…page…

Lucas 4, 14-22a: Jezus treedt op in Nazaret

Lucas 4, 14-22a // Marcus 6, 1b-2 // Matteüs 13, 54

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 1622-1623)

De kracht van de heilige Geest was nu in Jezus, en hij ging terug naar Galilea. Daar gaf hij uitleg over God in de synagogen. Het nieuws over Jezus werd overal in de omgeving bekend, en iedereen bewonderde hem.
Jezus ging ook naar Nazaret, de stad waar hij opgegroeid was. Op sabbat ging hij zoals altijd naar de synagoge. Toen hij opstond om voor te lezen, gaf een dienaar hem het boek van de profeet Jesaja. Jezus opende het boek en zocht naar het stuk dat hij wilde voorlezen. Hij las: «God heeft mij uitgekozen. Daarom is zijn Geest bij mij. God heeft mij gestuurd om aan arme mensen het goede nieuws te vertellen. En om tegen gevangenen te zeggen dat ze weer vrij zijn. Om blinden te vertellen dat ze weer zullen zien. En om mensen die het moeilijk hebben, te helpen. Ik maak bekend: Er begint een nieuwe tijd.»

Toen deed Jezus het boek dicht. Hij gaf het aan de dienaar terug en ging zitten. Iedereen in de synagoge keek naar hem. En Jezus zei: ‘Wat ik jullie net voorgelezen heb, is vandaag werkelijkheid geworden.’
Alle mensen waren verrast over de bijzondere dingen die Jezus zei.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Gesterkt door de Geest keerde Jezus terug naar Galilea.
Men sprak over Hem in heel de streek.
Hij trad op als leraar in hun synagogen
en werd door iedereen geprezen.
Zo kwam Hij ook in Nazaret, waar Hij was grootgebracht,
Volgens zijn gewoonte ging Hij op sabbat naar de synagoge.
Daar stond Hij op om voor te lezen.
Men reikte Hem de boekrol van de profeet Jesaja.
Die opende Hij en vond de plaats waar geschreven staat:
De Geest van de Heer is over mij gekomen,
want Hij heeft mij gezalfd.
Hij heeft mij gezonden
om aan armen de Blijde Boodschap te brengen,
aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken,
en aan blinden, dat zij zullen zien;
om verdrukten de vrijheid te geven,
om een genadejaar af te kondigen van de Heer.
Daarop rolde Hij het boek dicht,
gaf het terug aan de dienaar
en ging zitten.
In de synagoge waren alle ogen gespannen op Hem gericht.
Hij zei: 'Het Schriftwoord dat jullie zojuist gehoord hebben,
is vandaag in vervulling gegaan.'
Allen betuigden Hem hun instemming en verbaasden zich,
dat woorden vol genade uit zijn mond vloeiden.

Stilstaan bij …

Galilea
(Hebreeuws = gewest van de heidenen)
In deze streek, ten noorden van Palestina, leefden naast joden ook vele niet-joden, mensen van andere volkeren. In deze multiculturele en multireligieuze omgeving begon Jezus het Rijk van God te verkondigen.

Synagoge
(Grieks = plaats van bijeenkomst)
Plaats waar joden bijeenkomen om te bidden en de Bijbel te bestuderen.

Nazaret
In de tijd van Jezus was dit een klein dorp in Galilea.
Lees meer.

Sabbat
Een dag van rust en gebed.
Voor de joden was dit de zevende dag. Op die dag werd in de synagoge een dienst gehouden, die begon met de geloofsbelijdenis en het grote smeekgebed. Dan werd er voorgelezen uit de Tora. Daarop volgde een lezing van een boek van de profeten, met de bedoeling de lezing uit de Tora te verduidelijken. Het onderricht gebeurde zittend, terwijl het voorlezen rechtstaand gebeurde.

Voorlezen
In de synagoge mocht elke volwassen jood uit de Bijbel voorlezen en een aansluitende beschouwing of verklaring houden.

Geest van de Heer
Het Hebreeuwse woord voor ‘geest’ verwijst naar: wind, adem, blazen, inspireren... Jezus is door God geïnspireerd, begeesterd.

Zalven
Zoals olie een steen doordringt, zo wordt Jezus door de geest van God doordrongen. In het Oude Testament werd iemand gezalfd tot koning, priester of profeet, om aan te duiden dat hij door de Geest van God geïnspireerd was.

Genadejaar
volgend jaar, het vijftigste, een genadejaar / jubeljaar werd.
Een genadejaar was een jaar waarin alle schulden en zonden werden uitgewist en men een nieuw begin kon maken.
Zo'n genadejaar werd op de Grote Verzoendag aan het eind van zeven maal zeven jaar aangekondigd met het blazen op de jobel (= ramshoorn).

