Vader, Zoon, Geest

Drie in Eén

Christenen geloven dat er één God is, die zich kenbaar maakt in drie goddelijke personen: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. Deze drie worden de Heilige Drie-eenheid of Drievuldigheid genoemd.

De woorden 'Vader', 'Zoon' en 'Geest' komen alle drie afzonderlijk voor in het Oude Testament. Maar in het Nieuwe Testament komen ze bijeen als men het heeft over de Messias. Die wordt door God naar de wereld gestuurd en inspireert de wereld met zijn Geest.

In de eerste drie eeuwen van het christendom bad men het volgende gebed:

Men sprak erin de Vader lof toe door Jezus, in de Heilige Geest, die werkzaam is in de mensen.
Met de 'Zoon' en de 'Geest' zei men dat God werkt in de geschiedenis van de mensen en er de ziel van uitmaakt. God zelf, de 'Vader', staat erin centraal.

Later kregen 'de Zoon' en de 'Geest' een gelijkwaardige plaats naast de 'Vader', zodat christenen nu geloven in één God, die zich op drie verschillende manieren laat ‘zien’, die op drie manieren kan ontmoet worden:

- in de schepping
God is de Schepper van het leven, de natuur, het heelal. Hij ligt aan de basis van al wat is. Daarom wordt Hij de Vader genoemd.

- in Jezus Christus
In al wat Hij zei, in al wat Hij deed, hebben mensen God herkend. Hij wordt de ‘Zoon van God’ genoemd.

- in de deugden
Met 'wijsheid, liefde, enthousiasme, standvastigheid, doorzettingsvermogen, geduld, zachtmoedigheid' ... inspireert de Geest van God de mensen.

Het feest van de Heilige Drie-eenheid

Dit feest wordt gevierd op de eerste zondag na Pinksteren. Hiermee lijkt de Kerk de drie voorgaande feesten tegelijk in herinnering te willen brengen. Elk van de vorige feesten zette immers één persoon van de Drie-eenheid centraal:
- Met Pasen wordt de verrijzenis van Christus herdacht.
- Met Hemelvaart wordt gevierd dat Jezus bij God verder leeft.
- Met Pinksteren wordt gevierd dat de Geest van Jezus verder onder ons leeft.

Vragen van kinderen

Volgende week is het het 'feest van de Drievuldigheid', zegt mijn oma. Maar wat is Drievuldigheid? - Thomas, 12 jaar
(C. LETERME in Samuel 4, 2004-2005, p. 2)

Dat is een moeilijk woord om over God te spreken. Christenen geloven dat God zo groot is en zo veel,
dat ze zeggen dat Hij tegelijk drie personen is: drie verschillende manieren waarop Hij tegelijk God is:
. 'God' is diegene die aan de basis van ons leven en het leven staat.
Daarom noemen christenen Hem de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde.
. 'Jezus Christus' is een andere manier om over God te spreken en in Hem te geloven.
Hij staat dicht bij de mensen, Hij heeft onder ons gewoond. Wie verloren loopt, zoekt Hij op als een goede herder.
. Een derde manier om over God te spreken is als de 'Heilige Geest', als Diegene die mensen bezielt, be-geest-ert, enthousiast maakt, inspireert, doet liefhebben.
Telkens christenen het kruisteken maken, staan ze stil bij deze drie verschillende aspecten van God.
En nog steeds is God veel meer dan dat.

Waarom maken we een kruisteken? - Jürgen, 10 jaar
(C. BASIA / L. VAN DE CRUYS in Samuel 7, 2000, p. 2)

Voor wie het niet kent, ziet het er een beetje gek uit. Je doet het bij het begin van een eucharistieviering, of voor het eten, of voor je een gebed begint. Je maakt dan een groot gebaar met je hand: het kruisteken. Dat doe je in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Je hoort het ook in de juiste volgorde te doen. Eerst raak je met je hand je voorhoofd aan. Daarna raak je de plaats van je hart aan. En tenslotte raak je ook je linker- en rechterschouder. Net of je een kruis over je heen tekent.
Telkens als je een kruisteken maakt, laat je zien dat je in de Vader, de Zoon en de Geest gelooft, en dat je wilt leven zoals God het wil. Het is een teken dat je bereid bent de Vader, de Zoon en de Heilige Geest in je gedachten te laten komen, en ook in je hart.
Misschien tekenen je ouders 's avonds voor je slapen gaat ook een kruisje of je voorhoofd. Daarmee vragen ze aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest om de hele nacht lang over jou te waken.

