…page…

Eerste kennismaking

Waar?

Jeruzalem, een van de oudste doorlopend bewoonde steden ter wereld, ligt tussen de Middellandse Zee en het noordelijke deel van de Dode Zee op de Westelijke Jordaanoever.

Naam

Het eerste deel van het woord ‘Jeruzalem’, 'Jeru', betekent ‘stad’, ‘woning’ of ‘bron’. Bij Jeruzalem was de bron Gihon.
Het tweede deel van de naam, 'zalem' kan gebaseerd zijn op de naam van de oorlogsgod Sjalman. Zo kan Jeruzalem oorspronkelijk betekend hebben: ‘de stad van de god Salem’.

De volksetymologie maakte later van Jeruzalem: ‘de stad van de vrede’, omdat ‘salem’ en ‘sjaloom’ aan elkaar verwant lijken.

Geschiedenis

Kanaänitische oorsprong

Jeruzalem was oorspronkelijk een Kanaänitische stad, waarvan de naam genoemd wordt in Egyptische vervloekingsteksten uit de 19e en 18e eeuw voor Christus.
Nu gaat men ervanuit dat de Israëlieten afstamden van Kanaänieten. Die Israëlieten zouden de heuvels bevolkt hebben, terwijl de Kanaänieten (later Feniciërs) verbleven in de kustvlakte.

De eerste koningen

Er zijn zo goed als geen wetenschappelijke bewijzen voor het bestaan van de koningen Saul, David en Salomo. De bijbel schrijft over hen:

Saül	zou de eerste koning geweest zijn. Hij werd door de profeet Samuël tot koning gezalfd.
David	zou Jeruzalem veroverd hebben op de Jebusieten en daarna die stad tot hoofdstad gemaakt hebben van het koninkrijk Israël.
Salomo	deze zoon van David was het die de tempel liet bouwen.

Na de dood van koning Salomo werd het koninkrijk Israël in twee delen gesplitst: het Noordrijk Israël en het Zuidrijk Juda. In het Noordrijk Israël werd Samaria de hoofdstad, in het Zuidrijk Juda werd Jeruzalem de hoofdstad.

Assyrische overheersing

Toen het Zuidrijk Juda in 734 voor Christus een coalitie weigerde met het Noordrijk Israël, belegerde Pekach, de koning van Israël, Jeruzalem. Toen riep koning Achaz van Juda (Zuidrijk) de hulp in van Assyrië in en zond een boodschapper met een heel grote hoeveelheid zilver en goud uit de tempel zodat Juda autonoom mocht blijven.

Babylonische overheersing

597 voor Christus
Zedekia, plaatsvervangend koning in Juda, kwam in opstand tegen Babylon. Daarop viel Nebukadnezar II Juda aan en voerde de eigenlijke koning Jojachin weg.

587 voor Christus
Een harde kern in Jeruzalem erkende de macht van Babylonië niet. Daarom belegerde Nebukadnezar Jeruzalem en nam hij Zedekia gevangen. Zijn zonen werden gedood. Hij werd de ogen uitgestoken en meegevoerd naar Babylonië. Daarna veroverden de Babyloniërs Jeruzalem en staken de stad in brand. De muren ervan werden afgebroken en de tempel verwoest en met de grond gelijkgemaakt.

Perzische overheersing

538 voor Christus
Bij de inname van Babylon zei de Perzische koning Cyrus dat de joodse gemeenschap en de cultus in Jeruzalem hersteld mochten worden. Een kleine groep Judeërs die terugkeerde mocht de tempel herbouwen onder Perzische supervisie.
Honderd jaar na zijn dood gingen nakomelingen van de Judeese ballingen terug naar Jeruzalem

445 voor Christus
Nehemia overtuigde koning Artaxerxes I om de muur van Jeruzalem terug op te bouwen.

Griekse overheersing

Rond 330 voor Christus
Alexander de Grote, een Macedonisch-Griekse koning, veroverde het Perzische Rijk

312 voor Christus
De Egyptisch-Griekse koning Ptolemaeüs I nam Jeruzalem in. Onder zijn heerschappij mochten de joden vrij hun godsdienst beleven.

198 voor Christus
De Grieks-Syrische Seleuciden heroverden Jeruzalem en drongen het hellenisme met geweld op.

164 voor Christus
De Makkabeeën heroverden Jeruzalem en gebruikten opnieuw de tempel.

161 voor Christus
De Makkabeeën sloten een bondgenootschap met de Romeinen.

143 voor Christus
De Hasmoneeën bekwamen de onafhankelijkheid voor Juda. Jeruzalem werd voor een tijd de hoofdstad van een onafhankelijke Joodse staat.

