Johannes 3, 16-21: Het licht in de wereld

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1677)

Want Gods liefde voor de mensen was zo groot, dat hij zijn enige Zoon gegeven heeft. Iedereen die in hem gelooft, zal niet sterven, maar voor altijd leven.
God heeft zijn Zoon naar de wereld gestuurd om de mensen te redden. Niet om hen te veroordelen. Want wie in de Zoon gelooft, zal niet veroordeeld worden. Maar de mensen die niet in hem willen geloven, die zijn al veroordeeld. Zij zullen gestraft worden, omdat ze niet willen geloven in de enige Zoon van God.
Zo zijn die mensen veroordeeld: de Zoon kwam naar de wereld als het ware licht voor alle mensen, maar de mensen kozen voor het donker. Dat zie je aan hun slechte daden.
Iemand die slecht leeft, heeft een hekel aan het licht. Hij vlucht weg van het licht, want hij wil zijn slechte daden verborgen houden. Maar iemand die goed leeft en trouw is, zoekt het licht juist op. Dan wordt duidelijk dat hij dicht bij God leeft.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Jezus zei tegen Nikodemus:

God houdt zoveel van de wereld,
dat Hij zijn enige zoon heeft gestuurd.
Al wie in Hem gelooft, zal eeuwig leven.
Door zijn zoon wil God de wereld niet beoordelen, maar redden.
Wie in Jezus gelooft, wordt niet geoordeeld,
maar wie niet gelooft, is al veroordeeld,
omdat hij niet geloofde in de eniggeboren zoon van God.
Dit is het oordeel: het licht kwam in de wereld,
maar de mensen hielden meer van de duisternis
dan van het licht, omdat wat ze deden slecht was.
Al wie slecht handelt, heeft een afschuw van het licht
en gaat niet naar het licht
uit vrees dat wat hij doet bekend zal worden.
Maar wie oprecht handelt, gaat naar het licht,
zodat zichtbaar wordt dat God werkzaam is in wat hij doet.”

Stilstaan bij …

Wereld
Bij Johannes betekent het woord ‘wereld’ dikwijls: de gewelddadige machtsontplooiing die het rijk van God tegenhoudt. Johannes loopt niet erg op met ‘de wereld’. Wat daarin gebeurt, is vaak tegengesteld aan het rijk van God, zoals Jezus erover spreekt.

Eniggeboren zoon / Enige zoon
Normaal betekent dit: de enige zoon of dochter van iemand. In deze context bedoelt Johannes dat Jezus op een enige, unieke manier ‘kind’ of ‘zoon’ van God is.

Zoon
Onrechtstreeks noemt Johannes Jezus hier ‘zoon van God’.
In Jezus kan men God zien, horen en Gods aanwezigheid aanvoelen. In Hem wordt de onzichtbare God zichtbaar.

Redden
Onrechtstreekse verwijzing naar de naam ‘Jezus’, die betekent: ‘God redt’.

Eeuwig leven
Voor de joden: de samenvatting van al wat goed is.

Duisternis - licht / Nacht - Jezus
In het evangelie van Johannes komen deze tegenstellingen overeen met: leugen / waarheid.
Maar dat Nikodemus Jezus opzoekt in de nacht, kan in deze context ook te maken hebben met het feit dat Nikodemus, een farizeeër, wil vermijden dat hij zomaar samen met Jezus gezien wordt.

Bij de tekst

Inhoud

Wie Jezus in zijn leven binnen laat, laat het ware licht in zijn duisternis vallen. Dit licht komt van bij God. Het toont hoe God van de mensen houdt. Jezus redde mensen van wie de daden slecht waren en deed bedrukte mensen ‘opstaan’, zodat ze van hun kwalen werden genezen.
Mensen die het goede doen zijn als licht voor de wereld. Doorheen zo'n mensen kan men het licht van God, zijn liefde zien. Zo Iemand was Jezus.
Wie zoals Jezus liefde geeft, zal stralen als licht. Wie dat niet doet zal donker zijn als de duisternis.

Bijbel en kunst

GEERTGEN TOT SINT JANS

Nachtelijke geboorte (ca 1490)

Dit schilderij wordt toegeschreven aan de Nederlandse kunstschilder Geertgen tot Sint Jans (1465-1495). Het stelt zowel de geboorte van Jezus voor, als zijn betekenis voor de mensen: Hij is het die licht brengt in de duisternis.

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Tekenen

Laat de kinderen ‘licht’ tekenen / kleuren.
Nadien ‘tekenen’ ze er de letters van de naam Jezus boven op.

Grote kinderen

SPREKEN MET BEELDEN

Woorden met twee betekenissen

Vooraf
Neem een groot papier en teken er een zon en een donderwolk op.
(inspireer je hierbij aan deze tekening).

Verloop
Licht en duisternis
Ga met de kinderen in op de twee niveaus waarop ‘licht’ en ‘duisternis’ een betekenis hebben.
Eerste betekenis (letterlijk)
In het licht kan men alles zien
In de duisternis is alles verborgen.

Tweede betekenis (figuurlijk)
Per twee zoeken kinderen naar wie ‘duisternis is, en naar wie ‘licht’ is – in de tweede betekenis van het woord – in hun leven, en voor de mensen in het algemeen.
Bijvoorbeeld:
Goed nieuws is als een licht voor de dag
Grote tegenslag dompelt de mensen in duisternis.
Noteer hun voorbeelden bij de tekening op de flap of op het bord: een zon (voor al wat ‘licht’ is), en een donderwolk (voor al wat ‘duisternis’ is).

VERDIEPEN

Sooten licht

Bespreek:
. Wat is licht?
. Wat doet licht?
. Waar hou je het meest van: dat het donker is of dat er licht is?
. Waarom is dat?

Jezus wordt het 'licht in de wereld' genoemd.
. Is Jezus dan een lamp die we aan en uit kunnen doen?
. Als Jezus geen lamp is, waarom zegt men dat dat Hij licht is?

Christenen willen Jezus navolgen. Daarom willen ze zelf ook als licht zijn.
. Geef een voorbeeld van hoe je een 'licht' voor andere mensen kunt zijn.

BIDDEN

Als een licht zijn

(C.L.)

God, onze Vader
Jezus is voor ons een licht.
Wat Hij zegt toont ons
welke weg we in ons leven kunnen gaan.
Wat donker was krijgt kleur,
wat ongelukkig maakt, wordt vervangen door geluk.

Daarom willen christenen ook als 'licht' zijn:
geluk brengen waar men ongelukkig is,
steun brengen waar men geen moed meer heeft,
gezelschap bieden waar men alleen is.

Jongeren

VERDIEPEN

Geef licht (Stef Bos)

Stef Bos schreef dit lied over licht in het donker voor de kerstcampagne van 'Kerk in Actie' in 2018. Je kunt dit lied hier beluisteren.

Bespreek
- Welke betekenis geef jij aan de woorden: donker - licht - ster

- Wat wil Stef Bos zeggen met de volgende zinnen in zijn lied:
'Geef licht voor een uitweg uit het donker'
Heeft hij het over de donkere dagen die de winter met zich meebrengt? Of ….
'Maar in de verte schijnt een ster die de richting kan bepalen'
Heeft hij het over een ster als een GPS aan de hemel? Of …
'Geef licht, geef alles wat je hebt'
Heeft hij het over elektriciteit? Of …

- Vergelijk de betekenis die je gaf aan de woorden 'donker, licht, ster' met de betekenis die Stef Bos in dit lied aan deze woorden gaf. Wat stel je vast?

- Als Stef Bos oproept om meer licht te geven, wat kan dat dan voor jou conctreet betekenen?