Loading...
 

Palmzondag

De eerste dag van de Goede Week

Herdenken

Palmzondag is de laatste zondag voor Pasen.
Met Palmzondag herdenkt de liturgie twee feiten:

. De vreugdevolle, feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem, toen Hij er het joodse paasfeest ging vieren.
Bij het begin van de eucharistie wijdt de priester de palmen, achteraan in de kerk. Daarop volgt een palmprocessie, waarbij de aanwezigen met palmen / palmtakjes (buxustakjes) de blijde intrede van Jezus in Jeruzalem herdenken.
Hierbij leest men het evangelie over de intrede van Jezus in Jeruzalem voor.


. Het droevige feit van Jezus' lijden en sterven.
Tijdens de eucharistieviering leest men het lijdensverhaal van Jezus voor (= lang evangelie). De priester draagt op Palmzondag rode gewaden. Dat 'rood' doet denken aan het lijden van Jezus.



Palmzondag in de liturgie

Lezingen in het A-jaar
Lezingen in het B-jaar
Lezingen in het C-jaar





Gebruiken

Palmtakjes

De palmen uit het evangelie worden in onze streken vervangen door takjes van buxus (die plantkundig onjuist 'palmtakjes' worden genoemd). Vroeger werden gewijde palmtakjes opgehangen boven of naast de huisdeur of werden ze geplaatst aan de uithoeken van de akkers. Nu brengt men ze meestal aan achter een kruisbeeld.


Naar analogie van de kerstversiering maakt men 'bloemstukjes' van buxus en gele bloemen. Als tegenhanger voor de kerstboom worden takken van krulwilgen, waarvan de knoppen pas ontloken zijn, opgesmukt met gele linten en versierde uitgeblazen eieren.



Palmpasen

In bepaalde delen van Vlaanderen bestaat de gewoonte een 'palmpasen' te maken. Soms spreekt men ook van palmpasenkruis of palmpasenstok. Dit is een stok of kruis (= dood hout), die vol gehangen wordt met versieringen, die verwijzen naar lijden, dood en verrijzenis van Jezus Christus.

Palm herinnert aan de intrede van Jezus in Jeruzalem
Brood doet denken aan het Laatste Avondmaal
Haan verwijst naar de verloochening van Petrus
Eieren doen denken aan nieuw leven, verrijzenis
Linten, snoep benadrukken het feestelijke van de palmpasen.



TIP
Wie geen palmpasen wil maken, kan de verschillende elementen van de palmpasen ophangen in een wilgentak of een tak van een forsythia telkens nadat je het verhaal vertelde dat met een van de elementen te maken heeft.





Mediteren

Groen

Zoals voor Noach
de groene olijftak
het teken was van God
dat het leven herbegon


zo kan het groene palmtakje
een teken zijn
dat ook voor ieder van ons
het leven verder gaat.



Het palmtakje

Vandaag nam je een gewijd palmtakje mee naar huis.
Mocht je denken dat dit palmtakje je geluk zal brengen
of je extra goddelijke bescherming zal geven,
dan zou je wel eens erg ontgoocheld kunnen worden.

God wil natuurlijk wel dat je gelukkig bent,
maar Hij nodigt je vooral uit om daar zelf aan te werken.

Als je gelooft dat het leven erin bestaat om lief te hebben,
zelfs wanneer het leven je geen cadeaus geeft,
als je denkt dat rechtvaardigheid, respect voor de mens en solidariteit
waarden zijn die verder moeten ontwikkeld worden,
als je probeert om te kijken naar wat er om je heen gebeurt,
als je jouw buur een goeiedag zegt, ook als hij niet reageert,
als je probeert zo te leven en te handelen
dat iedereen wordt gerespecteerd op zijn werk, in zijn buurt of elders ...
neem dan maar gerust dat palmtakje mee.

Het zal je eraan herinneren
dat het leven sterker is dan de dood, zoals Jezus liet zien
dat Jezus’ boodschap van liefde er is voor elk moment van je leven.
dat je met de hulp van God wilt meewerken
aan het geluk voor jezelf en dat van de anderen.





