.

Tabernakel

(Latijn = tent)
In het Oude Testament is de tabernakel de tent waarin de ark van het verbond werd bewaard.
Bij de katholieken is een tabernakel nu een kastje, dat van binnen meestal met stof bekleed is (herinnering aan de tent), waarin geconsacreerde / gewijde hosties bewaard worden.

Tabor

De 500 m hoge berg Tabor ligt op 9 km afstand van Nazaret.

Talent

Toen Jezus leefde, was een talent de grootste geldeenheid. Een talent had de waarde van 6000 denariën. Eén denarie was toen het dagloon van een arbeider.
Koning Herodes had een jaarinkomen van 900 talenten. De belasting van Galilea en Perea samen bedroeg 200 talenten.

Talmoed

Dit is de schriftelijke neerslag van de mondelinge overlevering vanaf de 2e eeuw na Christus. Zo komen in de Talmoed komen heel wat discussies en debatten voor over alle mogelijke kwesties die min of meer in verband staan met de godsdienst.
Apart aan de Talmoed is de lay-out van de pagina's. In het midden van elke pagina staat de gemara, het eerste primitieve commentaar op de geschreven wet, gedrukt in een groter lettertype dan de rest van de teksten die errond staan. Daarrond staan de opmerkingen die vele geleerden aan dit eerste commentaar toevoegden. Elk van die commentaren begint met: 'Rabbi (naam...) heeft gezegd dat...'

Tamboerijn

Dit muziekinstrument is gemaakt van een stuk huid dat over een houten ring gespannen is. Israëlitische vrouwen speelden op de tamboerijn tijdens feesten en optochten, terwijl ze God eerden of de terugkeer van de soldaten vierden.

Tarsis

Foenicische nederzetting, die waarschijnlijk lag aan de monding van de Guadalquivir in Spanje. In de tijd dat de Bijbel geschreven werd, zag men die plaats als de verste uithoek in het Westen: de plaats waar de zon ondergaat en duisternis heerst, een plaats weg van Jahwe, de richting van de nacht en de dood.

Tarsus

Dit was een bloeiende cultuurstad in Cilicië, het zuiden van het huidige Turkije. Tarsus lag dus ver buiten Joods gebied, in wat men noemt de ‘diaspora’.

.

Tenach

Deze opsomming verwijst naar de TeNaCH, de joodse bijbel die uit drie grote delen bestaat:

T	Tora	=	de wet van Mozes
N	Nebiim	=	de profeten
CH	Chetubim	=	geschriften

Tent

Een tent is een typische bewoning voor nomaden: men zette palen in de grond en legde daarover een doek, geweven van zwart geitenhaar. Het doek werd met koorden vastgemaakt aan pinnen in de grond.
De Israëlieten gebruikten bij hun tocht door de woestijn niet alleen tenten voor zichzelf, maar ook voor de ark van het verbond waarin de twee stenen tafels bewaard werden, waarop de ‘woorden van God’. Die tent werd de tabernakel genoemd en was het symbool van de nabijheid van God bij zijn volk. De beweegbaarheid van de ark en van de tent werden het beeld van een dynamische God die is waar zijn volk is en niet gebonden is aan een plaats.

Teofilus

(Grieks = door God bemind of 'vriend van God'.)
Volgens Clemens (250-300 na Christus) zou hij een vooraanstaand man geweest zijn van Antiochië, die de bovenzaal van zijn woning tot een kerk had omgebouwd.
Nu beklemtoont men de betekenis van zijn naam en denkt men dat Lucas zijn evangelie misschien wel schreef voor iedereen die aan God een plaats geeft in zijn leven, die zich door God bemind weet.

Tempel

Voor de joden was de tempel de heiligste plaats ter wereld: het was de woning van God zelf. Slechts éénmaal per jaar mocht de belangrijkste priester in het Heilige der Heiligen van de tempel komen.
Salomo bouwde de eerste tempel in Jeruzalem om er de ark in te plaatsen.
De tempel die Jezus kende was de tweede tempel die door koning Herodes werd gerestaureerd (de koning die regeerde toen Jezus werd geboren)
70 jaar na de geboorte van Jezus verwoestten de Romeinen die tempel. Het enige wat nu nog overblijft van die tempel is de Klaagmuur.

Tempelbelasting

De vaste jaarlijkse belasting die iedere volwassen Jood, rijk of arm, moest betalen aan de tempel in Jeruzalem.

Tetrarch

(= viervorst)
Toen koning Herodes (die de pasgeboren Jezus zocht te doden), een vazalkoning van de Romeinen, stierf, werd zijn koninkrijk is vier stukken verdeeld. Aan het hoofd van elk deel kwam een tetrarch, een viervorst, een vazalvorst in het Romeinse rijk, regeerde over een vierde deel van het vroegere rijk.

.

Tiberias

Tiberias werd in 17 na Christus gesticht door Herodes Antipas, de zoon van de beroemde koning Herodes de Grote. Hij noemde de stad naar keizer Tiberius, zijn Romeinse beschermheer.

