Apokalyps 7, 2-4.9-14: Duizenden voor de troon van God
De tekst
’Bijbel in gewone taal’
(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1974-1975)
Zo moesten de engelen schade toebrengen aan de aarde en de zee.
Toen zag ik vanuit het oosten nog een engel komen. Hij had de zegelring van de levende God bij zich. Die engel riep met luide stem naar de vier andere engelen: ‘Breng nog geen schade toe aan de aarde, de zee en de bomen. Eerst moeten we een teken zetten op het voorhoofd van de dienaren van God.’
Ik hoorde hoeveel mensen het teken op hun voorhoofd kregen: in totaal 144.000. Ze kwamen uit alle stammen van Israël.
Daarna zag ik een grote groep mensen uit de hele wereld, van alle volken en talen. Het waren zo veel mensen dat niemand ze kon tellen. Allemaal hadden ze witte kleren aan en hielden ze palmtakken in hun handen. Samen stonden ze voor de troon van God en voor het lam. Ze riepen: ‘De redding komt van onze God, die op zijn troon zit, en van het lam.’
Rondom de troon van God stonden alle engelen. Samen met de 24 leiders van het volk en de vier dieren knielden ze voor God. En ze eerden hem met de woorden: ‘Amen! God verdient alle wijsheid, dank en eer, macht en kracht, altijd en overal!’
Eén van de 24 leiders vroeg mij: ‘Wie zijn die mensen in witte kleren? En waar komen ze vandaan?’
Ik antwoordde: ‘Ik weet dat niet, heer, maar u weet het wel.’ Hij zei tegen me: ‘Dat zijn de mensen die bij Christus horen, die voor hen is gestorven. Zij hebben de tijd van het zware lijden meegemaakt, maar ze zijn Christus steeds trouw gebleven. Daarom mogen ze nu witte kleren dragen.
Dichter bij de tijd
(Bewerking: C. Leterme)
Ik, Johannes, zag een engel komen uit het oosten,
met het zegel van de levende God.
Die engel riep luid naar vier engelen,
die land en zee konden verwoesten:
‘Breng geen schade toe aan het land, de zee of de bomen.
Eerst moeten we de dienaren van God
tekenen met het zegel op hun voorhoofd.’
Toen hoorde ik het aantal getekenden:
Het waren er honderdvierenveertigduizend.
Ze kwamen uit alle stammen van Israël.
Dan zag ik een grote groep mensen, die niemand kon tellen.
Alle rassen en stammen en volken en talen zaten erbij.
Zij stonden voor de troon van God en voor het lam.
Ze droegen witte kleren en hadden palmtakken in hun hand.
Ze riepen luid: ‘Onze redding komt van God, die op de troon zit,
en van het lam!’
Alle engelen stonden rondom de troon,
samen met de leiders van het volk en de vier dieren.
Ze knielden neer voor de troon en eerden God:
‘Amen! God verdient alle lof, heerlijkheid, wijsheid, dank en eer,
macht en sterkte, tot altijd, amen!’
Toen vroeg een van de leiders aan mij:
‘Wie zijn dat in die witte kleren? Vanwaar komen ze?’
Ik antwoordde: ‘Heer, dat is iets wat jij weet.’
Toen zei hij: ‘Dat zijn de mensen die zwaar te lijden hadden.
Zij hebben hun kleren wit gewassen in het bloed van het lam.
Jezus is voor hen gestorven. Hij heeft hun nieuw leven gegeven.’
Stilstaan bij ...
Zegel
Wie dit zegel op het voorhoofd draagt wordt door God beschermd tijdens de rampen die aan het einde van de tijd voorafgaan. Want dit zegel maakt duidelijk dat die hoort bij God.
Hondervierenveertigduizend
144.000 = 12 x 12 x 1000.
Het getal twaalf, een belangrijk element in de vorming van dit getal, verwijst naar de twaalf stammen van Israël en zo naar volledigheid.
Grote menigte / grote groep
De schrijver heeft hier niet alleen de christenen voor ogen die voordien jood waren, maar ook alle christenen die voordien een andere godsdienst kenden.
Witte kleren
Verwijzing naar: hemelse heerlijkheid. Symbool voor de verrijzenis.
Palmtakken
Teken van de overwinning die de dragers van die palmtakken behaalden.
Witwassen in het bloed van het lam
Met het lam wordt Jezus bedoeld. Het bloed van het lam verwijst naar zijn kruisdood. Omdat die dood een doorgang was naar een ‘leven over de dood heen’, verwijst bloed ook naar leven, de betekenis van bloed die gangbaar is in het jodendom.
Bij de tekst
Historische context
In deze tekst is iets voelbaar van de verdrukking die de christenen kenden op het einde van de 1e eeuw na Christus. Vooral de vervolgingen onder keizer Diocletianus waren verstikkend.
Wat aan deze tekst voorafgaat
Zes van de zeven zegels van de verzegelde boekrol (hoofdstuk 5) zijn al verbroken. Telkens werden er rampen aangekondigd. Doordat het verbreken van het zevende zegel op zich laat wachten, krijgt men de kans om zich te bekeren. Zo trekt de schrijver de aandacht op de uiteindelijke bedoeling hiervan: het redden van de mensheid door God.
De apokalyps, een boek vol rampen?
Het woord ‘apokalyptisch’ betekent in het gewone taalgebruik: chaos, catastrofe of ondergang van de wereld. Velen denken daarom dat het Bijbelboek ‘Apokalyps’ alleen maar rampen aankondigt. Maar dat boek werd geschreven voor christenen die leden onder vervolging en wilde hun een hoopvol perspectief bieden in hun moeilijkheden.
Bijbel en kunst
ANONIEM
Nederdaling te helle
Let op het witte kleed dat de verrezen Christus draagt.
VAN EYCK
Het Lam Gods
Het ‘Lam Gods’ bestaat uit twaalf (!) eikenhouten beschilderde panelen. Dit veelluik / polyptiek werd gemaakt in opdracht van Judocus Vyd, die linksonder op het gesloten veelluik te zien is. Rechtsonder is zijn echtgenote te zien: Isabelle Borluut.
Men vermoedt dat Hubert van Eyck (1370-1426) het werk begon en dat zijn jongere broer Jan (1390-1441) het afmaakte. Het is wel niet duidelijk wie wat heeft geschilderd.
De broers inspireerden zich voor de inhoud van het 'Lam Gods' op de Apokalyps / Openbaring van Johannes. Ze behoorden tot de eerste schilders die met olieverf werkten. Ze brachten die verf in dunne laagjes aan op een onderlaag van krijt, waardoor een doorschijnend effect ontstond.
TIP
Deze panelen zijn van heel dichtbij te bekijken via de website Closer to Van Eyck.
Suggestie
Maak zelf een retabel.
Lees meer