Wie was hij?

Leven

Herodes leefde van ongeveer 73 voor Christus tot 4 na Christus. Hij groeide op in Judea.

In 63 voor Christus maakte de Romeinse generaal Pompeius van Judea (samen met Idumea en Samaria) een vazalstaat van Rome. Die werd bestuurd door Hyrcanus II. Antipater, de vader van Herodes, was toen gouverneur van Idumea en adviseur van Hyrcanus. Omdat Hyrcanus niet erg krachtig optrad, nam de politieke invloed van Antipater steeds meer toe en betrok hij zijn zonen Herodes en Phasaël bij zijn politieke en militaire acties.

Toen Julius Caesar in 48 voor Christus betrokken raakte bij de strijd om de troonopvolging in Egypte, stond Antipater snel klaar met een leger, zodat Julius Caesar met deze hulp successen in de strijd kon behalen. Daarvoor beloonde hij Antipater met de titel: 'procurator van Judea'. Zijn beide zonen kregen de titel tetrarch. Herodes kreeg daarbij ook de titel van gouverneur van Galilea.

In 40 na Christus pleegde Antigonus, een Hasmoneër, een staatsgreep met hulp van de Parthen, aartsvijanden van Rome. Hij wilde het Hasmoneese rijk herstellen. Hyrcanus werd gevangen genomen. Ook Phasaël, de broer van Herodes, werd gevangen genomen. Hij pleegde zelfmoord in gevangenschap. Herodes kon vluchten naar Rome waar hij van de senaat de titel 'Koning van Judea' kreeg, omwille van zijn loyauteit tegenover Rome.

Toen Herodes terug keerde naar Judea, trouwde hij er met Mariamne, een Hasmoneese prinses, om zo de gunst van de Joden te winnen. Drie jaar later, in 37 voor Christus, namen Herodes en de Romeinen Jeruzalem in en werd Antigonus terechtgesteld, waardoor Herodes de macht kreeg over heel Judea. Gebieden, die eerder tot het Hasmonese rijk behoorden, werden aan Judea toegevoegd. Zo regeerde Herodes over een gebied dat vergelijkbaar was met de grootte van het Hasmonese rijk vanaf de tijd van Alexander Janneüs.

Hij regeerde ten tijde van de geboorte van Jezus Christus. Als koning wilde hij de Romeinse belangen verzoenen met die van de Joden.

Hij wordt 'Herodes de Grote' genoemd omdat hij de belangrijkste koning was van de Herodiaanse dynastie.

Dood

Herodes stierf in zijn winterpaleis bij Jericho. Op zijn wens werd hij begraven in een mausoleum dat hij liet bouwen in Herodium waar een van zijn paleizencomplexen stond. Volgens Flavius Josephus, een joodse geschiedschrijver in de oudheid, was het een begrafenis met veel pracht en praal.

Op 8 mei 2007 maakte Ehud Netzer, een archeoloog aan de Hebreeuwse Universiteit te Jeruzalem, bekend dat men het graf van Herodes bij opgravingen had gevonden bij Herodium, zo'n 12 kilometer ten zuiden van Jeruzalem. Daarin vond men de sarcofaag van de koning die in meer dan 100 stukken gebroken was, vermoedelijk het werk van joodse opstandelingen tussen 66 en 71 na Christus.

Na zijn dood werd Herodes opgevolgd door zijn zoon Archelaüs. Zijn bewind was zo ellendig dat de Romeinen een prefect stuurden om Judea te besturen. In het jaar 30 na Christus was dat Pontius Pilatus.

Populariteit

Hoewel Herodes een bekwaam bestuurder was, was zijn populariteit bij de joden ver te zoeken.

Dat kwam ...
. omdat hij een Idumeër was. Hierdoor bleef hij een vreemdeling / buitenstaander in de ogen van de Joden. Hoewel hij als jood werd opgevoed, mistte hij de status van de vooraanstaande families in Jeruzalem, waaruit de hogepiesters kwamen. Zijn huwelijk met de Hasmoneese prin-ses Mariamne bracht hierin geen verandering.

