zodra Jozef bij zijn broers kwam, trokken ze hem het kleed uit, het prachtige kleed dat hij droeg, grepen hem en wierpen hem in de put. De put was leeg en er stond geen water in. Terwijl ze zaten te eten, zagen ze ineens een karavaan van Ismaëlieten, die van Gilead kwam. De kamelen waren beladen met gom, balsem en hars en waren op weg naar Egypte om daar koopwaar te leveren."
Lees meer

De vermelding van 'kamelen' in zowel het verhaal van Abraham als van Jozef is een anachronisme: in de tijd waarin dit verhaal gesitueerd wordt, kende men alleen ezels als transportdieren op de karavaanroutes. Tenzij Abraham en Jozef veel later in de tijd leefden.

Jesaja 60, 6
"Een vloed van kamelen zal u bedekken, dromedarissen van Midjan en Efa. Alle bewoners komen uit Seba, met goud en wierook beladen. Ze verkondigen de lof van God."
Lees meer

Deze tekst heeft ivloed op de uitbeelding van het kerstgebeuren: koningen op kamelen komen Jezus bezoeken.

Nieuwe Testament

Matteüs 19, 23-24
"Nu sprak Jezus tot zijn leerlingen: 'Voorwaar, Ik zeg je: voor een rijke is het moeilijk het rijk der hemelen binnen te gaan. Nog sterker: voor een kameel is het gemakkelijker door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke in het rijk van God te komen.'"
Lees meer

Matteüs 23, 24
"Blinde leiders, die de mug uitzift en de kameel doorslikt!"
Lees meer

Dit zei Jezus tegen hen die zich verloren in onbenulligheden en geen aandacht hadden voor wat echt belangrijk was. Het 'eten' van een mug stelde niets voor bij het doorslikken van een kameel.

Suggestie

Grote kinderen

VERTELLEN

De kameel

(C. LETERME, Parels van verhalen, uitgeverij Averbode 2019, p. 159)

Op een dag hoorde een kameel een verhaal over een land
waar het leven goed is voor iedereen:
Niemand heeft er honger en niemand is er eenzaam.
‘Daar wil ik wonen,’ zei de kameel.
Ze pakte al haar spullen bijeen en ging op weg.
Na een lange reis kwam ze bij de poort van dat land.
Een leeuw zat er te kaarten met een schaap.
‘Is hier het land waar het leven goed is voor iedereen?’
vroeg de kameel.
‘Zeker,’ zei het schaap, ‘maar voor jou zal dat wel moeilijk zijn
Kijk eens naar dat poortje, je kunt er niet door.’

De kameel zag een heel erg klein poortje.
‘Nee, daar kan ik er echt niet door!’ zei de kameel.
‘Laat die kist met eten maar hier,’ zei het schaap.
Bij deze poort komen heel wat mensen die honger hebben.’
De kameel zette de kist op de grond, maar het poortje bleef te klein.
‘Dat geld in de tassen,’ zei de leeuw, ‘kunnen armen goed gebruiken.’
De kameel keek zuur.
Toen stak ze haar kop door de poort,
maar de belletjes zaten in de weg.
‘Moet dat ook af?’ vroeg ze vertwijfeld.
‘Ja,’ zei de leeuw, ‘en die stoffen ook, daar maken we kleren van.’

Daar stond de grote kameel. Ze voelde zich heel klein.
‘Ik begrijp het niet,’ zei ze.
‘In dit land zou het leven goed zijn voor iedereen.
En ik moet alles afgeven?’
‘Het leven is hier goed voor iedereen,’ zei de leeuw
‘omdat we alles delen wat we hebben.’
‘Alles delen …’, zei de kameel.
Daar moet ik nog eens over nadenken. Dank u.’
Ze pakte al haar spullen weer op haar rug.
‘U hoort nog wel van me,’ zei ze.