Rolde
Toen Jezus leefde zagen boeken er niet uit zoals nu: een geheel van bladeren die langs beide kanten beschreven zijn en aan een zijkant aan elkaar vastgemaakt zodat men erin kan bladeren. Een boek was toen een lange strook papyrus of perkament die op een stok was gedraaid. Om een boek te kunnen lezen was het uiteinde van die strook vastgemaakt aan een andere stok. Bij het lezen werd de ‘rol’ aan de ene kant opengedraaid en aan de andere kant opgewonden. Intussen kon men de stroken tekst lezen die erop geschreven waren. Op dit ogenblik zien de torarollen in een synagoge er nog steeds zo uit.

Bij de tekst ...

Inhoud

Lucas beschrijft het eerste publieke optreden van Jezus als de vervulling van de verwachtingen in het Oude Testament, een optreden dat een heel programma inhoudt. Hij presenteert Jezus als een leraar die met gezag tot de mensen spreekt over God en zijn ‘droom’ voor de mensen.

Suggesties

Grote kinderen

VERDIEPEN

Vloergesprek: nadenken over Jezus

Schrijf het woord Jezus op een groot blad papier en leg het in het midden van de kring. De kinderen schrijven er rond wie Jezus is. Lees dan de volgende tekst voor:

In die tijd keerde Jezus uit de woestijn terug naar Galilea.
Hij was vol van Heilige Geest.
In de streek vertelde iedereen over Hem.
Hij ging naar de synagogen (gebedshuizen) in de dorpen,
en sprak er alsof Hij een meester was.
Iedereen was heel enthousiast over Hem.
Op een dag kwam Hij in Nazaret. Daar woonde Hij als kind.
Zoals Hij gewoon was, ging Hij op sabbat naar de synagoge.
Tijdens de dienst stond Hij op om voor te lezen uit de Bijbel.
Men gaft Hem de boekrol van de profeet Jesaja.
Hij rolde die open en las voor:

'De Geest van de Heer is over Mij gekomen,
omdat Hij Mij gezalfd heeft.
Hij heeft Mij gezonden
om aan arme mensen de Blijde Boodschap te brengen,
om aan gevangenen te zeggen dat ze vrij zijn,
om aan blinde mensen te zeggen dat zij zullen zien,
en om verdrukte mensen te laten gaan in vrijheid.'

Dan rolde Hij het boek dicht,
gaf het terug aan de dienaar en ging zitten.
Iedereen in de synagoge keek naar Hem. Dan zei Jezus:
‘De woorden uit de Bijbel die jullie zojuist hoorden,
gingen vandaag in vervulling.’

Laat de kinderen reageren op het verschil tussen wat zij neerschreven en de manier waarop Jezus in deze tekst voorgesteld wordt.

Stilstaan bij de woorden van Jesaja

Jezus zegt dat die woorden nu werkelijkheid zullen worden. Als wij volgelingen van Jezus zijn, dan willen wij ook op onze manier dat die woorden werkelijkheid worden. Ga een voor een de zinnen na, en zoek met de kinderen hoe zij dit kunnen realiseren.
aan gevangenen hun vrijlating bekend maken
en aan blinden dat zij zullen zien
om verdrukten te laten gaan in vrijheid

De kinderen kunnen hierbij ingaan op de letterlijke betekenis van de zin. Oudere kinderen kunnen ook ingaan op de figuurlijke betekenis ervan. Bijvoorbeeld:

gevangenen
- mensen in de gevangenis
- mensen die onvrij zijn door bv. verslaving ...

blinden
- mensen die niet meer kunnen zien
- mensen die 'in de put zitten'

TIP
Schrijf de tekst van Jesaja op een groot vel papier, dat je oprolt. Gebruik deze boekrol bij het brengen van de tekst.

De Goed-nieuws-muur

(idee: Een wereld van verschil, zingevingsmomenten voor -12-jarigen, netwerk voor pastoraal met jongeren, 2004, p. 115)

Materiaal
Flappen papier
Schrijfgerei
Een geschikte muur om de flappen op te hangen. Dit kan eventueel ook een raam of een deur zijn.
Deze muur is bij voorkeur ook toegankelijk voor wie niet tot de deelnemers behoort.

Verloop
De deelnemers krijgen de kans om een bericht op de 'goed-nieuws-muur' aan te brengen (tekst; gedicht, krantenartikel, tekening, foto...)

BELANGRIJK
Alle 'berichten' moeten gaan over leuk nieuws, veraf en dichtbij. Het kan dus net zo goed gaan over de geboorte van een broertje of een zusje, als over het mooiste lieveheersbeestje, als over een feest in Vietnam.