. omdat hij nauw samen werkte met de Romeinen, die Judea bezetten.

. omdat hij een zware belastingdruk legde op zijn onderdanen.

. omdat hij erg wreed was. Hij liet zijn eerste vrouw doden, een aantal leden van zijn schoonfamilie en drie van zijn zonen.

. omdat hij een schild met de afbeelding van een Romeinse adelaar boven de ingang van de tempel liet bevestigen. Dit werd door de Joden ervaren als een vernedering en als godslastering want het maken van afbeeldingen van mens en dier was verboden.

Verwezenlijkingen

Herodes was een groot bouwer die zich daarbij liet inspireren door Hellenistische en Romeinse architectuur.

Steden

. Herodes bouwde in Caesarea een amfitheater, een hippodroom, een diepzee haven, een aquaduct …

. Hij stichtte of herstichtte een aantal andere steden: Sebaste (het vroegere Samaria, Antipatris, Phasaëlis …

Militaire vestingen

. Herodium
Deze vesting die maar van één kant te bereiken was, was zo goed als oninneembaar.
Herodes werd in het Herodium begraven. Voor hij stierf gaf hij de opdracht het Herodium onder woestijnzand te begraven, zodat hij voor altijd herinnerd zou worden. Na tweeduizend jaar graven archeologen naar deze gebouwen, die de hele tijd goed onder zand werden bewaard.

Dit theater werd ontdekt in 2008. Het werd gebouwd in 15 voor Christus om er Marcus Agrippa te ontvangen. Deze Romeinse generaal was bevriend met Koning Herodes.

. ‘Massada’, een bijna oninneembare vesting op een hoogte bij de Dode Zee.
Omdat de burcht te hoog lag en de helling ernaartoe te steil, hadden de gebruikelijke belegeringswerktuigen geen enkel effect.
De Romeinen konden de burcht maar innemen na een jarenlange belegering, waarbij ze een langzaam oplopende wal tegen de steile helling aanbouwden. Maar toen ze de burcht uiteindelijk in handen kregen, waren er geen overwonnenen meer die ze in triomftocht konden meevoeren. Die hadden in het zicht van de nederlaag zelfmoord gepleegd.
Tot op vandaag kan men vanaf de burcht Massada de resten zien van het Romeinse legerkamp en de steile helling die de Romeinen opbouwden tegen de rots waarop de burcht was gebouwd.

. De burcht ‘Antonia’ die naast de tempel in Jeruzalem stond. Ze diende om de stad te kunnen controleren. Ze lag naast de tempel om snel te kunnen ingrijpen bij rellen op het tempelplein.

Paleizen

. Jeruzalem
. Caesarea
. Winterpaleis bij Jericho

Tempel

De tempel werd sterk gerenoveerd, verfraaid en uitgebreid. De werken begonnen rond 19 voor Christus en duurden tot 9 voor Christus. Het duurde enkele decennia vooraleer alle plannen van Herodes verwezenlijkt waren (hij was toen al lang overleden).
Het was die tempel die in 70 na Christus door de Romeinen werd verwoest.

Herodes in ‘bijbelin100seconden'

. Matteüs 2, 1-12: In deze tekst over het bezoek van de wijzen en ook in het vervolg van dit tweede hoofdstuk uit het evangelie volgens Matteüs, komt Herodes voor als een uiterst wrede koning die alle jongetjes tot twee jaar in Betlehem doodde om zo zeker de Messias te kunnen treffen. Toch is het - historisch gezien - zo goed als uitgesloten dat Herodes deze misdaad gedaan zou hebben.
De plaats waar de wijzen Herodes ontmoet zouden kunnen hebben was zijn paleis in Jeruzalem, dat later wellicht als praetorium functioneerde.