Het boek
Inhoud
Holofernes, een legeraanvoerder, krijgt van Nebukadnesar II, de koning van Assyrië, de opdracht de hele wereld te veroveren. Het Assyrische leger trekt naar het westen en lijkt on
De mooie, rijke weduwe Judit maakt zich op en trekt het Assyrische legerkamp binnen samen met haar bediende Abra. Na drie dagen denkt Holofernes haar na een maaltijd te kunnen verleiden. Maar Holofernes drinkt stevig door en valt uiteindelijk in slaap.
Daarop neemt Judit zijn zwaard, pakt Holofernes vast bij zijn haren en hakt met twee slagen zijn hoofd af. Dat geeft ze aan haar slavin, die het in de reiszak doet waar haar voedsel in had gezeten. Judit gaat terug naar haar stad.
Wanneer de inwoners de belegeraars aanvallen, raken die in verwarring als ze zien dat het hoofd van Holofernes op de stadsmuur is tentoongesteld.
Het Assyrische leger slaat op de vlucht.
Ontstaan
Dit boek is ontstaan tussen 150-100 voor Christus in de Egyptische diaspora, tijdens de late Maccabeeëntijd, toen de joden gedwongen werden de Griekse heerserscultus over te nemen.
Het werd geschreven door een onbekende Palestijnse schrijver, die vertrouwd was met de geografie van Judea.
Het boek zoals het nu gekend is, is een vertaling uit het Grieks van een Hebreeuws of Aramees origineel.
Echt gebeurd?
'Judit' is een verzonnen verhaal, waarin de auteur allerlei namen, figuren, plaatsen of gebeurtenissen uit verschillende tijdperken door elkaar haalt.
Vers 1 zou in onze tijd als volgt klinken:
"Toen Wilhelm II keizer van Engeland was en in Londen resideerde en Generaal de Gaule zijn stafchef was..."
Zo was Nebukadnessar geen koning van Assyrië, maar de koning van Babylonië die Judea veroverde in de zesde eeuw voor Christus
Het verhaal lijkt wel op een gebeurtenis die te lezen is in 1 Maccabeeën 7: rond 163 voor Christus zond Demetrius 1, de koning van Syrië Nikanor, zijn generaal, naar Judea. Daar werd het leger verslagen en Nikanor onthoofd.
De auteur was duidelijk geen historicus. Ook de geografische gegevens zijn grillig en niet in kaart te brengen.
Betekenis
. Met dit verhaal wil de auteur zijn volksgenoten in een crisissituatie moed inspreken.
. God blijft bij zijn volk en redt het steeds opnieuw. Ieder die het tegen God opneemt, moet het onderspit delven.
. Onder dit militaire conflict wordt het onverzoenlijke conflict tussen God en de goddelozen zichtbaar. Het gaat hier om de strijd tussen de God van Israël en zijn tegenstanders, die een definitieve nederlaag lijden.
Een apocrief boek?
Het boek ‘Judit’ is niet te vinden in protestantse Bijbels omdat de reformatie zich op de Hebreeuwse Bijbel baseert, waar het boek niet in voorkomt. Voor Protestanten is Judit een apocrief boek, een geschrift dat niet officieel in de Bijbel opgenomen is.
De tekst
Stilstaan bij ...
Betuli
(= huis van God)
een naam die past bij een stad die volhardt in vertrouwen op God.
Hoge leeftijd
Wanneer men gezond naar lichaam en geest een hoge leeftijd bereikt, wordt dat door de joden gezien als een duidelijk teken van Gods zegen.
Nebukadnesar
De naam van deze Babylonische heerser wordt verbonden met de ondergang van Jeruzalem.
Judit
(= jodin)
Haar naam geeft aan dat zij de jodin bij uitstek is. Dat blijkt ook uit haar stamboom: de 16 namen roepen bijna alle perioden uit de geschiedenis van Israël in herinnering op.
In haar bevrijdingswerk is zij de personificatie van geheel Israël.
Achior
(= broeder van het licht)
Hij is relevant voor de lichtzijde binnen het heidendom.
Spreken met beelden
| Nineve | Symbool van een metropool, waar voor God geen plaats is. |
| Nebukadnesar | Type van een macht die vijandig staat tegenover God. |
| Holofernes | verpersoonlijking van het kwaad. |
| Judit | vertegenwoordigt Israël. Zij typeert Israël dat uitmunt in werken van vroomheid (gebed, onderhouden van de wetsvoorschriften, gehechtheid aan Jeruzalem en aan de tempel) |
Judit, de hoofdpersoon
Het gebed van Judit
Haar gebed is een daad van geloof, geen poging om God naar haar hand te zetten. Ze is ervan overtuigd dat JHWH op kritieke momenten altijd uitkomst brengt. Zij vraagt geen wonderen, maar gebruikt haar hoofd en haar handen als een verlengstuk van Gods wijsheid en kracht.
Het geloof van Judit
Men mag God niet op de proef stellen, men moet Hem vertrouwen.
Men mag echter ook niet met de handen in de schoot blijven zitten.
Merk op
Judit wordt niet geprezen om haar weinig scrupuleuze werkwijze, maar om haar moed en haar vroomheid.