Inhoudstabel
...page... Wiki page pagination has not been enabled.
Wie was hij?
Een oud verhaal zegt dat Matteüs de tollenaar is die door Jezus werd geroepen om zijn leerling te worden (Matteüs 9, 9-13). Op dit moment is men daar niet meer zo zeker van. Men denkt dat de schrijver deel uitmaakte van een groep christenen die van joodse afkomst waren en in Syrië-Palestina woonden. Die christenen hadden met vervolging te maken en misschien ook met afgenomen enthousiasme.
Het evangelie van Matteüs
Typisch
Het evangelie van Matteüs doet nogal joods aan: Aramese woorden worden niet vertaald, Joodse gebruiken worden niet uitgelegd en met meer dan 130 verwijzingen naar het Oude Testament wil Matteüs aantonen dat Jezus de profetieën vervult en de verwachte Messias is. Het is precies alsof hij het Oude Testament op het leven van Jezus legt om er de rijkdom van te kunnen verstaan en om te laten zien dat wat in het Oude Testament gezegd werd, in Jezus is uitgekomen.
Matteüs ziet Jezus ook als een nieuwe Mozes.
Net als Mozes ontsnapt Jezus aan een kindermoord
en komt Hij uit Egypte om zijn volk te redden.
En zoals Mozes vijf boeken heeft geschreven, zo houdt Jezus vijf grote toespraken (redes).
Matteüs is dus geen historicus in de moderne zin van het woord. Hij reconstrueert niet, maar interpreteert.
Ontstaansgeschiedenis
Het evangelie volgens Matteüs staat als eerste in het Nieuwe Testament omdat men het eeuwen lang zag als het oudste van de vier. Pas sinds de 19e eeuw kwam men door tekststudie ertoe vast te stellen dat Matteüs delen van het evangelie van Marcus overnam, zodat zijn evangelie recenter is.
Naast het evangelie van Marcus gebruikte Matteüs veel woorden en gelijkenissen van Jezus die ook bij Lucas te vinden zijn. Men vermoedt dat Matteüs en Lucas hiervoor over dezelfde bron beschikten.
Toch nam Matteüs de teksten van Marcus en die andere bron (Q-bron) niet klakkeloos over. Hij paste ze aan aan zijn visie en overtuiging.
Situering in de tijd
Matteüs schreef zijn evangelie waarschijnlijk na de verwoesting van Jeruzalem door de Romeinen in het jaar 70. Omdat hij een onderscheid maakt tussen het officiële jodendom en de christelijke gemeenschappen, veronderstelt men dat hij zijn evangelie schreef rond het jaar 85.
Overzicht van de inhoud
Matteüs had veel zin voor compositie.
Hij verzamelde de woorden van Jezus die zijn leerlingen mondeling en schriftelijk doorgaven, in vijf grote redevoeringen die hij ordende volgens thema en afwisselde met verhalen.
. De bergrede (5-7)
. De zendingsrede (10)
. De parabelrede (13)
. De gemeenterede (18)
. De eschatologische rede (24-25)
Zo komt het dat het beeld dat men van Jezus krijgt in het evangelie volgens Matteüs, dat is van een rabbi, een leraar.
Matteüs en kunst
REMBRANDT, Matteüs
Symbolen voor de vier evangelisten
In de kunst wordt Matteüs symbolisch voorgesteld door een mens.
Dit symbool gaat terug op een tekst uit de apocalyps, een visioen dat de evangelist Johannes neerschreef:
Voor de troon was iets als een glazen zee, kristal gelijk.
En midden voor de troon en eromheen waren vier dieren,
bezaaid met ogen voor en achter.
Het eerste dier leek op een leeuw,
het tweede op een jonge stier,
het derde dier had een gezicht als van een mens
en het vierde dier leek op een arend in zijn vlucht.’
Apocalyps 4, 6-7
Elk van die vier dieren werd later gezien als de symbolische voorstelling van de vier evangelisten. Om te zien welke figuur bij welke evangelist behoorde, las men nauwgezet de eerste hoofdstukken van elk evangelie. Zo vond men dat het dier met een hoofd als dat van een mens symbool kon staan voor Matteüs, omdat hij zijn evangelie begint met de menselijke afstamming (stamboom) van Jezus.
Dat visioen van Johannes was wel niet zo origineel. In het Oude Testament kun je bij de profeet Ezechiël reeds lezen:
Ik keek toe en zag naast de vier kerubs wielen staan (...)
Iedere kerub had vier gezichten;
het eerste gezicht was dat van een kerub,
het tweede dat van een mens,
het derde dat van een leeuw,
en het vierde dat van een arend.
Ezechiël 10, 9.14
Omdat kunstenaars ook deze tekst van Ezechiël lazen, waarin hij spreekt over kerubs, werden de vier symbolen al heel snel met vleugels voorgesteld: een gevleugelde leeuw, een gevleugeld rund, en voor Matteüs een gevleugelde mens, die men als een engel omschreef.