Palmzondag en kunst

Muziek

J.S. BACH

Himmelskönig, sei willkommen (1714)

SonateIn het instrumentale openingsdeel is de stappende beweging te horen van de ezel waarop Jezus zit om naar Jeruzalem te gaan.
KoorVol vreugde wordt gezongen: "Himmelskönig, sei wilkommen" (Welkom, hemelse koning)
RecitatiefDe intrede van Jezus wordt geïnterpreteerd als de komst van Jezus in het hart van de gelovigen.
Aria"Starkes Lieben, das dich, großer Gottessohn" In drie aria's wordt het verdere verloop van Jezus te Jeruzalem opgeroepen. De muziek gaat langzaam over van vreugde naar verdriet.
Aria"Leget euch dem Heiland unter"
Aria"Jesu, laß durch Wohl und Weh"
Koor "Jesu, deine Passion"
Koor"So lasset uns gehen in Salem der Freuden" Naar het einde is er opnieuw vreugde. Wie luistert wordt opgeroepen om in het voetspoor van Jezus te treden.


Klik hier om deze cantate (BWV 182) te beluisteren.





Overweging

Kolet Janssen

Palmzondag in coronatijden

(Kerknet, zondag 5 april 2020)

Palmzondag is een van mijn favoriete feesten in het kerkelijk jaar. Elk jaar ga ik met de palmtakjes uit de kerk langs alle kamers van mijn huis. Vroeger met de kinderen, nu zonder.
Telkens vervang ik dan de oude, vergeelde palmtakjes bij het kruisje of schilderijtje door een vers groen exemplaar. Ik breng ook altijd takjes mee voor de huizen van onze volwassen kinderen en voor mijn buurvriendin.
Ook al zijn ze niet of minder bezig met geloof, dat takje is toch altijd welkom. Als een teken van zegen en aandacht.
Dit jaar zijn de kerken dicht. Geen palmtakjes dan maar? Ik heb er eerlijk over nagedacht. Dichte kerken, minder vieringen en gelovigen, dat is tenslotte niet echt een verschijnsel dat pas nu in coronatijden opduikt. Het zal in de toekomst wel vaker gebeuren dat we er zelf iets op zullen moeten vinden. En dit is wat ik ga doen.
Ik ga in mijn stadstuintje op zoek naar een groene tak, van een struik waarvan ik de naam niet ken maar die ook in de winter groen blijft. (Mijn buxusbol is enkele jaren geleden gesneuveld aan zijn eigen pandemie.) Daar knip ik kleine twijgjes van.
Dan ga ik op stap door mijn huis. Ik hang een takje in de keuken en dank God voor alle heerlijke natuurproducten waarmee we mogen koken. In de woonkamer vraag ik om zegen over het samenzijn als we bij elkaar zitten en eten, samen of met vrienden en familie. Op het toilet vraag ik om een goede gezondheid voor iedereen die er gebruik van maakt.
In de gang vraag ik om een geest van openheid telkens als ik de voordeur zal openen.
In de badkamer dank ik om het warme water en alles wat bijdraagt aan ons welzijn. In de slaapkamer vraag ik om zegen over onze slaap. In de studeerkamer vraag ik dat de geest van God mag waaien over alles waar we mee bezig zijn. In de logeerkamer vraag ik Gods zegen over wie er zal verblijven. Ik ga zelfs naar mijn waskelder en mijn zolder. Ook in mijn tuintje prik ik een takje bij een rozenstruik.
Met kinderen was het altijd verrassend om te horen waarmee zij kwamen aandragen: dat de pannenkoeken hier niet aanbakken, dat we geen ruzie maken bij het spelen…
Gods zegen vragen over heel ons leven, dat kan ik ook doen zonder officiële palmviering.
Ik heb er gewoon een stel groene takjes voor nodig en een hart dat naar God reikt.