Johannes 3, 1-8: De Geest waait waar Hij wil

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1676-1677)

Er was een farizeeër die Nikodemus heette. Hij was één van de Joodse leiders. Midden in de nacht kwam hij naar Jezus toe en zei: ‘Meester, wij weten dat God u gestuurd heeft om onze leraar te zijn. Want we zien dat God u helpt om al die wonderen te doen.’
Jezus zei tegen Nikodemus: ‘Luister heel goed naar mijn woorden: Je kunt alleen bij Gods nieuwe wereld horen als je op een nieuwe manier geboren wordt.’
Toen zei Nikodemus: ‘Iemand die al oud is, kan toch niet opnieuw geboren worden? Hij kan toch niet teruggaan in de buik van zijn moeder en nog een keer geboren worden?’
Jezus zei tegen hem: ‘Luister heel goed naar mijn woorden: Je kunt Gods nieuwe wereld alleen binnengaan als je op een nieuwe manier geboren wordt. En dat gebeurt als je gedoopt wordt met de heilige Geest.’

Jezus zei: ‘Wie op een gewone, menselijke manier geboren wordt, zal een keer sterven. Maar wie geboren wordt door de Geest, zal eeuwig leven. Wees dus niet verbaasd als ik zeg: Jullie moeten op een nieuwe manier geboren worden.
Denk aan de wind: Die waait waarheen hij wil. Je hoort hem, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij naartoe gaat. Zo is het ook met de Geest: Je weet niet waar hij vandaan komt en hoe hij werkt. Want hij hoort bij de hemelse wereld. En iedereen die door de Geest geboren wordt, hoort ook bij de hemelse wereld.’

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Onder de Farizeeën was er iemand die Nikodemus heette.
Hij was één van de voornaamste van de Joden.
Op een nacht kwam Nikodemus bij Jezus en zei:
‘Rabbi, we weten dat God Jou gestuurd heeft als leraar,
want niemand kan de tekenen doen die Jij verricht,
als God niet met hem is.”
Jezus antwoordde: ‘Echt waar, echt waar, Ik zeg je:
als iemand niet opnieuw geboren wordt
kan hij het Rijk van God niet zien.’
Nikodemus vroeg:
‘Hoe kan een mens geboren worden als hij al oud is?
Kan hij soms in de schoot van zijn moeder terugkeren
en opnieuw geboren worden?’
Jezus zei: ‘Echt waar, Ik zeg je:
als iemand niet geboren wordt uit water en geest,
kan hij het Rijk van God niet binnengaan.
Wat geboren is uit een mens is menselijk,
en wat geboren is uit de Geest is geest.
Verwonder je niet dat Ik je zei: je moet opnieuw geboren worden.
De wind blaast waarheen hij wil. Je hoort wel zijn gesuis,
maar weet niet waar hij vandaan komt en waar hij naartoe gaat.
Zo gaat het met iedereen die geboren is uit de Geest.’

Stilstaan bij …

Farizeeën
(Aramees = 'afgezonderden')
Farizeeën zonderden zich af van de andere mensen: ze voelden zich beter en wilden niet met hen te doen hebben. De meeste van hen waren vrome gelovigen die zich toelegden op een nauwkeurige studie van de wet en de beleving ervan. Sommigen spanden zich in om méér te doen dan wat de Wet voorschreef. Zo vastten ze vrijwillig iedere maandag en donderdag en gaven ze tienden van hun inkomsten. Gewone mensen keken met bewondering en ontzag naar hen op.

Nikodemus
Nikodemus was niet alleen een farizeeër, maar ook een Joods leider. Hij wordt nog twee keer vermeld in het evangelie volgens Johannes: wanneer hij Jezus verdedigt voor het Sanhedrin Johannes 7, 50-52 en wanneer hij samen met Jozef uit Arimatea Jezus begraaft (Johannes 19, 39-40).

Tekenen
Volgens Johannes zeggen ‘tekenen’ wie Jezus van Nazaret is en wat Hij voor de christenen uit het jaar 90 na Chr. be-teken-t. nl.:
- Hij is de Messias, de Redder (lost de nood van mensen op)
- met Hem begint het Rijk Gods (= nieuw leven vol vreugde)

Wind / geest
Zowel in het Hebreeuws als in het Grieks kent het woord twee betekenissen, waarmee in deze tekst gespeeld wordt.

Bij de tekst

Doopsel, vormsel

In zijn gesprek met Nikodemus zagen christenen later de betekenis van het doopsel: herboren worden uit water (sacrament van het doopsel) en geest (sacrament van het vormsel), nieuwe mens worden.

Suggesties

Grote kinderen

SPREKEN MET BEELDEN

Woorden met twee betekenissen

Vooraf
Neem een groot papier en teken er een zon en een donderwolk op.
(inspireer je hierbij aan deze tekening).

Verloop
Licht en duisternis
Ga met de kinderen in op de twee niveaus waarop ‘licht’ en ‘duisternis’ een betekenis hebben.

Eerste betekenis (letterlijk)
In het licht kan men alles zien
In de duisternis is alles verborgen.

Tweede betekenis (figuurlijk)
Per twee zoeken kinderen naar wie ‘duisternis is, en naar wie ‘licht’ is – in de tweede betekenis van het woord – in hun leven, en voor de mensen in het algemeen.
Goed nieuws is bv. als een licht voor de dag
Grote tegenslag dompelt de mensen in duisternis.
Noteer hun voorbeelden bij de tekening op de flap of op het bord: een zon (voor al wat ‘licht’ is), en een donderwolk (voor al wat ‘duisternis’ is).

Opnieuw geboren worden
Ga met de kinderen in op de twee niveaus waarop ‘geboren worden’ een betekenis heeft.

Eerste betekenis
Geboren worden = voor het eerst leven.

Tweede betekenis
Zijn leven een totaal nieuwe richting geven.
Soms maken mensen dit aan anderen duidelijk door van naam te veranderen,
of iets aan hun uiterlijk te doen (andere kleren, ander kapsel)

VERDIEPEN

Uitkomen voor je geloof

Nikodemus wordt ook wel eens voor de grap Niko, de Mus, genoemd.
Toch typeert hem dat: hij is als een grijze mus. Hij gaat ‘s nachts naar Jezus, zo is hij zeker dat niemand hem ziet en dat hij van niemand commentaar zal krijgen en hij durft geen kleur te bekennen.

- Vind jij het moeilijk om voor je geloof uit te komen?
- Hoe zou dat komen?