Reservoir

Wat?

Waterreservoirs waren in Bijbelse tijden kunstmatig aangelegde plaatsen (zoals een cisterne, put, ondergronds bassin, vijver, openbaar waterbekken) waarin men regenwater of water van een bron opving en bewaarde.
Deze bassins / cisternes werden vaak uitgehouwen in de rots en bekleed met pleister om waterverlies tegen te gaan. Soms waren ze verbonden met aquaducten of met regenwaterafvoeren van daken.

Waarom?

Reservoirs waren belangrijk om water op te slaan
. vooral in droge seizoenen
. op plaatsen waar weinig of geen natuurlijke bronnen waren.
. voor het geval de toegang tot de bron verhinderd werd (b.v. Bij de belegering van een stad)
. om voldoende water te hebben voor rituele doeleinden (b.v. tempel)
. om het land te kunnen irrigeren
. voor het dagelijks waterverbruik in een huishouden (koken, wassen van zichzelf en kleding)

Waar?

. In steden die op heuvels lagen, waar natuurlijke bronnen schaars waren.
B.v. Jeruzalem, Betlehem, Lachis, Megiddo

Zo waren de ‘Cisternes van Salomo’ in Jeruzalem een netwerk van ondergrondse wateropslagplaatsen onder de Tempelberg.

In Megiddo was een indrukwekkend ondergronds systeem met een tunnel en cisterne om veilig water te kunnen halen tijdens een belegering.

. In forten en versterkte steden
Zo hadden de steden Hazor en Gezer grote waterprojecten om de toegang tot bronnen te garanderen.

. In steden die in een woestijngebied lagen waar de opvang van regenwater belangrijk was om te overleven.
B.v. Beërseba.

. In huizen van bemiddelde mensen. Daar had men soms een kleine cisterne voor huishoudelijk gebruik.

 

Waterreservoirs in de Bijbel

Oude Testament

Genesis 37, 23-24
“Zodra Jozef bij zijn broers kwam, trokken ze hem het kleed uit, het prachtige kleed dat hij droeg, grepen hem en wierpen hem in de put. De put was leeg en er stond geen water in.”
Lees meer

Verwijzing naar een cisterne, die droog was op dat moment.

2 Samuël 23, 15 // 1 Kronieken 11, 17
“Op een gegeven ogenblik kwam er bij David een verlangen op en zei hij: ‘Als iemand me nu eens water te drinken gaf uit de put bij de poort van Betlehem!'” (2 Samuël)

“David had een grote dorst en verzuchtte: 'Als iemand mij nu eens water kon laten drinken uit de put bij de poort van Bethlehem!'” (1 Kronieken)

David heeft het over een bekende waterbron bij de stadspoort van Betlehem, die later hoogstwaarschijnlijk later de 'Vijvers van Salomo' voedde.

1 Koningen 16, 24
“Hij (Omri) kocht van Semer voor twee talenten zilver de berg Someron, bouwde op die berg een stad en noemde die Samaria, naar Semer, de eigenaar van de berg.”

Omdat elke ommuurde stad moest beschikken over watervoorziening, zeker een stad op een bergtop zonder natuurlijke bron, impliceerde dit de bouw van ondergrondse reservoirs of cisternes.

2 Koningen 18, 31
“Zo spreekt de koning van Assur: Geef je over en kom naar buiten, mij tegemoet; dan kan ieder de vruchten eten van zijn wijnstok en zijn vijgenboom en water drinken uit zijn eigen put,”

Eigen wateropslag is een teken van vrede en welvaart.

2 Kronieken 26, 10
“Ook bouwde hij (Uzzia) vestingen in de woestijn. Hij liet ook regenbakken uitkappen, want hij had een grote veestapel in de Sefela en op de vlakte, en hij had landbouwers en wijngaardeniers in het Karmelgebergte, want hij hield van landbouw.”

Illustratie van het aanleggen van reservoirs voor vee en de irrigatie van akkers en wijngaarden in droge gebieden.

Prediker 2, 6
“Ik heb vijvers aangelegd om een bos van jonge bomen te bevloeien.”

Het water dat in vijvers werd opgeslagen, werd voor irrigatie gebruikt in de landbouwsector.

