…page...

Lucas 23, 26 – 23, 34: Het lijden van Jezus 

Lucas 23, 26 – 23, 34 // Matteüs 27, 27-61 // Marcus 15, 16-41

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1669)

De soldaten brachten Jezus weg om hem te doden. Onderweg kwamen ze een man tegen. Die heette Simon van Cyrene, en hij kwam net de stad in. Simon moest van de soldaten het kruis van Jezus dragen en achter hem aan lopen.
Een grote groep mensen liep achter Jezus aan. Er waren ook vrouwen bij die verdrietig waren en om Jezus huilden. Maar Jezus draaide zich naar hen om en zei: ‘Vrouwen van Jeruzalem, huil niet om mij. Jullie kunnen beter huilen om jezelf en om jullie kinderen. Want er zal een verschrikkelijke tijd komen. Het wordt zo erg, dat de mensen zeggen: ‘Het is nu beter om helemaal geen kinderen te hebben. Vrouwen zonder kinderen hebben geluk. Als je nooit een kind kon krijgen, heb je nu geluk.’ In die tijd zullen mensen tegen de bergen roepen: ‘Val toch op ons neer!’ En tegen de heuvels: ‘Bedek ons toch!’ Nu is het nog vrede. En kijk wat er met mij gebeurt! Wat voor verschrikkelijke dingen zullen er dan met jullie gebeuren als het straks oorlog is?’

Dichter bij de tijd

(C. LETERME, Map Bijbel in 1000 seconden, fiche die hoort bij Lucas 22,14 - 23,56)

Ze voerden Jezus weg om Hem te kruisigen. Onderweg hieldden ze Simon uit Cyrene tegen, die van zijn akker kwam. Ze lieten hem het kruis achter Jezus dragen. Heel veel mensen volgden Hem. Er zijn vrouwen bij, die rouwden en treurden om Hem. Jezus draaide zich om en zei: ‘Vrouwen van Jeruzalem, huil niet om Mij, huil liever om uzelf en uw kinderen.’
Er werden ook nog twee misdadigers weggevoerd om samen met Hem terecht gesteld te worden. Toen ze op de Calvarieberg kwamen, sloegen ze Hem aan het kruis. En ook de twee misdadigers, de een rechts en de ander links van Hem. Jezus zei: ‘Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen.’
De mensen stonden toe te kijken. De leiders lachten Hem uit en zeiden: ‘Hij heeft anderen gered. Als Hij de Messias van God is, dan moet Hij zichzelf nu maar redden!’
Ook de soldaten spotten met Hem. Ze brachten Hem wijn en zeiden:
‘Ben jij de koning van de Joden? Red dan jezelf!’ Boven zijn hoofd hing het opschrift: ‘Dit is de koning van de Joden.’
Eén van de misdadigers die daar hingen zei smalend: ‘Ben jij de Messias? Red dan jezelf en ook ons!’
Maar de ander zei afkeurend: ‘Heb je dan geen ontzag voor God? Je ondergaat dezelfde straf als Hij. In ons geval is dat terecht, want wij krijgen ons verdiende loon. Maar die man heeft niets verkeerds gedaan.’ Daarop zei hij: ‘Jezus, vergeet me niet wanneer Je in je koninkrijk komt.’ Jezus zei: ‘Ik beloof je, vandaag nog zul je bij Mij zijn in het paradijs.’
Rond de middag werd het donker in heel het land, tot drie uur. Er was een zonsverduistering. Het voorhangsel in de tempel scheurde middendoor. Jezus riep luid: ‘Vader, in je handen beveel Ik mijn geest.’ Na deze woorden stierf Hij.
De honderdman, die zag wat er gebeurde, verheerlijkte God en zei: ‘Waarachtig, die man was een rechtvaardige.’
Alle mensen die kwamen kijken, gingen naar huis. Ze sloegen zich op de borst als teken van rouw. Alle vrienden van Jezus bleven toekijken vanuit de verte. Ook de vrouwen die Hem volgden vanuit Galilea.

__
Palmzondag C: lang evangelie
Klik hier voor het vervolg van deze tekst.

Stilstaan bij…

Kruisigen
Het kruisigen en de geseling die eraan voorafging, was een straf uit het Oosten, die de Romeinen toepasten op slaven en niet-burgers voor moord, roof, verraad en rebellie. Deze doodstraf was bedoeld voor staatsgevaarlijke misdadigers. Cicero schreef erover als 'de wreedste en walgelijkste van alle straffen'. Wie gekruisigd werd, stierf een pijnlijke langzame dood door verstikking.
Keizer Constantijn schafte in 313 na Christus de kruisdood af.

Simon uit Cyrene
Simon was vermoedelijk een jood die afkomstig was van Cyrene, een Romeinse kolonie op de kust van Noord-Afrika (in het huidige Libië).
Daar woonden toen vele joden.
Enkele buiten-bijbelse bronnen zeggen dat hij niet alleen het kruis van Jezus droeg, maar ook in zijn plaats werd gekruisigd.

Schedel / Calvarieberg
(Aramees = Golgotha; Latijn = Calvaria)
De naam schedel kan ontleend zijn aan de vorm van de heuvel, maar kan ook herinneren aan een legende die vertelt dat de schedel van Adam daar begraven ligt.

Vergeven
Dit gebed om vergeving komt alleen voor in het evangelie van Lucas. Hiermee benadrukt Lucas de barmhartigheid van Jezus.

Voorhangsel
Achter dit grote gordijn in de tempel, dat uit één stuk was gemaakt en 18 m hoog was, bevond zich het heilige der heiligen. Door de scheur in dit voorhangsel werd die ruimte voor iedereen zichtbaar. God die altijd 'opgeborgen' was in de tempel, kan nu naar buiten en is toegankelijk voor iedereen.

Bijbel en kunst

J. BOSCH (?)

De kruisdraging (1510-1516)

Hiëronymus (Jeroen) van Aken (1450-1516) was de oorspronkelijke naam van deze kunstschilder, die zijn hele leven woonde in ’s- Hertogenbosch (den Bosch). Dit bezorgde hem de naam Bosch.
Hij leefde in de overgangstijd tussen Middeleeuwen en Renaissance en legde persoonlijke opvattingen in de bestaande traditionele Bijbeltaferelen.

Bijna in het midden van dit schilderij is Jezus te zien. Zijn gelaat dat rust en sereniteit uitstraalt, steekt af tegen de vele verwrongen gezichten die het omringen. In zijn tijd geloofde men dat lelijkheid een teken was van de duivel.

In de diagonaal die van links onder naar rechts boven het schilderij gaat zijn nog twee gezichten te zien die niet verwrongen zijn:
. dat van Veronica (links onder), die in haar handen het doek draagt waarmee ze gezicht van Jezus heeft afgedroogd. De afdruk van Jezus' gezicht is op het doek te zien. De naam Veronica betekent: 'het ware gelaat'.
. en dat van een man die erg bang is (rechts boven). Hij is wellicht een vriend van Jezus die door de man rechts bedreigd wordt. Het gezicht van de man links van hem spreekt boekdelen.

In de diagonaal die van links boven naar rechts onder gaat is de kruisbalk te zien. Links bovenaan zijn twee handen te zien van iemand die het kruis mee helpt dragen.

Op dit ogenblik wordt in twijfel getrokken of dit werk echt van Jeroen Bosch is: op het werk ontbreekt de aanwezigheid van de meest onwaarschijnlijke en fantasierijke wezens en de tekening onder de verflaag blijkt veel schetsmatiger dan bij zijn andere werken.