Patrick en de Heilige Drie-eenheid

De Heilige Patrick werd rond 385 geboren in Schotland, in een dorpje dat nu Kill-Patrick heet.
Op zijn 16e werd hij door piraten ontvoerd naar Ierland en er verkocht als slaaf. Na zes jaar slavernij kon hij ontsnappen. Hij werd leerling van Sint Germanus van Auxerre, werd priester gewijd in het jaar 417 en werd bisschop in het jaar 431. Daarna stuurde paus Celestinus I hem terug naar Ierland om er het christendom te verspreiden.

Van de Heilige Patrick wordt gezegd dat hij tijdens zijn preken het klavertjedrie gebruikte om de Heilige Drie-eenheid (Vader, Zoon en Heilige Geest) uit te leggen. De mensen dachten dat er ofwel één God bestond, ofwel drie goden. Maar geen drie in één. Daarop verwees Patrick naar een klaverblad (shamrock) en legde uit: 'Zoals een klaverblad één is en toch drie bladeren bevat, zo is het met God: Hij is één en tegelijk drievoudig.'

Omwille van dit verhaal wordt de heilige Patrick afgebeeld met een klaverblad.

Drie-eenheid en kunst

Schilderkunst

Blik in de geschiedenis

Van alle tijden probeerden kunstenaars de Heilige Drie-eenheid af te beelden. Daarin zijn twee grote groepen te onderscheiden:

. Een aantal kunstenaars beeldt de Drie-eenheid abstract af. Zo kunnen drie ineengestrengelde cirkels of symbolen de Heilige Drievuldigheid oproepen.
Bijvoorbeeld:
een hand staat voor de scheppende activiteit van God
een kruis staat voor Jezus Christus
een duif roept de Heilige Geest op

. Andere kunstenaars beelden de Heilige Drie-eenheid antropomorf uit: ze beelden ‘Vader’, ‘Zoon’ en ‘Geest’ uit als mensen. Dit kan gebeuren op verschillende manieren:
- Eén lichaam heeft drie hoofden (verboden door paus Urbanus VIII in 1628)
- Drie personen zitten of staan naast elkaar (verboden door paus Benedictus XIV in 1745)
- Drie verschillende personen zitten rond een tafel (zoals op de icoon van Andrej Roebljew)

Dé reden waarom de Kerk terughoudend is voor deze antropomorfe voorstellingen heeft te maken met het eerste artikel van het credo: ‘Ik geloof in één God’. Het christendom is een monotheïsme (geloof in één God) en geen tritheïsme (geloof in drie goden).
Daarom is het belangrijk dat men het spreken over God als ‘Vader’ en Jezus Christus als ‘Zoon van God’, niet biologisch begrijpt: het is een beeld, een manier van spreken.

Ireneüs van Lyon (rond 140 – rond 202), de eerste grote theoloog en kerkvader na de apostelen, gebruikte het volgende beeld om over de Heilige Drie-eenheid te spreken: Jezus Christus en de Heilige Geest zijn als de ‘twee handen van God’. Met hen werkt Hij in de geschiedenis en in het leven van de mensen: Jezus Christus als ‘God-met-ons’ en de Heilige Geest als ‘God-in-ons’.

ANONIEM (Ethiopië)

De Drie-eenheid

Deze voorstelling van de Heilige Drie-eenheid is vaak te zien in kerken van de orthodoxe Ethiopische Kerk. Wat opvalt is dat de drie personen identiek aan elkaar voorgesteld worden.
Wie naar Jezus ziet, ziet meteen God de Vader en tegelijk de heilige Geest.

In de vier hoeken van deze icoon werden de vier evangelisten symbolisch weergegeven: Matteüs (mens), Marcus (leeuw), Lucas (rund), Johannes (arend). Die figuren zijn met vleugels afgebeeld, net zoals men dat met engelen doet. Want zoals een engel een boodschapper, woordvoerder van God is, zo zijn de evangelisten dat met hun evangelies.