Jeremia 2, 13
“(God zegt:) Mijn volk heeft dubbel misdreven: Ze hebben Me verlaten, de bron van levend water, en ze hebben regenbakken gehouwen, vol barsten en die geen water houden.”

De gebroken waterreservoirs zijn in deze tekst het beeld van de ontrouw van het volk t.o.v. God in contrast met de bron van levend water, die het beeld van God is.

Jesaja 36, 16
“Luister niet naar Hizkia. Dit zegt de koning van Assur: Geef u over en kom naar buiten, mij tegemoet; dan kan ieder de vruchten eten van zijn wijnstok en zijn vijgenboom en water drinken uit zijn eigen put.”

Eigen wateropslag werd gezien als een teken van vrede en welvaart.

Nieuwe Testament

Johannes 5, 2-3
“Nu is er in Jeruzalem bij de Schaapspoort een badinrichting, in het Hebreeuws Betzata geheten, met vijf zuilengangen. In die gangen lag altijd een groot aantal gebrekkigen: blinden, lammen en mensen met verschrompelde ledematen (te wachten op het in beweging komen van het water.”
Lees meer

Betzata bestond uit twee grote waterbassins en werd waarschijnlijk gebruikt voor rituele wassingen en als wateropslag voor de tempel. De bassins werden waarschijnlijk gevuld met regenwater of water dat van elders werd aangevoerd.

Johannes 9, 7
“Jezus zei tegen hem: ‘Ga je wassen in de vijver van de Siloam,’ (wat betekent: gezondene). Hij ging er naar toe, waste zich en kwam er ziende vandaan.”
Lees meer

De vijver werd gebruikt voor ritueel of symbolisch wassen.
Het water is in deze tekst het beeld van de zegen van God die genezing brengt.

Voorbeelden

Jeruzalem: de vijver van Siloam

Die vijver die aangelegd werd tijdens of vóór de regering van koning Hizkia (8e eeuw voor Christus), lag aan de zuidoostkant van de oude stad Jeruzalem, in de Stad van David. Het water ervan kwam via de ondergrondse Hizkia-tunnel van de Gihonbron. De vijver die diende als opslagplaats van water voor de inwoners van Jeruzalem, werd ook gebruikt voor rituele reiniging bij de tempel en gaf toegang tot water tijdens belegeringen, dankzij de tunnel van Hizkia.

Betlehem: de vijvers van Salomo

Die ‘vijvers’ liggen ten zuidwesten van Bethlehem. Het gaat om drie grote bassins die trapsgewijs aangelegd zijn met een hoogteverschil van ca 6 m tussen elk. Samen hebben ze een opslagcapaciteit van ca 250.000 m³. Die vijvers / bassins werden uitgegraven in rots en zijn deels gemetseld. Het water ervan kwam via (ondergrondse) aquaducten van bronnen en regenwater en werd via aquaducten geleid naar de tempel van Jeruzalem en wellicht ook naar het paleis van Herodes.
Men begon de tweede - eerste eeuw voor Christus te werken aan dit complex dat functioneerde tot 1967. Op dit ogenblik leveren de vijvers water aan Betlehem. De aquaducten naar Jeruzalem zijn gedeeltelijk verdwenen.

Samaria

In Samaria, de hoofdstad van het Noordrijk (Israël), waren cisternes en tunnels die in harde kalksteen uitgehouwen werden, vooral bij het paleis op de acropolis. Ze werden gebouwd door Omri (rond 876 voor Christus) en uitgebreid onder zijn zoon Achab Ze waren nodig om de stad te voorzien van water, vooral tijdens droogte of belegering.

Megiddo

In de 9e eeuw voor Christus, wellicht tijdens de regering van koning Achab, werkte men een watervoorzieningssysteem uit om de stad te bevoorraden van het bronwater buiten de stad op het moment dat ze belegerd werd. Daarvoor werden een schacht en een tunnel uitgehouwen in de rots. Via de trappen in de schacht, kon men naar beneden om dan via de tunnel water te halen.

Klik hier om via de trap helemaal naar beneden te gaan langs de schacht om dat door de 70m lange tunnel te gaan naar de ondergrondse bron. Dit enorme bouwwerk geeft aan hoeveel moeite mensen vroeger moesten doen om water te bekomen.