Spreuken 21, 1-6.10-13: Leef wijs

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1085-1086)

De Heer bepaalt wat een koning doet,
net zoals hij bepaalt hoe een rivier stroomt.

Mensen denken altijd van zichzelf dat ze goed leven,
maar de Heer kijkt of ze echt eerlijk zijn.
De Heer heeft liever dat je goed en eerlijk leeft,
dan dat je offers aan hem brengt.

Slechte mensen lopen trots rond,
ze vinden zichzelf veel beter dan anderen.
Als je hard werkt, zul je rijk worden,
maar als je snel en slordig werkt, word je arm.
Als je op een oneerlijke manier rijk geworden bent,
verdwijnt je bezit als stof in de wind,
en jij zult sterven. (...)

Slechte mensen willen alleen maar kwaad doen.
Ze hebben met niemand medelijden.
Als je slechte mensen straft, leren ze daarvan.
Als je boos wordt op wijze mensen, worden ze nog wijzer.
De rechtvaardige God ziet precies wat slechte mensen doen.
Hij zorgt ervoor dat het slecht met hen afloopt.

Help arme mensen als ze om hulp roepen.
Anders zal niemand luisteren als jij zelf om hulp vraagt.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Het hart van de koning is als een waterloop in de hand van God:
Hij leidt het waarheen Hij het graag heeft.

Heel het gedrag van een mens mag in zijn eigen ogen recht zijn,
maar het is God die zijn hart toetst.

Gerechtigheid en recht doen
heeft God liever dan offers.

Trotse ogen en een aanmatigend hart:
wat een goddeloze uitstraalt is de zonde.

De plannen van een vlijtig mens brengen iets op,
maar wie zich overhaast werkt, zal gebrek lijden.

Schatten verworven door leugens:
dat is als een vluchtige adem op zoek naar de dood.

Zondaars verlangen kwaad te doen;
hun medemens vindt geen genade in hun ogen.

De onnozele wordt wijs, als de spotter gestraft wordt,
maar als men de wijze onderricht, doet hij kennis op.

God houdt het huis van de zondaar in het oog,
Hij stort die in het verderf.

Wie zijn oor gesloten houdt voor het gejammer van de arme,
hij zal ook zelf eens roepen en geen antwoord krijgen.

Stilstaan bij …

Onnozele
Iemand die nog voor verbetering vatbaar is.

Spotter
Iemand die een verharde zondaar blijkt te zijn.

Bij de tekst

Twee reeksen spreuken

De eerste reeks
heeft het vooral over de oppervlakkigheid van de kennis van de mensen en de diepte van de kennis van God.
De tweede reeks
staat stil bij de neiging van de mens om slecht te handelen, waardoor hij steeds op zijn hoede moet zijn.

Wijs / dwaas

Het boek Spreuken wil beschrijven wie een wijze persoon is en wie een dwaze.

Een wijze:	Een dwaze:
Leeft volgens de wetten van God en houdt zich aan het goede.	Gaat eigenzinnig zijn eigen weg en houdt zijn geest gesloten voor de woorden van God.
Leeft integer.	Vertoont wangedrag.
Dit leidt tot leven en alles wat goed is.	Leidt tot een ‘pseudo-leven’ dat eindigt met de dood.
Dit leidt tot leven en alles wat goed is.	Leidt tot een ‘pseudo-leven’ dat eindigt met de dood.
God houdt van hen en beschermt hen.	God is er woedend op. Als het hu goed gaat is het maar voor korte tijd.