ANONIEM

De Heilige Drie-eenheid en drie heiligen (Novgorod, einde 14e eeuw)

(icoon op lindenhout, 114x89x3,4cm – Tretjakovgalerij Moskou)

A. ROEBLJEW

De Drievuldigheidsicoon

Dé voorstelling van de Heilige Drie-eenheid is de icoon die Andrej Roebljew schilderde. De drie personen lijken op elkaar en toch verschillen ze. Ze staan zo ten opzichte van elkaar dat een dynamische beweging tussen hen drie te zien is.

De icoon stelt het bezoek voor van drie mannen bij Abraham (Genesis 18). In hen zagen christenen al heel vroeg het beeld van de Heilige Drievuldigheid.

Het huis op de achtergrond links stelt de woning van Abraham voor	De boom in het midden is de eik van Mamre, de plaats waar het verhaal zich afspeelt.	De rotsen rechts verwijzen naar de woestijn
De 'drie jonge mannen' houden in de linkerhand een reisstaf, het attribuut van reizigers. Hun gezichten zijn dezelfde, waardoor men onderstreept: één God - drie manieren waarop Hij zich laat kennen.
De linkse figuur zou (1) de Vader voorstellen. De twee andere figuren, de boom, de rots neigen naar Hem.	De middelste man draagt kledij in de kleuren die typisch zijn bij de voorstelling van Christus.	De rechtse figuur zou (1) de Heilige Geest voorstellen.
	De kelk op de tafel verwijst naar de eucharistie.

(1): Deze icoon van Roebljew werd in de loop der eeuwen enkele keren overschilderd. In 1920 werd ze volledig gerestaureerd. Hierbij gingen een aantal details verloren. O.m. de naamtekens en het opschrift van deze icoon.

Andrej Roebljov (1360? - 1430?) wordt algemeen beschouwd als de meest belangrijke iconograaf in het orthodoxe christendom. Over zijn leven is heel weinig bekend. Hij wordt voor het eerst vermeld in 1405, wanneer hij iconen en fresco's maakte voor de Oespenski kathedraal in het Kremlin van Moskou.
Later duidde de Russisch-orthodoxe Kerk de iconen van Roebljov aan als norm voor de religieuze kunst.
De icoon van de Heilige Drie-eenheid, die dateert van rond 1410, is één van de weinige iconen die met zekerheid door hem geschilderd werd. Ze wordt nu geëxposeerd in de Tretjakov-Gallerij in Moskou.

Suggestie
Bespreek met de kinderen de icoon van de Drie-eenheid.
Nadien kleuren ze deze lijntekening in.

TIP
De kinderen kiezen bewust de kleuren die ze aan de drie personen geven en kunnen verwoorden waarom ze die kleuren kozen. Het hoeven dus niet noodzakelijk de kleuren te zijn die Roebljew uitkoos.

R. SCHEIBER

De Godheid
(Bron: Johannes Manz, in ArtWay beeldmeditatie 16 september 2012 - www.artway.eu)

Reto Scheiber (1972): De Godheid, Installatie – Licht en ruimte, lichtbox, 60 x 85 x 85cm, Emulgerende verf op MDF, twee muurschilderingen van 250 x 150 cm, Londen 2007/Galerie ASPEKT, Neustadt, Duitsland.

De driedelige ruimte-lichtinstallatie bestaat uit een lichtkast in het midden en twee muurschilderingen aan de rechter en linkerkant ervan in een spaarzaam verlichte, lichtgrijs geschilderde ruimte. Deze installatie geeft op een abstracte manier God de Vader, de Zoon Jezus Christus en de Heilige Geest weer.

. De Vader wordt symbolisch voorgesteld door een rechthoekige zwarte doos met een lichtelement in het midden. Dit licht verwijst naar een beschrijving van God in de eerste brief van Johannes: 'God is licht, er is in Hem geen spoor van duisternis' (1 Johannes 1, 5b).

. Rechts wordt Jezus weergegeven in een muurschildering die bestaat uit een zwarte rand op een witte ondergrond. Het witte veld binnenin geeft de reinheid en rechtvaardigheid van Christus weer. De zwarte rand rondom symboliseert de dood van Jezus. Dit zwarte raam laat geen beweging, geen vrijheid toe.

