…page…

Wie is Izebel?

De dochter van Eth-Baäl

Izebel was een Fenicische prinses, de dochter van Eth-Baäl / Ithobaäl I, koning van Tyrus en vroegere priester van Astarte. Ze kreeg een verfijnde opvoeding.

De vrouw van Achab

Izabel werd de echtgenote van Achab, zoon van koning Omri. Achab was de koning van het koninkrijk Israël (Noordrijk / Tienstammenrijk) van 887 tot 856 voor Christus.
Ze bevorderde de verering van Baäl en Astarte (vruchtbaarheidsgoden die in Fenicië aanbeden werden), die ze tot staatsgodsdienst wilde maken. Ze onderhield hun profeten en liet de meeste profeten van Jahwe doden. Vooral de profeet Elia kwam in aanvaring met haar, zodat die voor zijn leven moest vrezen en wegvluchtte.

Onder invloed van Izebel voerde Achab een liberale religieuze politiek, die de oude cultus van de regio (de Baälcultus) niet in de weg stond.

Koningin-moeder van het Noordrijk (Israël)

Toen Achab sneuvelde in een veldslag bij Ramoth in Gilead, werd Izebel de koningin-moeder, terwijl haar zonen, Ahazia en Joram, kort na elkaar over het koninkrijk Israël regeerden. Via het huwelijk van haar dochter Atalja met Joram, de koning van Juda had Izebel ook invloed in het Zuidrijk, waar ze sterke tegenkanting ondervond van de priesters uit het Zuidrijk, die Jahwegezind waren.

Elisa organiseerde een militaire staatsgreep tegen Izebel. Hij riep Jehu, een legeraanvoerder en strijdwagenrijder uit tot koning. Die doodde eerst Joram, de zoon van Achaz en Izebel, en nadien ook Izebel zelf, door haar uit een venster te gooien. Hij vertrappelde haar lijk met zijn paarden. Wat overbleef aten honden op. Daarna liet Jehu de hele koninklijke familie doden samen met alle priesters van Baäl.

Een overspelige vrouw?

In de Bijbel wordt ‘overspel’ met ‘afgoderij’ geassocieerd. De relatie tussen God en Israël beschrijft de Bijbel vaak als een relatie tussen man en vrouw. Dat betekent dat een offer aan een andere God werd gezien als overspel, want dit offer toonde de ‘ontrouw’ aan de ene ware God. Dat Izebel de Baälcultus wilde promoten werd gezien als ‘afgoderij’.

Een heerszuchtige vrouw?

Het Bijbelboek 1 Koningen beschrijft Izebel als iemand die ten koste van alles haar zin doorzet.

De naam ‘Izebel’

Izebel zou betekenen: waar is Bel? Waar is Baal?
Die vraag werd gesteld in de eredienst van Baäl in de tijd van het jaar dat Baäl in de onderwereld verbleef.

Die naam kan ook betekenen: ongerept, kuis.

Of: ‘Zonder bijwoning’ (I = niet, zonder, en Zébel = woning)

Izebel en Samaria

Geografische situering

Negende eeuw voor Christus:
donkerblauw de Fenicische stadstaten,
donkergroen het koninkrijk Israël, Noordrijk, Tienstammenrijk
lichtgroen het koninkrijk Juda, Zuidrijk, Tweestammenrijk
grijs de Filistijnse stadstaten,
geel het koninkrijk Edom

De stad Samaria

Samaria is de plaats waar Achab, de koning van het Noordrijk Israël (Tienstammenrijk) een 'ivoren paleis' had gebouwd, dat beantwoordde aan het kunstzinnig gevoel van Izebel. Opgravingen tonen fijn snijwerk waarin men de culturele invloed van Tyrus duidelijk kan zien.

Het zegel van Izebel

Het zegel van Izebel, waarvan men niet weet waar men het oorspronkelijk vond in 1964, is erg groot in vergelijking met gangbare zegels. Dat zou kunnen wijzen op de hoge afkomst van de eigenares. De afbeeldingen erop tonen de grote invloed van de Egyptische cultuur in de Fenicische beschaving.
Dat men het zegel opnam in de ‘Israel Antiquities Authority Collection’ van het Israel Museum te Jeruzalem, toont aan dat men ervan uitgaat dat dit zegel authentiek is.

Klik hier om die zegelring te zien.

In het bovenste deel zit een leeuw met een vrouwengezicht en een deel van de kroon van Isis/Hathor (de vrouw van Osiris).
Links is het Egyptische anch-teken te zien, het teken van leven.

Onder een lijn halfweg het zegel, staat een gevleugelde zonneschijf met daaronder het beeld van een valk, symbool van de farao.
Aan beide zijden van de valk staat een cobra, vaak te zien op het kapsel van een farao of een Egyptische god.
Onderaan de valk is een lotus te zien, symbool voor wedergeboorte, maar ook voor een vrouw.

Op het zegel staat de naam Izebel als: YZBL. Deze vier letters zijn te vinden tussen de verschillende symbolen. Y en Z staan net beneden de zonneschijf. De B is weggedrukt in de linkerhelft, de L in het rechtse gedeelte. Bovenaan, waar het zegel beschadigd is, stonden hoogstwaarschijnlijk een L en een A, die duidelijk maakten dat het zegel toebehoorde aan Izebel.

Zo'n zegelring werd gebruikt als een soort handtekening, zodat iedereen die een brief kreeg die met zo'n ring gestempeld was, wist dat die van Izebel kwam.

Izebel en kunst

VAN SOUDENBACH

De dood van Izebel

Zo lijkt het erop dat dieren koningin Izebel gedood hebben, maar het waren de paarden van de strijdwagen van Jehu die haar vertrappelden, nadat ze uit het venster werd gegooid. Pas daarna kwamen de honden.

F. LEIGTON

Elia ontmoet Izebel en Achab (1862-1863)

De profeet Elia veroordeelde de koning en koningin van Juda, omdat ze schuldig waren aan de dood van Nabot.

Werk van Frederic Leighton (Scarborough 3 december 1830 – Londen, 25 januari 1896). Hij schilderde onder meer historische en Bijbelse onderwerpen en taferelen uit de Griekse en Romeinse mythologie.

J. B. l. SHAW

Izebel (1896)

Werk van John Byam Liston Shaw (Madras, 13 november 1872 - Londen, 26 januari 1919). Zijn werk werd sterk beïnvloed door de prerafaëlieten.

 

ROOKE

Elia, Achab en Izebel

Kunstwerk van Thomas Matthews Rooke, 1842-1942

ANONIEM

Het tapijt werd waarschijnlijk in Brussel gemaakt, mogelijk naar een ontwerp in de werkplaats van Rogier van der Weyden. Het is beschadigd en boven, onder en links gesneden.

Op dit tapijt staat Jehu, de man met de scepter, centraal. Izebel staat in het vensterraam. Ze wordt door twee mannen vastgegrepen die haar naar beneden willen gooien.
Rechts staat Jehu ook nog terwijl hij naar een mand kijkt. Daarin zijn de hoofden van zeventig familieleden van Achab.

Izebel in 'bijbelin1000seconden'

. 1 Koningen 18, 20-40: Elia en de priesters van Baäl
. 1 Koningen 19, 4-8: Elia onder de bremstruik
. 1 Koningen 19, 9a.11-13a: God ontmoet Elia
. 1 Koningen 21, 1-9: Elia en de wijngaard van Nabot