I Samuel 1, 20-22 . 24-28: De geboorte van Samuel

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 400)

Ze (= Hanna) werd zwanger en kreeg een zoon. Ze noemde hem Samuel. Ze zei: ‘Dit is de zoon die ik aan de Heer gevraagd heb.’

Het volgende jaar ging Elkana weer met zijn familie naar de stad Silo. Hij ging zijn jaarlijkse offer brengen. En hij wilde Samuel naar de tempel brengen, want dat hadden Hanna en hij aan God beloofd.
Maar Hanna zei: ‘Ik ga niet mee. En Samuel blijft hier zolang ik hem de borst geef. Daarna zal ik weer meegaan naar Silo. Dan breng ik Samuel naar de tempel van de Heer. En daar zal hij dan voor altijd blijven.’ (...)

Toen namen Elkana en Hanna hem mee naar de stad Silo. Hij was nog een kleine jongen, maar ze brachten hem toch al naar de tempel. Ze namen ook meel, wijn en een jonge stier mee voor een offer. Ze slachtten de stier, en brachten de jongen bij Eli.
Hanna zei tegen Eli: ‘Weet u nog wie ik ben? Ik ben die vrouw die hier bij u gebeden heeft tot de Heer. Ik ben het echt. En dit is de jongen waar ik toen om gevraagd heb. De Heer heeft gedaan wat ik hem vroeg. Nu is het mijn beurt om te doen wat ik beloofd heb. Ik geef Samuel aan de Heer. Samuel zal hem zijn hele leven blijven dienen.’
Toen knielden ze samen voor het altaar van de Heer.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Elkana had twee vrouwen.
De ene heette Hanna, de andere Peninna.
Peninna had kinderen, Hanna niet.
Daarom plaagde Peninna Hanna en lachte ze haar uit.
Toch hield Elkana het meest van Hanna.

Elk jaar ging Elkana met zijn twee vrouwen naar de tempelin Silo,
om er een offer aan God te brengen.
Aan de mensen die ze tegenkwamen zei Peninna:
‘Zie eens naar mijn kinderen.’
Dat deed Hanna veel pijn.
Ze begon te wenen en wilde niet meer eten.
Elkana legde zijn arm om haar schouder en vroeg:
‘Hanna, waarom ween je? Waarom eet je niet meer?
Waarom ben je bedroefd? Je weet toch hoeveel ik van je hou.’

Wat later ging Hanna naar de tempel.
Ze weende van verdriet en zei tegen God:
'God in de hemel, als Je me niet vergeet en me een zoon geeft,
dan schenk ik hem aan Jou.'
Hanna bad heel lang.
Eli, de priester van de tempel, zat op een bankje bij de ingang.
Hij zag dat Hanna haar lippen bewoog,
zonder dat hij haar hoorde spreken.
Hij dacht: ‘Die vrouw heeft te veel wijn gedronken.'
Hij ging naar haar toe en zei: ‘Kom, zorg dat je weer nuchter wordt.’
Maar Hanna antwoordde: ‘Mijnheer, je vergist je.
Ik heb geen wijn of sterke drank gedronken.
Ik kom bij God met al mijn zorgen en met mijn groot verdriet.’
En Eli zei: ‘Ga in vrede. Ik wens dat God je geeft wat je zo graag wilt.’
Hanna ging terug naar huis.
Ze begon opnieuw te eten en kon weer lachen.
Binnen het jaar kreeg ze een zoon. Ze noemde hem Samuel.
Dat betekent: ‘Aan God heb ik hem gevraagd’.

Drie jaar lang zorgde Hanna voor haar zoon Samuel.
Dan ging ze samen met hem naar de tempel.
Aan priester Eli zei ze:
‘Mijnheer, ik ben de vrouw
die hier enkele jaren geleden tot God heeft gebeden.
Ik heb toen aan God gevraagd om me een zoon te geven.
En God heeft me deze Samuel gegeven.
Nu laat ik hem in de tempel wonen, bij God, zoals ik beloofd heb.’
En Samuel bleef in de tempel bij priester Eli,
die nu voor hem zal zorgen.

Stilstaan bij ...

Hanna
(= begenadigde)
De verhalen in de Bijbel zijn in de eerste plaats geen verhalen over het wel en wee van familieleden, het zijn verhalen over het volk Israël.
Hanna, een vrouw van Elkana, kon geen kinderen krijgen. Zo verpersoonlijkt ze het volk Israël: het is onvruchtbaar en zonder toekomst.
Haar sombere verhaal wordt hoopvol, want midden in haar duistere situatie wordt een zoon geboren, maakt God een nieuw begin.

Samuel
Letterlijk betekent het woord 'Samuël': 'Naam van God' of 'Zijn naam is El', maar Hanna geeft er een andere uitleg aan: 'Van God heb ik hem afgesmeekt.
Deze naam onderstreept de grote rol van God bij de geboorte van Samuel.

Elkana
(= God heeft geschapen)

Silo
Silo lag in het gebergte op ± 25 km ten noorden van Jeruzalem. Rond 1000 voor Christus stond daar de ark van het verbond, symbool voor de aanwezigheid van God.

Bij de tekst 

Situering in de geschiedenis

Samuël werd geboren in een periode waarin Israël een dieptepunt kende in zijn geschiedenis: er was rechteloosheid. Zelfs de priester Eli en zijn zonen in de tempel te Silo deugden niet.
Na de dood van Eli volgde Samuel priester Eli op als leider van het volk. Hij was eerder een profeet dan een rechter.

Een nieuw begin

Het verhaal van Hanna is in de Bijbel niet uniek. Vaak wordt verteld dat moeders van grote figuren onvruchtbaar waren en ze normaal gezien geen kinderen konden krijgen.
Met dit soort verhalen (geboorteverhalen) toonden de schrijvers aan dat niet de mens, maar God een nieuw begin maakt.

Samuël

Samuël was rechter en profeet in Israël.
Als rechter trok hij rond in Israël en sprak recht in Betel, Gilgal en Mispa. De rest van de tijd deed hij dit thuis, in Rama (1 Samuël 3 - 7). De rechtspraak die de verschillende stammen gemeenschappelijk hadden, ging terug op de tijd van de wetgeving in de Sinaï en hield hen bijeen. Alleen wanneer er groot gevaar dreigde, vormde Samuël een leger uit boeren en herders van de stammen, die toevallig in de buurt woonden. Maar het volk Israël had geen kans om te overleven als het zich niet organiseerde zoals omringende volkeren dat deden. Daarom stelde Samuël Saül aan als eerste koning van Israël. Als koning leek die meer op een rechter uit de voorbije periode dan op een koning zoals men die toen in de omliggende landen kende.

Bijbel en kunst

L. DOOMER

Hanna brengt Samuël naar Eli (1700)

Werk van Lambert Doormer.

F. TOPHAM

Samuël

Werk van de Engelse kunstschilder Frank Topham (1838–1924).

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Kleuren

Dit tafereel geeft het moment weer waarop Hanna Samuel in de tempel bij de hogepriester laat wonen.