. De Heilige Geest wordt uitgebeeld met twee verticale zwarte balken op een witte ondergrond links van de lichtdoos. De horizontale zwarte balken die er niet meer zijn, verwijzen naar de verrijzenis van Christus. Beweging wordt mogelijk, het raam is naar boven en onder geopend en geeft zo de werking van de Heilige Geest weer.

ARCABAS

Trinité
Dit kunstwerk, gemaakt door Arcabas(1926 -2018) stelt de Vader voor, de Zoon en Heilige Geest.

. Centraal is een bruisende activiteit. Een weergave van de scheppende, creërende God, God de Vader.

. In het midden rechtsboven is een kruis te zien. Een verwijzing naar de kruisdood van de Zoon. Er zijn zelfs drie kruisen te zien: een gouden kruis; daarin een kruis in een donkerder tint en rechtsonder van het grote kruis: een klein rood kruisje.

. Over het hele schilderij zijn drie duiven te zien. Die roepen de Heilige Geest op.

Het hele werk straalt een grote dynamiek en levendigheid uit.

Muziek

De Oxyrhynchus hymne

(Bronnen: Kerknet, 26 JANUARI 2020; Wikipedia)

In 1896 deden twee archeologen van de Oxford-universiteit opgravingen nabij Oxyrhynchus (Egypte) op een oude afvalstortplaats. Ze ontdekten er documenten, brieven en werken uit de literatuur van de eerste tot de zesde eeuw na Christus.
In 1918 vond men op de achterkant van een document het manuscript met Griekse tekst én notenschrift van een christelijke hymne uit het einde van de derde eeuw.
De tekst van de hymne komt niet uit de Bijbel en verwijst ook niet naar Bijbelse teksten. Ze roept de kosmos op om stil te worden voor de lof van de Heilige Drie-eenheid.

De woorden van hymne lopen parallel met de vezels. Boven elke regel staan de corresponderende noten. De tekst, die moeilijk te ontcijferen is, lijkt een gebed voor de Heilige Drievuldigheid en werd als volgt gereconstrueerd:

Laat er stilte zijn
Laat de sterren niet schijnen
Laat de winden en de rivieren zwijgen
Laat ons bidden voor de Vader, de Zoon en de Heilige Geest
Laat ons tezamen zingen
Amen

Klik hier om de reconstructie van deze hymne uit de derde eeuw na Christus te beluisteren en meer dan 1600 jaar terug in de tijd te gaan. Eerst wordt in alle stilte de tekst van de hymne in het Frans en in het Engels getoond. Dit roept de stilte op die in de hymne gevraagd wordt. Daarna wordt de hymne driemaal gezongen als een refrein tussen het gebed van de priester.

Suggesties

Kleine kinderen

SPREKEN MET HET LICHAAM

Het kruisteken

Verloop
Sommige sportlui maken voor de wedstrijd, of wanneer ze een wedstrijd gewonnen hebben, een kruisteken.
- Wanneer maken mensen dit gebaar nog?
- Wat willen ze ermee zeggen?

Als mensen een kruisteken maken, zeggen ze er woorden bij.
- Welke woorden zijn dat?

De kinderen maken langzaam en bewust een kruisteken.

Info

Katholieke, protestantse en anglicaanse christenen maken een kruisteken door met hun rechterhand een beweging te maken van het voorhoofd naar de borst en van de linkerschouder naar de rechterschouder (orthodoxe christenen maken een beweging van de linkerschouder naar de rechterschouder).

Betekenis
Verwijst naar Jezus Christus
Bij de gehele beweging wordt een kruis gemaakt, een verwijzing naar het kruis waar Jezus op gestorven is, een belangrijk symbool voor christenen. Dit kruis verwijst niet alleen naar zijn dood, maar ook naar zijn verrijzenis.

Verwijst naar de plaats van Jezus in het leven van de gelovige
Dat men het hoofd, het hart en het begin van de armen aanraakt toont dat men al wat Jezus gezegd en gedaan heeft ter harte neemt in wat men denkt (hoofd), in wat men voelt (hart), in wat men doet (armen).

Verwijst naar het geloof in de H. Drievuldigheid
Bij de woorden die men uitspreekt, maakt men duidelijk dat men Jezus niet los ziet van God, zijn Vader en van de Heilige Geest, die onder ons leeft.

