De persoon Jozua

De Bijbel over Jozua

Leven

Jozua was de zoon van Nun, uit de stam Efraïm (één van de twee zonen van Jozef).
Volgens de Bijbel was hij de rechterhand van Mozes bij de uittocht uit Egypte en de tocht door de woestijn. Hij voerde het leger aan in de slag tegen de Amalekieten (Exodus 17, 8-13) en was een van de twaalf spionnen die Mozes naar Kanaän stuurde (Numeri 13).

Na de dood van Mozes volgde Jozua hem op. Onder zijn leiding trokken de Israëlieten het Beloofde Land binnen. Hij was de eerste die in het Beloofde Land een soort staat stichtte waarbij de stammen op zichzelf bleven en slechts nu en dan in tijden van nood door een legeraanvoerder bijeengehouden werden.

Naam

De oorspronkelijke naam van Jozua was Hosea (= verlosser / redder), maar Mozes breidde zijn naam uit tot 'Jehsoeja' (= God is verlossing / redding), (o.a. Numeri 13, 16).
Ook de namen Jozef en Jezus zijn verwant met de naam ‘Jozua’.

Historici over Jozua

Historici gaan er tegenwoordig van uit Jozua eerder een legendarische held is uit de stam van Jozef dan een historische figuur.

Het boek Jozua

Soort boek

Een historisch boek?

Het boek Jozua biedt een optimistische en nationalistische visie op de intocht in het Beloofde Land. Omdat het de gebeurtenissen in een logische volgorde plaatst, lezen christenen het boek Jozua als een historisch boek.

. instorting van de muren van Jericho
. inname van de stad Ai
. overwinning op de koningen van het land
. reorganisatie van het hele grondgebied
. afscheidsrede van Jozua

Maar wordt nu algemeen aangenomen dat het boek Jozua geen feitelijk verslag is van de historische gebeurtenissen die in de 13e eeuw voor Christus gesitueerd worden.
Als het boek Jozua de (vreedzame) sedentarisatie voorstelt als één grote strijd tegen de koningen van Kanaän, dan weerspiegelt dit vooral een latere historische situatie, waarin de boeren in opstand kwamen tegen de verdrukking door de plaatselijke stadsstaten / Kanaänitische koningen.

Een profetisch boek?

Bij de joden hoort het boek Jozua samen met de boeken Rechters, Samuël en Koningen tot de profetische boeken (Nebiim), meer specifiek: de vroege profeten (tegenover de ‘late profeten: Jesaja, Jeremia …). Profetische boeken proberen de waarden uit de tora aan het volk te laten kennen. Bijvoorbeeld:

Het boek Jozua	beschrijft hoe mensen het land moeten bewonen (vanuit de Tora)
Het boek Rechters	beschrijft hoe recht en gerechtigheid tot stand moeten komen
Het boek Samuel	beschrijft hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De boeken Koningen	beschrijven hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De geschriften van de Profeten	roepen rechtstreeks op om te leven met de Tora als leidraad.

Door die boeken profetische boeken te noemen, geven de joden aan hoe die boeken het best gelezen worden: niet als geschiedenisboeken die een zo juist mogelijke reconstructie geven van gebeurtenissen, maar als boeken die willen doordringen tot de betekenis van wat er gebeurde, om zo de ‘woorden’ van God te vinden die achter die gebeurtenissen te ‘lezen’ zijn.

Bedoeling van het boek Jozua

De belangrijkste boodschap van het boek Jozua is dat de Israëlieten het land wel veroverd hebben, maar dat het God is die het hun mogelijk maakte dit te doen. Zolang het volk trouw was aan de woorden van het verbond, kreeg het de zegen van God. Maar was het volk ontrouw, dan werd het gestraft. En blijkbaar was het volk meer ontrouw dan trouw zodat het zijn grote geschenk, het land, kwijtspeelde.

Voor wie werd dit boek geschreven?

Het boek Jozua werd volgens de meeste exegeten geschreven voor de joodse gemeenschap tijdens en na de ballingschap.
Voor deze ballingen waren oorlogen verleden tijd. Oorlogen die gewonnen werden met de machtige hulp van God werden een literair motief, waarmee de schrijver wilde zeggen dat men de moed niet moest opgeven, dat God ook toen nog begaan was met zijn volk.
Hun belangstelling ging uit naar een manier van leven waarbij ze hun identiteit als Jood konden bewaren.

Het boek Jozua in ‘bijbelin1000seconden’

Klik hier om kennis te maken met de teksten uit het boek Jozua die op deze site uitgewerkt werden.