Ester 9, 1-10, 3: Poerim

De tekst

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Op de dertiende dag van de twaalfde maand, de maand Adar, werd het bevel van de koning uitgevoerd. Op de dag waarop de vijanden van de joden hoopten hen te kunnen doden, gebeurde net het omgekeerde. In heel het koninkrijk verenigden de joden zich om hun vijanden te doden. Alle belangrijke personen uit het rijk namen het op voor de joden, uit vrees voor Mordekai. Want hij had een grote invloed in het koninklijk paleis die steeds groter werd. De joden doodden al hun vijanden met het zwaard. In de vesting van Susa waren dat er vijfhonderd.
Toen vroeg de koning aan koningin Ester: ‘Verlangt u nu nog iets? Het zal u gegeven worden.' Ester antwoordde: 'Als het de koning belieft, zouden de joden in Susa ook morgen nog eens de wet mogen toepassen, die voor vandaag geldt? Ik zou ook graag zien, dat de tien zonen van Haman aan de paal gehangen werden.' De koning gaf het bevel dat dit zou gebeuren. Te Susa werden de tien zonen van Haman opgehangen.
De volgende dag doodden de joden van Susa nog eens driehonderd man. Maar hun bezittingen raakten zij niet aan.
Op de veertiende dag rustten de joden uit en maakten die dag tot een dag van maaltijden en van vreugde, een feestdag, waarop men elkaar porties van de maaltijden stuurt.
Maar de joden van Susa deden dat op de vijftiende Adar.

Mordekai schreef al deze gebeurtenissen op en stuurde afschriften naar alle joden in alle provincies van het koninkrijk. Hij verplichtte hen ieder jaar de veertiende en de vijftiende dag van de maand Adar te vieren, als de dagen, waarop ze rust van hun vijanden hadden gekregen, en als de maand, waarin hun droefheid in vreugde was gekeerd en hun rouw in een feest was omgeslagen. Ze moesten die dagen maken tot dagen van maaltijden en van vreugde, elkaar porties van de maaltijden sturen en de armen goed bedenken. Wat de joden zelf al begonnen waren, werd een vaste gewoonte, want dat had Mordekai hun geschreven.
Hij schreef dat Haman het plan had opgevat om de joden uit te roeien. Daarom had hij het poer - dat wil zeggen het lot - geworpen, om hen op te jagen en uit te roeien. Toen de koning dit hoorde had hij bevolen dat het slechte plan van Haman tegen de joden, op zijn eigen hoofd moest neerkomen en dat hij en zijn zonen moesten worden opgehangen. Daarom gaven de joden aan die dagen de naam poerim.

Koningin Ester schreef nog een tweede brief. Daarvan werden afschriften gestuurd naar alle joden in alle provincies van het koninkrijk. Het was een boodschap van vrede en verbondenheid, waarin de poerim-dagen een verplicht feest werden, te vieren op de dagen die Mordekai had vastgelegd.
De woorden van Ester, die de regels voor het poerim-feest omschreven, werden in een boek opgeschreven.

Koning Ahasveros liet iedereen op het vasteland en op de eilanden belastingen betalen. Al zijn machtige daden en krijgsverrichtingen en ook de bijzonderheden over de hoge functie, die hij aan Mordekai had verleend, staan in de annalen van de koningen van Medië en Perzië.
Want Mordekai was na de koning de belangrijkste man van het rijk. Hij stond bij de joden hoog in aanzien en was geliefd bij al zijn broeders. Hij zocht steeds het geluk van zijn volk en wilde dat iedereen vrede kende.

Stilstaan bij …

Naar de bezittingen staken zij hun handen niet uit
In de oude banformule van de joden stond: alles moet gedood worden en niets mag meegenomen worden als buit. (naar Jozua 7, 17-18)

Poerin / Lotenfeest
De naam van dit feest 'Poerim' (‘Lotenfeest’) komt van van het Perzische woord voor ‘lot’ (poer), omdat Haman door te loten de dag bepaalde waarop men de Joden moest doden.

Bij de tekst

Poerim

Poerim (of 'feest van de loten'), is een feest dat gevierd wordt in de lente (februari – maart). Het herinnert eraan dat Haman door het lot (= poer) de dag liet aanwijzen waarop alle joden in het Perzische rijk uitgeroeid zouden worden. De joden vieren dan de grote triomf van Ester.
Dit feest begint met een vastendag, gevolgd door twee dagen uitbundige feestvreugde met maskers en toeters. Het feest is te vergelijken met carnaval, waarbij kinderen zich verkleden in de personages uit het Ester-verhaal en volwassenen snoep en lekkers uitdelen. Ze beluisteren dan ook het verhaal van Ester. Telkens als de naam 'Haman' uitgesproken wordt, maken ze zoveel lawaai met ratels en andere muziekinstrumenten, dat de naam niet meer te horen is.
In de synagoge wordt de feestrol 'Ester' voorgelezen. 'Feestrol', is de naam voor een Bijbelboek dat men in de synagoge voorleest op een grote feestdag.

Bijbel en Kunst

A. DE GELDER

Ester en Mordekaï schrijven een eerste brief

Werken van de Nederlandse kunstschilder Arent (of Aert) de Gelder (1645 - 1727). Aert was de laatste leerling van Rembrandt. Hij schilderde vooral in de trant van zijn leermeester: brede penseelstreken, krassen in de verf, lichtcontrasten.

Suggesties

Grote kinderen

ZINGEN / BELUISTEREN

Esther dank je wel - Hij is Dichtbij

Klik hier

DOEN

Hamansoren

Ingrediënten voor het deeg
250g meel, 2 theelepels bakpoeder, 100g suiker, 1 ei, 2 eetlepels gesmolten boter, 0,75 dl melk.

Ingrediënten voor de vulling
100g gemalen maanzaad, 100g gemalen noten, 100g rozijnen, 1 eetlepel gesmolten boter, 1eetlepel honing, 2 eetlepels geraspte citroenschil, 1 eetlepel melk, eigeel.

Werkwijze
Kneed het deeg en rol het uit op een met bloem bestoven aanrecht.
Druk er met een glas rondjes van 5 cm doorsnee in.
Meng de ingrediënten voor de vulling goed door elkaar.
Leg op ieder rondje een lepeltje vulling.
Vouw het deeg over de vulling. Bestrijk het met wat eigeel en bak het goudgeel in een matig warme oven gedurende 30 minuten.

TIP
Klik hier voor andere recepten van vullingen.

Gregger

Een gregger is een soort ratel waarmee joodse kinderen een hels lawaai maken, telkens ze de naam Haman horen.
Om een alternatieve gregger te maken heb je nodig: een A4- blad, verf, verschillend gekleurde lintjes, kralen en kleefband.

. Beschilder het A4-blad met leuke kleuren of figuurtjes
. Rol het blad op. Plak een kant van de rol af met een stuk papier en kleefband.
. Vul de rol met kralen of knopen. Plak nu ook de bovenkant dicht met kleefband en papier.
. Bevestig de gekleurde lintjes aan beide uiteinden.
. Je gregger is klaar om mee te rammelen.