God: de basis van alle leven, de liefdevolle Vader.
Jezus: Hij die ons de Vader leerde kennen in alles wat Hij zei en deed.
Heilige Geest: Hij die gelovigen be-geest-ert, bezielt zodat ze in Jezus’ geest verder leven.

Grote kinderen

SPREKEN MET BEELDEN

Symbolen

De Vader, de Zoon en de heilige Geest worden vaak symbolisch weergegeven.

Een hand
Symbool voor God. De hand verwijst naar zijn zegenende, scheppende hand.

Een kruis
symbool voor Christus.

Een duif
symbool van de Heilige Geest.

Ook drie cirkels die in elkaar haken verwijzen naar de Drievuldigheid.
Bijvoorbeeld: sommige kerkramen; versiering van kerkmeubilair

Zoek met de kinderen één of meer van die afbeeldingen in het kerkgebouw.

Voorstellingen

Materiaal
Kopie van deze afbeelding per groepje.

Verloop
De kinderen bespreken in kleine groepjes de verschillende voorstellingen van de Drie-eenheid.
Ze staan stil bij zowel de figuratieve voorstellingen, als bij de meer gestileerde.
Ze vragen zich hierbij af:
- Waarom wordt deze voorstelling 'Drie-eenheid' genoemd?
- Wat heeft de kunstenaar ermee willen uitdrukken?

Er zijn kunstenaars die die Drie-eenheid uitbeelden als: Vader, zoon en Heilige Geest.
In dat geval wordt de zoon kleiner of jonger afgebeeld dan de vader, en de Heilige Geest als een duif.
Of: voor de drie personen van de Drie-eenheid wordt een symbool gebruikt.
(Bijvoorbeeld: de scheppende hand van God, het Christusmonogram (X en R dooreen), de duif.)

Er zijn kunstenaars die getroffen werden door de eenheid van de drie personen.
Roebljew schilderde drie figuren die heel sterk op elkaar gelijken.
Dit gebeurt ook met kunstenaars die met cirkels of delen van cirkels werken.

Bespreek nadien de voorstelling die volgens de kinderen het best weergeeft wat de Drie-eenheid is.
(Belangrijk: alle tekeningen komen hiervoor in aanmerking.
Het gaat hier vooral om het verwoorden van de reden waarom een illustratie meer treft dan een ander.)

Naargelang de tijd en de ruimte tekenen de kinderen die illustratie in het groot over.

VERTELLEN

Het teken

(C.LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007, p. 153)

Er was eens een bisschop
op bezoek bij een groep kinderen
die zich voorbereidden op het vormsel.
Hij vroeg:
‘Hoe kunnen de mensen zien
dat je christen bent?’
De jongens en meisjes keken mekaar beduusd aan.
Zo’n vraag hadden ze helemaal niet verwacht.

De bisschop stelde zijn vraag opnieuw.
En na een tijdje nog eens,
en daarbij maakte hij een kruisteken.
Zo wilde hij een tip geven aan het groepje.

Ineens wist iemand een antwoord:
‘Liefde!’

De bisschop keek op.
‘Verkeerd’ wilde hij zeggen,
maar hij herstelde zich net op tijd.

Overweging bij het verhaal
(C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 12 juni 2019, p. 1)

Rond Pinksteren worden veel kinderen gevormd.
Ze worden dan met chrisma gezalfd.
Zoals de zalf in hun huid doordringt,
zo dringt de Heilige Geest door in hun leven
op voorwaarde dat ze die Geest niets in de weg leggen.

Het verhaal hierbij vertelt over een bisschop
die een groepje vormelingen attent maakt op het kruisteken.
Veel christenen staan er niet bij stil
dat zo’n kruisteken eigenlijk
een geconcentreerde geloofsbelijdenis is.

Met dat teken maken ze duidelijk
dat ze wat ze doen en zeggen, willen doen
. in de naam van God, die schepper is
en door Jezus ‘Vader’ werd genoemd;
. in de naam van Jezus, die zo dicht bij God stond in zijn leven,
dat Hij Zoon van God werd genoemd;
. in de naam van de Geest, die Jezus’ leven bezield heeft
en dat nu verder doet in al wie in Hem gelooft.

De bisschop had dus groot gelijk
als hij vond dat het kruisteken
het teken was van de christenen.
Toch blijft het allerbelangrijkste teken
waaraan men kan zien dat iemand christen is: ‘liefde’.