Romeinse overheersing

63 voor Christus
Pompeius veroverde Jeruzalem. Judea werd een vazalstaat van Rome. Herodes de Grote versterkte en liet in Jeruzalem verschillende bouwwerken optrekken.

66 na Christus
De Eerste Joodse Opstand tegen de Romeinen werd onderdrukt door Vespasianus.

70 na Christus
Onder Titus verwoestten de Romeinen de stad. Ze staken de tempel in brand. Van de tempel bleef alleen een deel van de Westelijke muur over (de Klaagmuur).

132 na Christus
Bar Kochba nam Jeruzalem opnieuw in (Tweede Joodse Opstand). Jeruzalem werd opnieuw hoofdstad. Er werd een voorlopige tempel gebouwd.
Keizer Hadrianus heroverde de stad en liet op de Tempelberg een Romeinse tempel bouwen ter ere van Jupiter.

Middeleeuwen

Toen Jeruzalem in handen kwam van de Arabieren, werd in West-Europa een kruistocht naar Jeruzalem georganiseerd.

1099
De eerste kruistocht bereikte Jeruzalem. De islamitische en Joodse bevolking werd uitgeroeid of verkocht als slaaf aan Egypte of Europa. De kruisvaarders stichtten het koninkrijk Jeruzalem onder Godfried van Bouillon.

1187
De kruisvaarders werden verslagen. Jeruzalem gaf zich over aan Saladin.

Ottomaanse Rijk

1517
Jeruzalem kwam onder de Ottomaanse heerschappij.
Sultan Süleyman I liet tussen 1537 en 1541 de stadsmuren van Jeruzalem herbouwen en de Rotskoepel verfraaien.

XXe eeuw

1917
Britse troepen veroverden Jeruzalem tijdens de eerste Wereldoorlog op de Turken.

Van 1949 tot 1967
Jeruzalem werd in tweeën gedeeld door middel van een barrière (muur en hek)

Juni 1967
Israël veroverde Oost-Jeruzalem en annexeerde de Oude Stad en een gebied eromheen.

Wetenswaardigheden

Belangrijke stad voor drie godsdiensten

Joden

De Tempelberg in Jeruzalem is volgens de Bijbel de plek waar Abraham zijn zoon Isaäk wilde offeren.
Koning David kocht er een stuk grond om er een altaar op te richten.
Salomo bouwde er de eerste tempel. Na de verwoesting ervan in de 6e eeuw voor Christus, werd er in 515 voor Christus een tweede tempel gebouwd.

Christenen

In Jeruzalem vierde Jezus de joodse feesten mee en werd Hij gekruisigd. Vanaf de Olijfberg zou Hij naar de hemel zijn gevaren. Na zijn dood werd Jeruzalem een centrum voor Joodse christenen.
In Jeruzalem hielden de christenen het eerste concilie dat besliste dat heidenen christen mochten worden zonder eerst jood te worden.

Moslims

In de Koran staat het verhaal waarbij Abraham zijn zoon moest offeren. De naam van die zoon wordt niet vermeld. Veel moslims gaan ervan uit dat dit Ismaël was, de zoon van Abraham en Hagar.
De Rotskoepel op het Tempelplein markeert de plaats waar Abraham zijn zoon wilde offeren en vanwaar de profeet Mohammed een hemelreis zou hebben gemaakt.

Belangrijke plaatsen

Tempel

Het gebouw dat het meest impact had op de stad Jeruzalem, was de tempel. Die werd ongeveer twintig eeuwen geleden verwoest. De plaats waar die stond is nog steeds indrukwekkend.

Stadspoorten

De huidige stadspoorten zien er niet uit zoals Jezus die gekend heeft, maar ze staan wel op dezelfde plaatsen als in de oudheid.

Watervoorziening

In het vijfde hoofdstuk van zijn evangelie beschrijft Johannes Betzata, een badinrichting/kuuroord in Jeruzalem bij de Schapenpoort. Jezus genas er een man die verlamd was.

Eetgelegenheid

De laatste maaltijd die Jezus met zijn leerlingen had, was een pesachmaal, een maaltijd waarbij joden de uittocht uit Egypte gedenken. Voor deze maaltijd reserveerde Jezus een zaal, die nu het Cenakel wordt genoemd.

Plaats van de kruisiging

Jezus werd gekruisigd op Golgota, buiten de muren van de stad Jeruzalem. Intussen werden de stadsmuren verlegd, zodat die plaats nu in de stad Jeruzalem zelf ligt.

Plaats van de hemelvaart

De Olijfberg is niet alleen de plaats waar Jezus ging wandelen met zijn leerlingen, maar ook de plaats waarvan de Bijbel zegt dat Jezus er afscheid nam van zijn leerlingen om naar God (in de hemel) te gaan (varen).