Suggesties
ONDERZOEKEN
Symbolen voor de vier evangelisten
In de kunst worden de vier evangelisten afgebeeld met vier symbolen:
mens (Matteüs),
leeuw (Marcus)
rund (Lucas)
arend (Johannes).
Hieronder staan verschillende kunstuitingen. Zoek er telkens de vier evangelisten in.
De vier evangelisten worden voorgesteld op:
. Schilderijen
. Evangelieboeken
. Glasramen
. Preekstoelen
. Kruisbeelden
. Plafond in een kerk
. Beeldhouwwerk
. Miniaturen
EVEN TESTEN
Schuifraadsel
Klik hier voor het Matteüsschuifraadsel
Belangrijk
Zorg ervoor dat in de activiteit die aan dit schuifraadsel voorafgaat, alle woorden in het schuifraadsel aan bod kwamen.
Vul in
Materiaal
Klik hier voor het invulblad.
Belangrijk
Zorg ervoor dat in de activiteit die aan de invuloefening voorafgaat, alle woorden in de invuloefening aan bod kwamen.
DOEN
Kleuren
'Bijbelin1000seconden.be'
Teksten van Matteüs
Op deze site wordt dieper ingegaan op de volgende teksten die Matteüs geschreven heeft:
Matteüs 1, 1-25: De stamboom van Jezus
Matteüs 1, 18-24: De geboorte van Jezus
Matteüs 2, 1-14: Bezoek van de wijzen
Matteüs 2, 13-15 . 2, 19-23: Heilige Familie A|De vlucht naar Egypte))
Matteüs 3, 1-12: Optreden van Johannes de doper
Matteüs 3, 13-17: Johannes doopt Jezus
Matteüs 4, 1-11_: Jezus in de woestijn
Matteüs 4, 12-23: De eerste leerlingen
Matteüs 5, 1-12a: De zaligsprekingen
Matteüs 5, 13-16: Zout en licht
Matteüs 5, 17-37: De bergrede
Matteüs 5, 38-48: De Bergrede II
Matteüs 6, 1-6.16-18: Jezus over juist leven
Matteüs 6, 24-34: Maak je geen zorgen
Matteüs 7, 21-27: Het huis op de rots / Bergrede IV
Matteüs 8, 5-13: Jezus en de honderdman
Matteüs 8, 23-27: Jezus stilt de storm
Matteüs 9, 1-8: Jezus geneest een melaatse
Matteüs 9, 9-13: De roeping van Levi
Matteüs 9, 18-26: Het dochtertje van Jaïrus en de vrouw die twaalf jaren ziek was
Matteüs 9, 36 - 10, 8: Zending van de leerlingen
Matteüs 10, 26-33: Wees niet bang
Matteüs 10, 37-42: Jezus volgen
Matteüs 11, 2-11: Johannes de doper over de Messias
Matteüs 11, 25-30: Komt allen tot Mij
Matteüs 12, 9-14: De man met een vergroeide hand
Matteüs 13, 1-23: De zaaier
Matteüs 13, 24-43: Over zaadjes
Matteüs 13, 31-32: Het mosterdzaadje
Matteüs 13, 44-52: Kostbare schatten
Matteüs 13, 53-58: Geen profeet in eigen stad
Matteüs 14, 13-21: Jezus geeft veel mensen te eten
Matteüs 14, 22-33: Jezus wandelt op het water
Matteüs 15, 21-28: Jezus en een Kananese vrouw
Matteüs 16, 13-20: De sleutels van het koninkrijk
Matteüs 16, 21-27: Jezus navolgen
Matteüs 17, 1-9: Jezus op de berg
Matteüs 18, 15-20: Broederliefde
Matteüs 18, 21-35: De onbarmhartige dienaar
Matteüs 20, 1-16a: De werkers van het elfde uur
Matteüs 21, 1-11: De intocht in Jeruzalem
Matteüs 21, 28-32: Een vader en zijn twee zonen
Matteüs 21, 33-43: De boze wijnbouwers
Matteüs 22, 1-14: De onwillige genodigden
Matteüs 22, 15-21: Geef aan de keizer wat hem toekomt
Matteüs 22, 34-40: Het eerste gebod
Matteüs 23, 1-12: Over de Farizeeën
Matteüs 24, 37-44: Wees waakzaam
Matteüs 25, 1-13: De tien bruidsmeisjes
Matteüs 25, 14-30: De talenten
Matteüs 25, 31-46: Het laatste oordeel
Matteüs 26, 14-27, 66: De laatste dagen van Jezus
. Matteüs 26, 14-56: Verraad van Judas en laatste avondmaal
. Matteüs 26, 36-56: Jezus op de Olijfberg
. Matteüs 26, 57-68: Jezus wordt ondervraagd
. Matteüs 27, 27-61: Lijden en dood van Jezus
. Matteüs 27, 57-66: Jezus wordt begraven
Matteüs 28, 1-10: De vrouwen bij het graf
Matteüs 28, 16-20: Opdracht in Galilea