Meelevend, welwillend, zorgend omgaan met medemensen
zodat men een hemel op aarde realiseert,
zodat recht wordt, wat krom was.
De jongelui hadden overschot van gelijk!
Gelukkig wist de bisschop dat ook.

OP STAP

Kerkbezoek

Ga met de kinderen in de parochiekerk op zoek naar een afbeelding van de Drievuldigheid: drie personen, figuren, symbolen... die met elkaar in verband staan en die Vader, Zoon en heilige Geest voorstellen.
(Bijvoorbeeld: de voorstelling van het doopsel van Christus; een symbolische voorstelling op een glasraam, een ambo, een altaar...; de icoon van Roebljew)
Ga dan met de kinderen op zoek naar wat die drie met elkaar verbindt (Drie-eenheid).

Voorbeelden
. Bij het doopsel van Jezus is er meestal een lijn te trekken tussen de Vader (als oude man / als hand voorgesteld); de Geest (als duif voorgesteld) en de Zoon (Jezus Christus)

. Soms worden de symbolen in cirkels geplaatst die met elkaar verbonden zijn.

. Als de Drie-eenheid als drie menselijke personen wordt afgebeeld, dan lijken hun gezichten erg op elkaar.

. De drie personen zijn met een lint met elkaar verbonden.

. De symbolen van Vader, Zoon en Geest (hand, kruis, duif zijn in elkaar vervlochten)

Jongeren

OPZOEKEN

Bidden tot de Heilige Drie-eenheid

Zorg voor een aantal boekjes waarin de vaste gebeden van een eucharistieviering te vinden zijn.
De jongeren zoeken naar de passages waarbij de drie personen van de Heilige Drie-eenheid vermeld worden.

Correctiesleutel
. kruisteken bij het begin van de viering
. gloria (Eer aan God)
. geloofsbelijdenis
. gebed na het sanctus (Heilig, heilig, heilig)
. zegen bij de wegzending

VERTELLEN

De bisschop en het kind

C. LETERME, Een parel voor elke dag, Uitgeverij Averbode, 2007, p. 245.

Eens wandelde bisschop Augustinus langs het strand.
Hij dacht na over het mysterie van de Heilige Drievuldigheid.

In de verte zag hij een kind spelen.
Het kind was bezig met een schelp
het water uit de zee over te scheppen
in een putje dat het in het zand gegraven had.

De bisschop ging naar het kind toe en vroeg:
'Wat ben je aan het doen?'
Het kind zei: 'Ik schep het water van de zee over in dit putje.'

Augustinus vroeg: 'Lukt dat wel?'
Toen zei het kind: 'Gemakkelijker dan het jou lukt
om het mysterie van de Heilige Drievuldigheid te verstaan.'

Overweging bij het verhaal
(C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 7 juni 2017, p. 1)

Is het verhaal hierbij een voorbeeld van ‘waarheid uit een kindermond’?
Spreken over de Heilige Drie-eenheid blijkt al eeuwenlang erg moeilijk.
Meer dan 1600 jaar na Augustinus spreekt men nu zo over die Eenheid:

Christenen geloven dat er één God is,
die ze op drie manieren kunnen ‘zien’
die ze op verschillende manieren kunnen ervaren:

Ze zien Hem in de schepping:
God is de Schepper van het leven, de natuur, het heelal.
Hij ligt aan de basis van al wat is. Daarom noemen ze Hem Vader.

Ze zien Hem in Jezus Christus
In wat Hij zei, in wat Hij deed, herkennen ze God.
Daarom noemen ze Hem de ‘Zoon van God’.

In wijsheid, liefde, enthousiasme, standvastigheid,
in doorzettingsvermogen, geduld, zachtmoedigheid
zien ze hoe de Geest van God mensen inspireert.

Die drie: Vader, Zoon en Geest,
noemen ze de Heilige Drie-eenheid of de Drievuldigheid.
Woorden die niet voorkomen in de Bijbel.

Toch kan men een aantal situaties in de Bijbel zien
als een manifestatie
van de grote dynamiek van God:

Wanneer drie mannen Abraham bezoeken
er is zowel sprake van één persoon als van drie personen.
De Heilige Drie-eenheid?

