Het land

Palestina strekte zich uit over het gebied dat nu door de moderne staten Israël en Jordanië wordt ingenomen. Het behoorde tot de Romeinse randprovincie Syrië.
Opp. 25 124 km². (België: 30 500 km²)
De grootste afstanden: N-Z : 230 km (België: 200 km)
O-W : 130 km (België: 300 km)
De naam Palestina is verwant aan het woord Philistijnen, de vroegere bewoners van dit gebied.

Palestina (deels het huidige Israël) was een langwerpig land, iets kleiner als België. Het is zeer bergachtig: twee lange bergketens, uitlopers van de Libanon en de Hermon, lopen van noord naar zuid. Daartussen vloeit de Jordaan via het meer van Galilea (- 200 m) naar de Dode Zee (- 400 m), waar het water verdampt. Rondom het visrijke meer van Galilea heerst een heerlijk klimaat, in en om de Dode Zee is alles doods.

Reliëf

Over het algemeen is dit land een heuvelland waar men vier smalle stroken kan in terugvinden:

- de zandige kustvlakte
Deze vlakte vormde de natuurlijke verbindingsweg tussen Egypte en Syrië.
Ten tijde van Christus was deze streek meer Grieks en heidens dan joods.

- afwisselend heuvelland
. Galilea : mooi en vruchtbaar
. Samaria : overgang, enkele bergen
. Judea : vrij woest, rotsig en dor, een land voor herders met hun kudden.

- de Jordaanvallei
Deze vallei maakt deel uit van de grote kloof die zich uitstrekt van Syrië tot in Midden-Afrika.
. Het meer van Genesaret (204 m onder de zeespiegel)
. De Jordaan
. De Dode Zee (395 m onder de zeespiegel)
Deze zee heeft haar naam te danken aan het totaal ontbreken van dierlijk en vegetatief leven in het water en op de oevers. Het zoutgehalte ervan ligt zesmaal hoger dan dat van een oceaan.

Transjordanië
Een bergland.
Voor de joden uit Galilea was dit een doorgangsgebied naar Jeruzalem. Hiermee konden ze het vijandige Samaria vermijden.

Drie landsdelen

Judea

Het landsdeel Judea gaf zijn naam aan 'joden' en 'jodendom'. het was een grotendeels onvruchtbaar woestijnland, waar men vooral leefde van veeteelt (schapen) en handel.
Jeruzalem was de hoofdstad van Judea en de religieuze hoofdstad van heel Palestina, de plaats waar de tempel te vinden was. Voor de joden was deze stad zelfs het centrum van de wereld. Toen Jezus leefde was Caesarea de politieke hoofdstad.
De stad Jericho was gebouwd in een oase.
De Dode Zee, die aan het gebied grenst, wordt dood genoemd, omdat in het water zoveel zout en mineralen aanwezig zijn, dat er geen normaal leven in mogelijk is.

Galilea

Galilea is afgeleid van het Hebreeuwse 'Galil haggojem', wat betekent: 'gewest / streek / district van de heidenen')

Galilea was het gebied waar Jezus het meest optrad. Het was het meest noordelijke van de drie landstreken en iets groter dan het hertogdom Luxemburg. Behalve de bergen in het noorden en de vlakten aan de kust en in het zuiden, heeft Galilea een vierde natuurlijke grens, de diepe kloof (een slenk!) waarin de Jordaan stroomt.

In 734 voor Christus veroverde de Assyrische koning Tigladpileser de streek. Hij liet de actieve bevolking deporteren en verving die door niet-joodse volkeren (Arameeërs, Arabieren, Feniciërs ...). Zo ontstond in Galilea een bevolking die de joodse wetten weinig kende en onderhield en door de Farizeeën werd nagewezen. Daarom had Jesaja het ook over 'het Galilea van de heidenen'. Het was die volksgroep die Jezus het meest aansprak.

In Galilea zijn er vruchtbare vlakten en hellingen. Men leefde er vooral van de landbouw (koren, wijn, olijven) en visserij (meer van Galilea).
'Het is gemakkelijker een legioen te onderhouden met de opbrengst van de olijfbomen uit Galilea, dan een kind groot te brengen met de rest van Israël.'

Galilea werd ten tijde van Jezus door de joden in Judea met minachting bekeken. Toen Filippus aan Natanaël zei dat hij in Jezus, de zoon van Jozef uit Nazaret, de Messias had herkend reageerde die: 'Kan daar iets goeds vandaan komen? (Johannes 1, 46)

De bewoners van Galilea spraken het Aramees met een eigen accent, zodat Petrus zijn afkomst verraadde met zijn manier van spreken (Marcus 15, 70)

Merk op
Geen enkel van de vier evangelisten heeft het over de belangrijke steden in Galilea uit de tijd van Jezus: Sefforis, Gabara,Tiberias, dat maar onrechtstreeks door Johannes wordt vermeld.

Samaria

De landstreek Samaria bevond zich tussen de twee vorige landstreken.

Toen Samaria in 721 v.C. door de Assyriërs werd veroverd, werden de inwoners weggevoerd. In hun plaats kwamen kolonisten uit vreemde gebieden. Die brachten hun eigen geloof mee. De joden die nog in dit gebied woonden, namen in de loop der tijd hun heidense gebruiken over. Na de terugkeer van de joden uit de ballingschap werd de kloof tussen de Samaritanen en de inwoners van Jeruzalem nog groter (hun aanbod om mee te werken aan de heropbouw van de tempel werd afgewezen). Daarom stichtten de Samaritanen hun eigen centrum van eredienst op de Gerizim. Galileeërs en Judeeërs erkenden slechts de dienst van JHWH in de tempel van Jeruzalem. De Samaritanen aanvaardden alleen de pentateuch (de vijf eerste boeken van de Bijbel) als heilige Schrift.

Voor rechtgelovige joden waren de Samaritanen slechter dan heidenen, want heidenen konden er tenslotte niets aan doen dat ze ongelovig waren. De Samaritanen echter hadden de heidense gebruiken overgenomen van vreemdelingen.
De naam Samaritaan werd als scheldnaam gebruikt, met de gevoelswaarde van: smerige godloochenaar!
'Het water van de Samaritanen is nog onzuiverder dan het bloed van een varken' drukte de diepe afkeer van de joden voor de Samaritanen uit. Wanneer pelgrims van Galilea op jaarlijkse bedevaart naar Jeruzalem gingen, maakten ze een omweg om niet door Samaria te moeten.

Klimaat

Het land kent een mediterraan klimaat (warm-gematigd winter-vochtig klimaat)

Gemiddelde jaartemperatuur:
- de kuststreek: zwoel en mild - gemiddeld 2O°
- het bergland: kouder - gemiddeld 17°
- de Jordaanvallei en de verdere woestijngebieden naar de Dode Zee toe: snikheet - gemiddeld 23° (vgl. gemiddelde t° te Brussel: 9°)

Normale jaarneerslag
- kuststreek vb. Haifa 800 mm
- bergland vb. Jeruzalem 550mm
- Jordaanvallei 200mm
- Transjordanië 600mm (vgl. Jaarneerslag Brussel 735mm)

Palestina kent dus geen koud en warm seizoen zoals bij ons, wel een droge zomer en een natte winter (geen sneeuw bij de kerststal!) Voor de joden was water zeer kostbaar: 'regen' was voor hen een teken van Gods goedheid en zegen.