Algemeen

Vossen

Vossen hebben een slanke snuit, puntige rechtopstaande oren en een dikke staart.
De vossen in Palestina voedden zich met vruchten, insecten, vogels en muizen en aten meer planten dan de vossen in onze streken doen.
Vossen graven zelf holen of gebruiken holen van een konijn of een das. Meestal gebruiken alleen drachtige vrouwtjes een hol.

Omdat ze alleen leven en daardoor mee blootgesteld zijn aan gevaar, zijn ze listiger.

De sympathie voor vossen is erg klein omdat ze pluimvee roven en schade toebrengen aan wat op de velden groeit.

Beeld

De vos is vaak het beeld van negatieve ervaringen en gebeurtenissen.
In oude volksverhalen komt de vos voor als een geslepen en doortrapt dier, die zo een bedreiging vormt en kwaad berokkent.

Scheldwoord

Mensen die iemand een vos noemen, geven aan dat ze die persoon niet waarderen.
Zo vergeleek de profeet Ezechiël zijn collega-profeten met vossen en noemde Jezus koning Herodes een vos.

Taal

Vossen met vossen vangen
Wie een sluw persoon wil ‘vangen’, moet zelf sluw zijn.

Het is moeilijk om een oude vos te vangen
Oude mensen hebben veel ervaring en laten zich niet gemakkelijk beetnemen.

Als de vos de passie preekt, boer pas op je ganzen
Een huichelaar is niet te vertrouwen.

Een vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken
Mensen veranderen niet.

Zo slim als een vos
Erg slim zijn.

Bijbel

Oude Testament

Vernielend

Hooglied 2, 15
“Vang ons de vossen, de geniepige vossen,
die de wijngaard vernielen,
onze wijngaard die in bloei staat!”

De vernielzucht van vossen was ook in de Bijbelse tijd bekend.

Scheldwoord

Ezechiël 13, 3-6
“Zo spreekt Jahwe de Heer: Wee de dwaze profeten die zich alleen maar verbeelden iets gezien te hebben. Vossen op puinhopen, dat zijn Israëls profeten. Ge zijt niet op de bres gaan staan en hebt geen muur opgetrokken rond het volk van Israël opdat het stand zou kunnen houden in de strijd op de dag van Jahwe. Waardeloze zieners zijn het en valse voorspellers. Ze zeggen wel: 'Zo luidt het woord van Jahwe', maar Jahwe heeft ze niet gezonden. En dan verwachten ze nog dat hun woorden in vervulling gaan!”

De profeet Ezechiël vergeleek zijn collega’s met vossen omdat hij hun optreden waardeloos en vals vond.

Nieuwe Testament

Verblijfplaats

Matteüs 8, 20 //Lucas 9, 58
Jezus sprak tot hem: “De vossen hebben hun holen en de vogels uit de lucht hun nesten, maar de Mensenzoon heeft niets waar Hij zijn hoofd op kan laten rusten.”

Scheldwoord

Lucas 13, 31-32
“Terzelfdertijd kwamen enkele farizeeën Jezus zeggen: 'Vlucht, ga hier vandaan, want Herodes wil U vermoorden.' Hij zei: 'Ga aan die vos zeggen: Zie, Ik drijf duivels uit en Ik bewerk genezingen vandaag en morgen, en op de derde dag komt voor Mij de voltooiing.”

De waardering van Jezus voor Herodes is duidelijk niet erg groot, wanneer Hij hem een vos noemt.

Suggestie

Grote kinderen

De vos in de wijngaard

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, Uitgeverij Averbode, 2007, p. 284)

Een vos met grote honger
kwam langs een wijngaard en bleef staan.
Toen hij de zoete druiven zag
kwam het water hem in de bek.
Maar rond de wijngaard was een muur gebouwd.
Verschillende keren probeerde de vos
om erover te klimmen,
maar dat lukte niet:
de muur was te hoog.
Toen zocht hij
naar een andere oplossing.

Na een tijd vond hij een kleine bres.
Hij trachtte zich erdoor te wringen,
maar hij was te dik.
Daarom besloot de vos: ‘Ik ga vasten.’
Drie dagen lang at hij niet en dronk hij niet.
Toen was hij zo mager geworden
dat hij zich door een kleine opening kon wringen.
Aan de binnenkant van de muur
geurden de druiven nog verleidelijker dan voordien.
De vos at tot hij niet meer kon,
en werd dikker en dikker.

Toen hij terug naar buiten wilde gaan,
lukte het niet meer.
Hij was te dik geworden omdat hij teveel druiven had gegeten.
Opnieuw moest hij drie dagen vasten
om uit de wijngaard te kunnen komen.
‘Je bent nogal een wijngaard!’ dacht de vos teleurgesteld.
‘Je geurt heerlijk en je druiven zijn verrukkelijk.
Maar wat schiet ik daarmee op?
Hongerig ben ik binnengekomen
en hongerig ga ik weer naar buiten.’

Naar een joods verhaal