Zo zag men die Drie-eenheid in de teksten over het doopsel van Jezus:
toen Jezus gedoopt werd, sprak God Hem toe uit de hemel
en de Geest daalde neer in de gedaante van een duif.

Maar wat er ook van zij …
het blijven schamele pogingen om God te begrijpen.
Hij is toch altijd meer en anders dan mensenkinderen.

VERDIEPEN

Geloofsbelijdenis

Een belangrijk deel van de geloofsbelijdenis is gegroepeerd rond het geloof in God, in Jezus Christus, in de Heilige Geest.
Nodig de jongeren uit om wat men in de geloofsbelijdenis in heel oude woorden zegt, opnieuw te formuleren in woorden van deze tijd.

Drie krachten

Rudi Mannaerts, pastoor in de Sint-Andriesparochie te Antwerpen, spreekt over:
God, als de dragende kracht
Jezus, als de duwende kracht
de Geest, als de stuwende kracht.

Schrijf in eigen woorden hoe God, Jezus en de Geest deze krachten kunnen zijn.

Overwegingen

Frans Mistiaen s.j.

God is gemeenschap - echt leven is liefde delen

Door wat wij meemaken in ons leven
wordt het beeld van God en de voorstelling die wij van Hem maken,
regelmatig bijgewerkt, aangepast en veranderd.
Zo gebeurde het in de geschiedenis van de Kerk.
Zo gebeurt het ook in onze persoonlijke geloofsgeschiedenis.

Op sommige dagen voelen wij in ons
een warmte, een kracht, een enthousiasme,
die al onze voornemens en projecten verjongt en vernieuwt.
Dan is ons hart groot en gul.
En wij zouden dan zo vele schone dingen willen doen.
Op die dagen is het ons niet zo moeilijk God te erkennen
als de Liefdesgeest die leeft in ons hart.

Op andere momenten ervaren wij eerder een innerlijke stem
die ons uitnodigt en oproept tot grotere inzet en dienstbaarheid,
ook al weten wij dat het ons misschien moeite zal kosten.
Wij voelen ons weer meegetrokken
door één of ander woord uit het evangelie
dat juist nu voor ons van toepassing lijkt
en willen ons opnieuw inspannen om meer christelijk te gaan leven.
Dan erkennen wij God eerder als de Mensenzoon,
als de Broeder die met ons meegaat
en ons de weg toont naar waarachtig leven.

Ofwel, weer op andere ogenblikken,
ervaren wij dat wij wat zijn afgedwaald
en dat een liefdevolle Vader ons draagt en terugroept
naar het echte doel van ons leven.
Hij maakt ons dankbaar voor de grenzeloze barmhartigheid
waarmee Hij ons telkens nieuwe liefdeskansen geeft.
Dan bidden wij eerder tot God de Vader
die ons het leven biedt, die ons vergeeft en ons uiteindelijk opwacht.

Zo laat God, doorheen de wisselende omstandigheden in ieders leven
de verschillende facetten van Zijn mysterie ervaren:
Hij is de Geest die ons verwarmt.
Hij is de Zoon die ons uitnodigt.
Hij is de Vader die ons draagt en vergeeft.

Maar vandaag stelt de Kerk ons voor
die verschillende facetten van God samen te vieren:
het mysterie van Zijn Drie-eenheid.
Wat wil dat zeggen?
Eigenlijk heel eenvoudig: dat God gemeenschap is.
Dat onze Liefde-God niet eenzaam leeft of alleen,
niet opgesloten of in Zichzelf gekeerd.
Maar dat onze God integendeel
een God is die Zijn Liefde en Zijn Leven meedeelt en doorgeeft.
Liefde is altijd bezielde mededeelzaamheid.
Door vandaag naar God Zelf te kijken,
leren wij dat ook ons leven pas écht leven is
als het wordt geschonken en gegeven.
Dat is de boodschap van het feest van vandaag:
Wie niet deelt met anderen, leeft eigenlijk niet.
Echt leven is liefde delen!

Hoe zouden wij ons God dan nog durven voorstellen
als een onvermurwbare Rechter, ergens op een hoge troon,
die de mensen zou bespieden en bestraffen?
God is veeleer een liefdevolle Vader
die ons het kostbaarste meedeelt wat Hij heeft:
de kans om zelf te beminnen.