Tiberius

Tweede keizer van het Romeinse Rijk (14-37 na Christus), opvolger van keizer Augustus. Deze keizer was niet populair.

Tien
'Tien' verwijst naar de tien vingers die men heeft. Een gemakkelijk middel om te onthouden wat belangrijk is.

Tiende

Een ‘tiende’ was een verplichte heffing van een tiende van het bezit: de opbrengst van de oogst of de kudde, dat een Israëliet als offergave moest brengen. Dit was alleen bedoeld voor grote inkomens.

Tienstedengebied

(= Dekapolis)
Dit was oorspronkelijk een bond van tien Palestijnse steden die op één na, ten oosten van de Jordaan lagen in de buurt van het meer van Galilea.
Toen Jezus leefde was dit gebied sterk beïnvloed door het Griekse denken.

Tien woorden

Vroeger bekend als de ‘tien geboden’. Maar ‘geboden’ roepen op ‘wat moet’ en ‘wat niet mag’. In de loop van de geschiedenis werden ze gebruikt als een instrument van overheersing. Dit was niet de oorspronkelijke bedoeling van die 'woorden', want het zijn ‘tien bevrijdende woorden’, aanbevelingen om in het nieuwe land een bevrijdende orde gestalte te geven, zodat het steeds op de loer liggende recht van de sterkst niet zou zegevieren.
Vijf geboden zeggen hoe de relatie met God het beste kan verlopen.
De vijf andere spreken zich uit over de relatie tussen mensen onderling.

.

Tollenaar

Tollenaars inden tol op het gebruik van wegen (vgl péage), bruggen en havens, en belastingen op goederen die naar de markt gebracht werden. Ze deden dat in opdracht van de Romeinen. Doordat ze die tolgelden en de belastingsgelden willekeurig konden bepalen, deden ze er nog een flinke schep bovenop. Dat geld staken ze in hun eigen zak. Daarom zag men ze als afpersers en oplichters. En omdat ze werkten in dienst van de bezetter (Romeinen, die men heidenen noemde) zag men ze als verraders en zondaars.

Tomas

(= tweeling)
Volgens de traditie zou de apostel Tomas naar Indie getrokken zijn. Nu nog spreken ze er van ‘Tomas-christenen’.

Toonbroden

Twaalf koeken gebakken van fijn meel. Werden op een tafel in de tempel gelegd. Elke sabbat moesten ze vernieuwd worden. Alleen de priesters mochten de broden eten.

Tora

(Hebreeuws = onderricht)
Aanduiding voor de vijf boeken van Mozes (Pentateuch – de vijf eerste boeken van de bijbel) die gezien worden als richtsnoer, levensleer en hoeksteen van het verbond tussen God en zijn volk.
Dat de Tora niet als beperkend wordt ervaren is het meest duidelijk in het feest Simchat Tora. Een feest waarbij torarollen dansend in de straten wordt rondgedragen. Het navolgen van de wet is voor vrome joden immers geen dwang of last, maar een vreugde.

Torarollen

De oude manier om geschriften te bewaren is nog steeds te zien aan de torarollen die in een synagoge gebruikt worden. De teksten worden in kolommen met de hand geschreven op een lang vel (perkament) dat opgerold wordt.
Nadien wordt de rol ingepakt in een mooi kleed en als een koningin in de synagoge verwelkomd.

.

Trouwen

Nadat een jongen en een meisje een jaar met elkaar verloofd waren, werd het meisje opgehaald door haar verloofde. Wanneer beide elkaar zegden dat ze akkoord waren om met elkaar te trouwen, zegende één van de vaders of een belangrijk man uit de streek het koppel.
Daarna was het feest! Dat kon wel zeven dagen duren! De feestmaaltijd werd geleid door iemand die de dankgebeden uitsprak en de verschillende zegeningen deed zolang het feest duurde.
Wijn was dé drank bij een feest

Twaalf

Verwijst naar de twaalf stammen van Israël. In de loop van de geschiedenis van het joodse volk verviel de band tussen de twaalf stammen.
Met het uitkiezen van twaalf apostelen wilde Jezus aantonen dat met Hem een ‘nieuw Israël’ begint, geleid door twaalf nieuwe ‘stamvaders’.
Hij wilde daarmee zeggen dat Hij met zijn twaalf apostelen wilde werken aan de uitbouw van het rijk van God zoals de twaalf zonen van Jakob / Israël gewerkt hebben aan de uitbouw van het land Israël.

Twaalf jaar

In het Oosten beschouwde men een 12-jarige jongen als volwassen. Van dan af was voor hem de bedevaart naar Jeruzalem verplicht. Dan mocht hij ook in de synagoge voorlezen uit de boekrollen van de Bijbel. Deze mijlpaal in zijn leven wordt gevierd: hij is dan 'bar mitswa' (= zoon van de wet).

Twee

Een getuigenis is bij de joden slechts rechtsgeldig als men met twee is. (zie: Deuteronomium 19, 15; Lucas 24, 4)

.

Tyrus

Tyrus ligt aan de kust van de Middellandse zee, ten Noorden van Palestina, in het huidige Libanon.