Hoe zouden wij ons Jezus nog durven voorstellen
als een degelijke moralist die ons enkele belangrijke, zij het strenge,
levenswetten kwam voorschrijven
of als één van de interessante filosofen van onze geschiedenis
die ons een originele levensvisie bijbracht.
Jezus is de Mensenzoon die ons menselijk leven
met al zijn beperktheden volledig heeft gedeeld,
tot in lijden en sterven toe,
maar die wel al die menselijke ervaringen
heeft gedragen met een dienstbare liefde die sterker is dan elke dood.

Hoe zouden wij ons de Heilige Geest nog durven voorstellen
als een duif die, in een bundel lichtstralen,
ergens hoog boven onze aarde zweeft?
Gods Heilige Geest is de vindingrijke liefde
die aan het mensenhart, dat ervoor open staat, wordt doorgegeven,
die in ons een nieuw enthousiasme ontsteekt
en ons tot concrete liefdedaden aanspoort
om onze wereld van binnenuit gaandeweg te vernieuwen.
Als wij het feest van de Heilige Drie-eenheid vieren
dan vieren wij niet een moeilijk theologisch hersenspinsel
over drie aparte Personen in Eén,
maar veeleer die diep menselijke ervaring, die zo goddelijk is,
nl. dat liefde altijd gemeenschap zoekt,
mededeelzaam is en gedeeld wil worden.

Wij, christenen, die willen leven
vanuit Zijn volheid en vanuit Zijn kracht,
wij willen ons dan ook aansluiten bij Zijn grondhouding:
Echt leven is liefde delen,
en dat niet alleen met woorden, maar vooral met daden
telkens wanneer iemand beroep op ons doet,
vandaag of morgen of de volgende dagen.

Peter Kastekkere, o.praem.

Drie-eenheid

Spreken over de heilige Drie-eenheid is niet eenvoudig. Woorden zijn nu eenmaal ontoereikend om God te vatten.
Reeds voor wij geboren worden, hebben onze ouders voor ons een naam bedacht. Met die naam gaan wij door het leven, worden wij gekend en bemind. Maar het is niet omdat de ander onze naam kent, dat hij of zij ons echt kent. De naam kennen is nu eenmaal geen garantie om de persoon achter die naam te kennen.
Zo is het ook met God. Het is niet omdat wij die naam uitspreken dat wij God kennen. God overstijgt onze menselijke taal en onze menselijke beelden.
Zo schreef een dorpspastoor op de avond van zijn leven: 'Ik probeerde de mensen duidelijk te maken wie God is. En nu kom ik tot de vaststelling dat die God, als het ware in hun verstand geprent, God niet is maar een afgod.'
God overstijgt ons menselijk bevattingsvermogen. Vandaar dat de Bijbelschrijver schrijft over het ontoegankelijke licht als mogelijke vindplaats van het Goddelijke. Vandaar dat de mystieker zegt dat elk spreken over het goddelijke een stamelen is. Elk beeld, elke voorstelling is menselijk en blijft een menselijke, dus een beperkte benadering.
Onze broeders en zusters in hetzelfde geloof hadden dit door. Gevoelig voor het overstijgende van het goddelijke buigt de joodse gelovige eerbiedig het hoofd bij het uitspreken van de naam van God. Zo zijn moskeeën vaak versierd met mooie teksten uit de Koran, maar een afbeelding van God zul je er niet vinden. In tegenstelling met het christendom waar kerken en kathedralen vaak rijkelijk versierd zijn met vele afbeeldingen en waar glasramen ons iets van dit goddelijke doen vermoeden. Dit toont het diepe menselijke verlangen om datgene wat wij geloven te tonen in beelden, voorstellingen en symbolen. We halen God binnen in onze ruimte en tijd en geven Hem een gelaat.
In het boek der spreuken beschrijft de schrijver God als een kunstenaar. Met zorg en liefde schiep Hij de aarde, de zee, de wolken en deed Hij bronnen ontspringen. En de mens mag als zijn troetelkind spelen voor zijn aangezicht.
In het boek Exodus krijgt God een naam: 'Ik zal er zijn voor u. Ik trek met je mee.' En Jezus vertelt ons dat wij met God een relatie kunnen aangaan als met een Vader.
God boven ons, God naast ons, God in ons. Dit is een samenvatting van ons geloof in de Vader, de Zoon en de Geest.

.